Partie polityczne w Polsce 2014

Przeczytaj także: Partie polityczne w Polsce 2012

BAZA CZŁONKOWSKA

W 2014 r. aktywne partie polityczne, uczestniczące w badaniu na formularzu SOF-3 wykazały łącznie 298 tys. członków, tj. o 6 tys. więcej niż w 2012 r. Najwyższą liczbę członków posiadały partie mające swoje przedstawicielstwo w parlamencie. Zrzeszały one ponad 8/10 wszystkich członków, choć stanowiły jedynie 1/10 aktywnych partii.

Przeciętna partia polityczna zrzeszała w 2014 r. 5,5 tys. członków, tj. o 0,2 tys. więcej niż w 2012 r. Jednocześnie połowa partii posiadała nie więcej niż 315 członków, co oznacza spadek mediany o 35 członków w stosunku do poprzedniej edycji badania, a także wskazuje na pogłębiające się zróżnicowanie partii pod względem bazy członkowskiej.

W 2014 r. w stosunku do roku 2012 r. zwiększył się odsetek niedużych partii, zrzeszających do 100 członków – z 25% do blisko 32%. Odsetek organizacji posiadających od 100 do 1 tys. osób wyniósł 28%, natomiast zrzeszających więcej niż 1 tys. i nie przekraczających 10 tys. członków - 32%.

Ugrupowania zasiadające w parlamencie posiadały przeciętnie ponad 34 tys. członków. Średnia ta była niższa o 6,5 tys. w stosunku do 2012 r., ale ponad 6-krotnie wyższa niż średnia liczona dla całej zbiorowości ugrupowań w 2014 r.

Wśród partii objętych badaniem GUS-u, które przekazały dane na temat liczby osób opłacających składki członkowskie (40 ugrupowań), odsetek członków płacących składki wyniósł ponad 17% i był o 12 pkt. proc. niższy w porównaniu z 2012 r.

Odsetek kobiet wśród zrzeszonych członków wzrósł nieznacznie między 2012 r. a 2014 r. o 1 pkt. proc. i wyniósł ponad 29%. Wzrosła również ogólna liczba kobiet - z 82,2 tys. w 2012 r. do 87,4 tys. w 2014 r. Co więcej, kobiety stanowiły aż 85% wśród nowo wstępujących między 2012 r. a 2014 r. członków partii politycznych. Przeciętny udział kobiet był nieco wyższy wśród członków partii zasiadających w parlamencie niż dla ogółu ugrupowań (odpowiednio 33% i 27%). Jedynie w trzech partiach kobiety stanowiły ponad 50% zrzeszonych członków.

MŁODZIEŻÓWKI

W 2014 r. 14 partii politycznych zadeklarowało posiadanie tzw. młodzieżówek, tj. o 5 więcej niż w 2012 r. Młodzieżówki mogą stanowić wyodrębnioną w ramach partii strukturę bądź też funkcjonują jako oddzielnie zarejestrowane stowarzyszenia. Jednostki te skupiają osoby młode, w tym również osoby niepełnoletnie, wspierające działalność określonej partii. W 2014 r. młodzieżówki partii skupiały ponad 16,5 tys. członków i wartość ta utrzymała się na podobnym poziomie jak w 2012 r. Ponad 92% aktywnej młodzieży zrzeszały ugrupowania posiadające swoje przedstawicielstwo w krajowym parlamencie, podczas gdy analogiczny odsetek dla członków partii był niższy i wyniósł 80%. Organizacje młodzieżowe skupiały przeciętnie blisko 1,4 tys. członków, jednak połowa młodzieżówek posiadała nie więcej niż 295 działaczy.

Udział kobiet wśród członków młodzieżówek partyjnych wyniósł 26% i był o 3 pkt. proc. niższy niż wśród członków partii ogółem. Członkami organizacji były również osoby poniżej 18. roku życia stanowiły one jednak jedynie 7% ogółu członków organizacji młodzieżowych działających na rzecz partii.

ORGANY PARTII POLITYCZNYCH

Zgodnie z przepisami ustawy o partiach politycznych partie kształtują swoje struktury w oparciu o demokratyczne zasady, w szczególności poprzez zapewnienie jawności tych struktur, powoływanie organów partii w drodze wyborów oraz podejmowanie uchwał większością głosów4. W statutach partii zapisane są natomiast regulacje dotyczące wewnętrznej organizacji partii, w tym m.in. sposobu wyboru oraz kompetencji i długości kadencji poszczególnych organów kolegialnych funkcjonujących w jej ramach.