Świat: wydarzenia tygodnia 25/2014

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 24/2014

• W trakcie pobytu premiera Chin w Londynie, zostały podpisane kontrakty na 17,3 mld euro. Główna część tej umowy stanowił 20-letni kontrakt między koncernem BP a chińskim CNOOC na 14,9 mld euro. Prócz tego Chińczycy podpisali umowy z Rolls-Royceem w dziedzinie cywilnej atomistyki i z londyńską giełdą London Stock Exchange.Obecna wizyta była kontynuacją rozmów, jakie zapoczątkował premier Cameron w trakcie ostatniej wizyty w Chinach w grudniu ub.r. Omawiano tez problemy polityki międzynarodowej (w tym sytuację w Iraku i w Syrii, a szczególnie zagrożenia wynikające z ofensywy wojskowej sunnitów- Islamskiego Państwa Iraku i Lewantu - ISIL). Wizycie premiera Chin towarzyszyło podczas wizyty w Wielkiej Brytanii ponad 200 chińskich biznesmenów.
• W trakcie negocjacji umowy o wolnym handlu między UE a USA (Transatlantic Trade and Investment Partnership - TTIP), amerykańscy negocjatorzy oświadczyli, że UE powinna znieść nie poparte dowodami naukowymi bariery m.in. w handlu uprawami GMO, które hamują aktywność amerykańskich rolników, zainteresowanych sprzedawaniem wielu upraw GMO i niektórych poddanych obróbce chemicznej mięs w Europie. Chodzi np. o kurczaki odkażane chlorem czy wołowinę poddaną działaniu hormonów wzrostu. Na obecnym etapie negocjacji sprawy związane z rolnictwem okazują się być najtrudniejszymi tematami. Warto dodać, że uzyskanie dostępu na europejski rynek w przypadku niektórych odmian GMO zabrało cztery lata, a importowane zboża genetycznie modyfikowane (ok. 30 mln ton rocznie) są w UE wykorzystywane niemal wyłącznie na pasze. Unia zezwoliła na import 50 z 450 odmian komercyjnych.UE wyklucza import mięsa ze zwierząt nastrzykiwanych hormonami. Dziś w UE nie ma zgody na GMO, nie ma zgody na produkty wytwarzane z użyciem hormonów i antybiotyków, nie ma zgody także na te produkty, które są konserwowane przy użyciu środków chemicznych.
• Wobec zmniejszonej aktywności Światowej Organizacji Handlu (WTO) obserwuje się rozwój współpracy w gronie ograniczonym do kilku krajów. Ostatnio w Brukseli odbyło się spotkanie przedstawicieli Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Chin. Te trzy kraje chcą zacieśniać współpracę na rzecz ochrony własnych konsumentów. Rozmowy dotyczyły m.in. usprawnienia wymiany informacji o produktach między odpowiednimi organami oraz wzmocnieniu kontroli dotyczącej niebezpiecznych wyrobów. Kraje te wychodzą z założenia, że w zglobalizowanym świecie, ze wzrastającą liczbą łańcuchów dostaw, wszystkie strony muszą zwracać uwagę nie tylko na to co się dzieje na ich własnym rynku, ale i poza jego granicami.
• Według Rezerwy Federalnej (Fed) majowa produkcja przemysłowa w USA w maju 2014 r. wzrosła o 0,6 proc. m/m (w kwietniu wskaźnik spadł o 0,3 proc. m/m). Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w maju 79,1 proc., wobec 78,9 proc. w poprzednim miesiącu.
• Według amerykańskiego Departamentu Pracy majowe ceny konsumpcyjne (CPI - consumer price index) w USA wzrosły o 0,4 proc.m/m. Inflacja bazowa (wskaźnik, który nie uwzględnia cen paliw i żywności) wyniosła 0,3 proc.
• Pogłębia się kryzys polityczny w Libii.Maleje wydobycie ropy i wzrasta przemyt. Po obaleniu w 2011 roku dyktatury Muammara Kadafiego wydobycie spadło z ok. 1,4 mln baryłek dziennie w 2011, do ok. 300 tys. baryłek obecnie. Po 2011 malało wydobycie, ale wzrastał przemyt drogą lądową do sąsiednich krajów. Teraz wzrasta przemyt ropy droga morska na Maltę. Uniemożliwia to stabilizację gospodarcza kraju, przyczynia się do wzrostu niezadowolenia społecznego.
• Kanadyjski rząd zaaprobował plan budowy kontrowersyjnego (z powodów ekologicznych i społecznych) rurociągu Northern Gateway, mającego połączyć środkowo-zachodnią część Kanady z wybrzeżem Pacyfiku, co pozwoli na eksport ropy do Azji.Podstawą decyzji było stanowisko rządu, że "budowa rurociągu leży w interesie państwa". Obecnie do USA trafia 97 proc. eksportowanej z Kanady ropy. Ropa jest wydobywana z piasków roponośnych w północnej Albercie, które stanowią trzecie co do wielkości złoża w świecie i gromadzą co najmniej 170 mld baryłek ropy.Ropociągiem docelowo ma dziennie przepływać 525 tys. baryłek, a na jego końcu będzie terminal naftowy zdolny do załadowania do 220 tankowców rocznie. Kanadyjska ropa będzie transportowana do Azji, głównie do Chin.
• USA wywierają presję na Rosję, by przyjęła zaproponowane przez Komisję Europejską ceny gazu dla Ukrainy, które uważają za "sprawiedliwe i rozsądne". Komisja Europejska zaproponowała wolnorynkowy kompromis regulujący kwestię płatności i cen rosyjskiego gazu dla Ukrainy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Głównymi elementami pokryzysowej, amerykańskiej polityki gospodarczej realizowanej przez Fed są dziś: niskie stopy procentowe i program skupu aktywów nazywany luzowaniem ilościowym (quantitative easing - QE). Taka polityka ma na celu stymulowanie wzrostu gospodarczego. W założeniu niskie stopy procentowe mają sprzyjać szerszej akcji kredytowej, a polityka QE ma umożliwiać łatwiejszy dostęp do pieniądza dla firm i w ten sposób pozytywnie wpływać na rozwój inwestycji, powstawanie nowych miejsc pracy i wyższą konsumpcję. To w pewnym uproszczeniu jest główny sposób walki z kryzysem.

Standard & Poor's Ratings Services podtrzymał rating długoterminowy Stanów Zjednoczonych na poziomie AA+ oraz krótkoterminowy na poziomie A-1+. Perspektywa ratingu długoterminowego pozostaje stabilna.

Rezerwa Federalna pozytywnie ocenia ostatni, wzrostowy okres w amerykańskiej gospodarce. Jej zdaniem przyspieszył wzrost PKB i korzystnie zmienia się rynek pracy. W szczególności według prognoz tej instytucji:

• stopa funduszy federalnych wyniesie pod koniec 2015 r. 1,13 proc. oraz 2,5 proc. rok później (więcej niż wcześniej zakładano).
• benchmarkowa stopa proc. w USA wzrośnie do 1 proc. do końca 2015 r. oraz 2,25 do końca 2016 r.
• wzrost PKB w USA w 2014 roku wyniesie od 2,1 do 2,3 proc. (marcowa prognoza mówiła o wzroście PKB o 2,8-3 proc.)
• w czwartym kwartale bieżącego roku stopa bezrobocia w USA wyniesie średnio od 6,0 do 6,1 proc. (pół roku temu zakładano 6,1-6,3 proc.).

Jest oczywistym, że nie jest możliwym bezterminowy, comiesięczny skup aktywów w pierwotnej wysokości 85 mld USD. Dlatego Rezerwa Federalna od grudnia comiesięcznie redukuje QE o 10 mld USD miesięcznie.Fed zdecydował też, że teraz po obniżeniu skali skupu aktywów do poziomu 35 mld USD będzie on miesięcznie skupował obligacje skarbowe warte 20 mld USD oraz obligacje zabezpieczone hipotekami MBS warte 15 mld USD miesięcznie. Równocześnie nie wykluczono dalszego obniżania skupu obligacji przy czym po zakończeniu tego programu stopy proc. w USA powinny pozostawać na niskich poziomach.

Z protokołu ostatniego posiedzenia wynikają procedury związane z podnoszeniem stóp procentowych: w przyszłości przy decyzji w sprawie stóp procentowych będzie się kierował postępem w osiąganiu swoich celów: inflacji na poziomie 2 proc. oraz maksymalnego zatrudniania.

A jaki jest stan gospodarki Stanów Zjednoczonych?

Oto kilka wskaźników:

• majowa produkcja przemysłowa w USA w maju 2014 r. wzrosła o 0,6 proc. m/m (w kwietniu wskaźnik spadł o 0,3 proc. m/m !). - Wykorzystanie mocy produkcyjnych amerykańskich firm wyniosło w maju 79,1 proc. (wobec 78,9 proc. w poprzednim miesiącu)
• według amerykańskiego Departamentu Pracy majowe ceny konsumpcyjne (CPI - consumer price index) w USA wzrosły o 0,4 proc.m/m. Inflacja bazowa (wskaźnik, który nie uwzględnia cen paliw i żywności) wyniosła 0,3 proc.
• majowa stopa bezrobocia w USA wyniosła 6,3 proc. wobec 6,3 proc. w kwietniu). Wskaźnik zatrudnienia (określa, jaki odsetek ludności w wieku produkcyjnym pracuje zawodowo) wyniósł w maju 62,8 proc.(podobnie jak miesiąc wcześniej).

Warto też zwrócić uwagę na to, jak problem widzą Amerykanie

Według 61 proc. badanych Amerykanów, którzy wzięli udział w ankiecie CNNMoney, amerykańska gospodarka potrzebuje jeszcze co najmniej 3 lat na pełne ozdrowienie po kryzysie finansowym 2008-09. Są jednak obywatele USA (16 proc. badanych), według których gospodarka USA już nigdy całkowicie nie wyjdzie z kryzysu. Oficjalne statystyki wskazują, że depresja w amerykańskiej gospodarce skończyła się w czerwcu 2009 r., to 27 proc. Amerykanów ocenia, że spowolnienie nadal trwa, a warunki w gospodarce pogarszają się. Ujmując rzecz politycznie 20 proc. Republikanów uważa, że gospodarka USA nigdy całkowicie nie odbije się, podczas gdy taki pogląd podziela 10 proc. Demokratów.69 procent mieszkańców USA ocenia, że kolejny kryzys finansowy jest prawdopodobny wciągu najbliższych paru lat.