NBP: rynek pracy w Polsce w III kw. 2014

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w IV kw. 2013

Niezmiennie, trend spadkowy kontynuowała liczba samozatrudnionych w rolnictwie indywidualnym, zmniejszająca się w tempie -3,2% r/r sa (wobec -4,0% r/r sa w II kw. 2014 r.), co w ujęciu rocznym przełożyło się na spadek liczby rolników o blisko 73 tys. osób (sa).
Nadal wyraźnie spadała również liczba członków rodzin pomagających w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub działalności gospodarczej (-4,5% r/r sa wobec spadku o 4,9% r/r sa w II kw. 2014 r.). Kontynuacja spadków obu tych kategorii pracujących w sytuacji rosnącego zatrudnienia może wiązać się ze wzmożonym przepływem zarówno rolników indywidualnych, jak i pomagających członków rodzin do zatrudnienia najemnego. Odpływ z rolnictwa w tym kwartale mógł być również związany z relatywnie częstszym niż w poprzednich okresach przechodzeniem mieszkań ców wsi do bierności zawodowej (0,9% r/r), mimo utrzymania pozytywnej tendencji w zakresie zmian wielkości populacji (wzrost o 0,2% r/r). Na obszarach miejskich obserwowano odwrotną sytuację – wzrost aktywności (wzrost WAZ o 0,5 pp. r/r) przy dalszym spadku populacji (w trakcie ostatnich 2 lat w tempie 0,4% r/r). W konsekwencji wzrost liczby pracujących w miastach był znacznie wyższy i wyniósł 2,7%, wobec 1,1% r/r na obszarach wiejskich.

Stopniowo zmniejsza się oddziaływanie statystycznego efektu związanego z wydłużeniem urlopów macierzyńskich na tempo wzrostu liczby pracujących kobiet. Liczba osób pracujących w grupie kobiet po raz pierwszy od pięciu kwartałów rosła wolniej (2,0% r/r) niż w grupie mężczyzn (2,1% r/r, Wykres 6). Jednocześnie, zmiany dynamiki liczby pracujących wśród kobiet i mężczyzn były rozbieżne co do kierunku (od początku roku spadek dynamiki pracujących kobiet o 1,1 pp. i równoczesny wzrost o 1,3 pp. w przypadku mężczyzn).
Wydaje się, że ścieżka stopniowego wzrostu liczby pracujących mężczyzn – praktycznie pozbawiona wpływu statystycznego efektu urlopów rodzicielskich – dla okresu ostatnich 4 kwartałów trafniej aniżeli liczba pracujących ogółem odzwierciedla faktyczne tempo zmian po stronie zatrudnienia.

Odsezonowane dane BAEL w podziale na podstawowe sektory wskazują, że – podobnie jak w poprzednim kwartale – obserwowany w III kw. 2014 r. wzrost liczby pracujących w ujęciu rocznym należy przypisać w pierwszej kolejności sektorowi usługowemu, ale także nieco silniejszemu niż przed kwartałem wzrostowi liczby pracujących w sektorze przemysłowym.

Zatrudnienie w usługach kontynuowało tendencję wzrostową. Dynamika roczna liczby pracujących w tym sektorze po raz kolejny zwiększyła się w porównaniu z poprzednim kwartałem, tym razem o 0,9 pp. i wyniosła 3,6% r/r, po usunięciu efektów sezonowych.

W sektorze przemysłowym, choć liczba pracujących rosła o 0,5 pp. wolniej niż przed kwartałem (w tempie 1,0% r/r sa), to jednak było to efektem wysokiej bazy. W ujęciu kwartalnym bowiem tempo wzrostu liczby pracujących wg BAEL zarówno w sektorze usługowym, jak i w sektorze przemysłowym przyśpieszyło – odpowiednio do 1,0% kw/kw sa (tj. o 0,1 pp.) oraz do 1,2% kw/kw sa (o 1,0 pp.). Odnotowany w sektorze przemysłowym wzrost nie dotyczył przy tym budownictwa.

Liczba pracujących w rolnictwie kontynuowała tendencję spadkową, obniżając się w tym kwartale o 3,4% r/r sa (wobec spadku o 3,9% r/r w II kw. 2014 r.) oraz o 0,7% kw/kw sa, tj. nieco wolniej niż przeciętnie w trakcie ostatnich 2 lat (-1,1% kw/kw sa).

Wzrost zatrudnienia w sektorze usługowym, widoczny w BAEL, znajduje potwierdzenie także w danych z GN, zgodnie z którymi tempo wzrostu liczby pracujących w usługach utrzymuje się od początku roku na poziomie 1,4% r/r sa. Z danych z GN wynika również, że podczas gdy w przemyśle kontynuowana była powolna tendencja rosnąca zatrudnienia (1,4% r/r sa), a tempo wzrostu nie zmieniło się w porównaniu z poprzednim kwartałem, to w budownictwie nadal dominowały spadki (-6,9% r/r sa, bez zmian wobec II kw. 2014 r.).

W przypadku przemysłu i usług zmiany zatrudnienia były zasadniczo zgodne z niewielkim wyhamowaniem tempa wzrostu wartości dodanej brutto (WDB). W budownictwie zmiany WDB i liczby pracujących charakteryzowały się wyraźnie słabszą korelacją. Widoczne od III kw. 2013 r. ożywienie w sektorze budowlanym nie znalazło jak dotąd odzwierciedlenia w zmianach liczby pracujących, która od około 2 lat systematycznie maleje (w tempie -6,4% r/r wg danych z GN), na co ma wpływ rosnąca wydajność tej części gospodarki (Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.).