Europa: wydarzenia tygodnia 43/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 42/2013

• Według rankingu firmy doradczej Deloitte, polskie firmy zdominowały rynek najszybciej rozwijających się spółek technologicznych w Europie Środkowej. W rankingu znalazło się 27 przedsiębiorstw z Polski. Trzeci rok z rzędu liderem rankingu Deloitte Technology Fast 50 została rumuńska spółka z polskimi korzeniami Vola.ro, drugie miejsce przypadło serbskiej firmie Bitgear Wireless Design Services, a trzecie krakowskiej spółce Softhis. Każda z nich wykazała się przychodami w wysokości ponad 700 milionów euro. W rankingu znalazło się 8 firm z Warszawy, 7 z Wrocławia, a Poznania i Gliwic pochodziło po dwie firmy. W tym gronie znalazły się także firmy z Krakowa, Białegostoku, Lublina, Radomia, Łodzi, Szczecina, Rzeszowa oraz Gdyni.
• Według Eurostat-u spada deficyt budżetowy i wzrasta zadłużenie publiczne krajów Unii Europejskiej. Największy deficyt ma Hiszpania - 10,6 procent PKB. Poziom polskiego deficytu wyniósł 3,9 procent PKB. Polska jest też jednym z sześciu krajów Unii, które obniżyły wielkość długu publicznego. W roku 2012 wyniósł on 55,6 procent PKB - o 0,6 procent mniej niż w 2011.
• Według G. Kołodki Grecja nie będzie w stanie obsługiwać wysokiego długu przy drastycznym załamaniu dochodu narodowego i ogłosi niewypłacalność. Jak wiadomo dochód narodowy Grecji spadł w ciągu około 5 lat o 25 procent. Jednak przyszłoroczny budżet ocenił on jako realistyczny, w odróżnieniu od projektu zeszłorocznego.
• Europejski Bank Centralny zapowiedział rozpoczęcie testów na wytrzymałość najważniejszych banków strefy euro na kryzys. Tzw. stress testy mają potrwać rok i przyczynić się do odbudowania zaufania w sektorze finansowym. Obejmą one 130 banków. Jej przeprowadzaniem zajmą się wraz z EBC regulatorzy krajowi z państw członkowskich, które uczestniczą w jednolitym mechanizmie nadzorczym (SSM). Jednolity mechanizm nadzoru bankowego (z ang. SSM - Single Supervisory Mechanism) ma być centralnym elementem unii bankowej, a pełną zdolność do działania osiągnie w marcu 2014 r.
• Weszło w życie prawo UE, zgodnie z którym pacjenci mogą leczyć się w innym kraju Unii. Zwrot kosztów nastąpi w kraju ojczystym według tamtejszych stawek, resztę musi pokryć pacjent. Niestety wiele państw, w tym Polska, nie wdrożyło jeszcze przepisów mimo, że te kraje miały 2,5 roku na wdrożenie przepisów.
• Kontrole graniczne i embarga Rosji na litewskie wyroby mleczne są krytykowane przez Brukselę. Komisarz UE ds. handlu Karel De Gucht oświadczył, że jeśli nic się nie zmieni, to z pewnością UE wniesie sprawę do Światowej Organizacji Handlu (WTO). We wrześniu Moskwa wprowadziła zaostrzone kontrole celne ciężarówek i towarów z Litwy, a w październiku oficjalnie wstrzymała import produktów mlecznych tłumacząc to wykryciem w nich drożdży, pleśni i bakterii E.coli.
• W listopadzie w Wilnie odbędzie się szczyt Partnerstwa Wschodniego w Wilnie, na którym Ukraina ma podpisać umowę stowarzyszeniową z UE, a Mołdawia i Gruzja - parafować takie porozumienie. Rosja jest temu przeciwna.
• Kontrole graniczne i embarga Rosji na litewskie wyroby mleczne są krytykowane przez Brukselę. Komisarz UE ds. handlu Karel De Gucht oświadczył, że jeśli nic się nie zmieni, to z pewnością UE wniesie sprawę do Światowej Organizacji Handlu (WTO). We wrześniu Moskwa wprowadziła zaostrzone kontrole celne ciężarówek i towarów z Litwy, a w październiku oficjalnie wstrzymała import produktów mlecznych tłumacząc to wykryciem w nich drożdży, pleśni i bakterii E.coli.
• W listopadzie w Wilnie odbędzie się szczyt Partnerstwa Wschodniego w Wilnie, na którym Ukraina ma podpisać umowę stowarzyszeniową z UE, a Mołdawia i Gruzja - parafować takie porozumienie. Rosja jest temu przeciwna.
• Konwent SPD ogromną większością głosów wyraził zgodę na podjęcie negocjacji koalicyjnych z partiami chadeckimi CDU i CSU. Rozmowy o utworzeniu wspólnego rządu rozpoczną się w środę. Wielu socjaldemokratów jest przeciwnych współpracy z kanclerz Angelą Merkel. W wyborach CDU/CSU uzyskała 41,5 proc. głosów w a SPD - 25,7 proc. głosów.
• Analitycy wskazują, że Unia Celna Białorusi, Rosji i Kazachstanu w razie otwarcia ukraińskiej granicy dla europejskich towarów może wprowadzić wyższe opłaty celne dla obrony swojego rynku.
• Rząd w Londynie zgodnie z zapowiedzią podpisał porozumienie z francuską grupą energetyczną EDF w sprawie budowy nowej elektrowni nuklearnej. EDF będzie miała w konsorcjum 45 do 50 proc. udziałów. Jest to pierwsza od 20 lat tego typu inwestycja na terenie Wielkiej Brytanii. Inwestycja z dwoma nowoczesnymi reaktorami francuskiej produkcji będzie również finansowana przez Chińską Powszechną Spółkę Jądrowa (CGN) i Chińską Państwową Korporację Nuklearną (CNNC), które mają mieć razem od 30 do 40 proc. udziałów. 10 proc. przypadnie francuskiemu koncernowi Areva, który jest projektantem i producentem reaktorów.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WOKÓŁ UMOWY POMIĘDZY CHINAMI I UE O INWESTYCJACH

Obroty handlowe między UE a Chinami dziś przekraczają 1 mld euro dziennie, ale poziom unijnych inwestycji natrafiających na liczne przeszkody w Chinach nie odpowiada wielkości tej wymiany, bo jedynie 2,1 proc. ogólnych inwestycji zagranicznych UE jest tam ulokowanych. Także Chiny rozpoczęły inwestowanie w UE, lecz proces ten natrafia na różne, także proceduralne przeszkody. Obie strony doszły więc do wniosku, że mają interes w tym, aby w drodze negocjacji uregulować problem inwestycji...

W ostatnich kilku dekadach nie bez problemów budowane są nowe stosunki polityczne i gospodarcze między Chinami i unijnym, Starym Kontynentem. Chiny w tym okresie wyrosły na światowego giganta i odgrywają dziś czołową pozycję w światowej gospodarce, wielkością PKB ustępując tylko Stanom Zjednoczonym. Ich pozycja gospodarcza, w tym wielkość i tempo wzrostu PKB oraz wysokość rezerw walutowych powodują, że pełnią one rolę jednego z głównych rozgrywających w globalnej polityce. Nic więc dziwnego, że problem dalszego rozwoju wymiany gospodarczej i stworzenia stabilnych reguł w sprawach inwestycji stoi teraz przed tymi dwoma czołowymi centrami gospodarczymi świata...

Europa mimo postępujących procesów integracyjnych jest dziś potęgą gospodarczą, osłabioną procesami kryzysowymi ostatnich lat. Jej atutami jest wysoki poziom procesów przemysłowych, zaawansowana kultura przemysłowa i wysoki poziom nauki, umożliwiający tworzenie konkurencyjnych rozwiązań technicznych i technologicznych. Słabością jest wysoki poziom zadłużenia krajów unijnych, oraz niski poziom dynamizmu tak charakterystyczny dla krajów rozwijających się (do grona których zaliczają się także Chiny).

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie było szczególnych podstaw do regulowania odpowiednimi umowami współpracy gospodarczej Chin z UE. Jednak poważny problem powstał, gdy ekspansja produktów chińskich zagroziła producentom europejskim. KE broniła unijny rynek wprowadziła ograniczenia ilościowe - kontyngenty na chiński import. Nie obyło się przy tym bez konfliktów. Drugim poważnym problemem były negocjacje związane z przystąpieniem Chin do WTA. Kolejny problem powstał, gdy bilans wymiany handlowej zaczął wykazywać dużą i wzrastającą nadwyżkę po stronie chińskiej. Okazało się, że niemożliwym jest ograniczenie chińskiego eksportu, a rozwiązaniem jest powiększenie chińskich zakupów w Unii. Taka koncepcja natrafiła na potrzeby inwestycyjne Chin, dynamicznie modernizujących swoją gospodarkę. W dalszym ciągu nie do końca rozwiązanym problemem jest dziś nagminne naruszanie przez Chińczyków praw własności intelektualnej.

W ostatnich dniach ministrowie ds. handlu państw UE podjęli decyzje o rozpoczęciu negocjacji z Chinami umowy o inwestycjach. Ma ona uściślić regulacje związane z unijnymi inwestycjami w Chinach, poprawić dostęp unijnych firm na chiński rynek, zapewnić lepszą ochronę tych inwestycji i doprowadzić do wyrównania szans europejskich firm z firmami chińskimi w dostępie do zamówień rządowych (problem dyskryminacji). Unijnym ministrom udało się też podjąć ważną decyzję w sprawie akceptacji dyrektyw negocjacyjnych dotyczących umów o inwestycjach tak z Chinami jak i z krajami ASEAN (Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej).

UE chce uzyskać lepszą prawną ochronę inwestycji, by unijni inwestorzy nie byli dyskryminowani m.in. pod względem dostępu do zleceń rządowych i sądów, by były zniesione ograniczenia w dostępie do rynku usług. Bruksela liczy też, że firmy chcące inwestować w Chinach będą zwolnione z obowiązkowego tworzenia joint ventures z chińskimi przedsiębiorstwami.

Przyjęty mandat do negocjacji z Chinami toruje drogę do szybkiego rozpoczęcia eksperckich rozmów podczas najbliższego szczytu UE-Chiny 21-22 listopada.

Rozmowy nt. umowy o inwestycjach dotyczyć będą także problemów chińskich inwestycji na Starym Kontynencie. Osłabiona kryzysem i zadłużona gospodarka europejska potrzebuje zamówień, ale także środków na inwestycje i rozwój. Chiny mają środki finansowe, ale też mają swoją politykę inwestycyjną w Europie.

Mówiąc o współpracy Chin z UE trudno nie zadać sobie pytania, czy są już warunki, aby strony rozpoczęły rozmowy nt. umowy o wolnym handlu. Podzielam pogląd, że jest to jeszcze za wcześnie, bo Chiny często wspomagają swoje firmy subsydiami i tanimi kredytami eksportowymi.