Polska a gospodarka niskoemisyjna

Przeczytaj także: Problem zmian klimatycznych dostrzegany

Raport stawia pytanie, w jaki sposób Polska, jako kraj członkowski UE, na potrzeby międzynarodowych
negocjacji klimatycznych określana jako kraj uprzemysłowiony, wymieniony w Załączniku 1 do Konwencji Klimatycznej oraz członek OECD, może przejść do gospodarki o charakterze niskoemisyjnym z równie wielkim powodzeniem, jak to miało miejsce w przypadku przejścia do gospodarki rynkowej we wczesnych latach 90-tych.

Jak czytamy w raporcie, Polska nie należy do największych emitentów gazów cieplarnianych w skali światowej, jednak polską gospodarkę charakteryzuje jeden z najwyższych wskaźników emisyjności w Unii Europejskiej. Udział Polski w światowej emisji gazów cieplarnianych wynosi zaledwie 1%, a wielkość emisji w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest zbliżona do średniej w całej UE. Chociaż wielkość emisji na mieszkańca w Polsce, wynosząca w 2007 roku 10 ton CO2, jest na poziomie średniej wartości w UE, ze względu na niższy poziom dochodów, polską gospodarkę charakteryzuje jeden z najwyższych, relatywnie do wielkości PKB, poziomów emisji CO2. Korzystnym skutkiem transformacji polskiej gospodarki, zapoczątkowanej w 1989 roku, był gwałtowny spadek wielkości emisji gazów cieplarnianych. Jednak w ostatnich latach miał miejsce powrót do dodatniej zależności między wzrostem gospodarczym i wielkością emisji.
Według autorów raportu, źródłem wyzwań dla Polski będzie międzynarodowe porozumienie w sprawie zmian klimatu, które w przyszłości zastąpi Protokół z Kioto oraz, w bliższej perspektywie, dostosowanie do polityki UE w zakresie zmian klimatu. Spadek wielkości emisji gazów cieplarnianych, który towarzyszył restrukturyzacji gospodarki w latach 90-tych, sprawił, że Polska z dużym zapasem wypełniła zobowiązania wynikające z Protokołu z Kioto. Jednak największym źródłem wyzwań będą zobowiązania dotyczące redukcji emisji, wynikające z polityki UE. Pakiet klimatyczno-energetyczny, którego cele w zakresie redukcji emisji określa się w skrócie jako „3x20”, wymaga kompleksowych dalszych działań krajów członkowskich UE, zmierzających do osiągnięcia do 2020 roku 20-procentowej redukcji emisji gazów cieplarnianych, 20-procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii oraz 20-procentowej poprawy efektywności energetycznej.

W ramach pakietu „3x20” UE polskie sektory energochłonne powinny przyczynić się do osiągnięcia celu w postaci 21-procentowej redukcji emisji na poziomie całej UE (w porównaniu do 2005 roku), natomiast wielkość emisji w pozostałych sektorach w Polsce może wzrosnąć o 14%.W ramach pakietu „3x20” UE polskie sektory energochłonne powinny przyczynić się do osiągnięcia celu w postaci 21-procentowej redukcji emisji na poziomie całej UE (w porównaniu do 2005 roku), natomiast wielkość emisji w pozostałych sektorach w Polsce może wzrosnąć o 14%.
Jak jednak zaznaczono z raporcie, Polska poniesie większy ekonomiczny koszt dostosowania do wymogów pakietu „3x20” UE niż reszta UE jako całość, co wynika z dominującej roli węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej oraz oczekiwanej ekspansji sektorów takich jak transport.