Świadczenia medyczne dla pracowników: słaba efektywność

Przeczytaj także: Pakiety medyczne a obowiązek podatkowy i składkowy

Koszty

Z badania Mercer „Pan – European Employer Health Benefits Issues” wynika, że w 2007 r. pracodawcy w Europie przeznaczali średnio 5,3% funduszu płac na świadczenia związane ze zdrowiem pracowników. Z badania „Ochrona zdrowia i absencja” wynika z kolei, że w Polsce koszty te wyniosły między 2.6% (mediana wskazań respondentów) a 4,5%, czyli górnego kwartyla wskazań. Wskazane koszty obejmują koszt pakietów medycznych (mediana: 1% funduszu płac) oraz koszt wynagrodzenia za czas choroby (mediana: 1,6% funduszu płac). Respondenci wskazali, że w 2007 r. koszty te rosły w tempie 5% – wyższym aniżeli wzrost wskaźnika wynagrodzeń w Europie.

Patrząc w przyszłość, większość pracodawców uważa, że starzenie się pracowników spowoduje znaczny wzrost nakładów związanych ze świadczeniami zdrowotnymi w okresie najbliższych 10 lat. Coraz większą część pracowników będą bowiem stanowiły osoby starsze – czyli te mające ponad 50 lat. Prognozy dla Polski również nie są optymistyczne. Starzejąca się populacja zmusi firmy do ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z zapewnieniem zdrowia i witalności starszym pracownikom – z prostej przyczyny: zastąpienie tych pracowników będzie trudne i kosztowne. Obecnie 24,4% Polaków jest w wieku 45-59/64 lat (odpowiednio kobiety i mężczyźni) i choć w 2020 r. odsetek ten wyniesie 22,3% to w 2035 r. będzie to już 27,5%. Z badań Mercer wynika ponadto, że w Europie średnia liczba dni nieobecności w ciągu roku na jednego pracownika wynosi 7,4, a Polska obok Rumunii należy do krajów o najsilniej rosnącej absencji chorobowej (tzw. współczynniku absencji).

Wskazane powyżej koszty nie są jedynymi ponoszonymi przez pracodawców w związku ze zdrowiem pracowników. Z absencją chorobową wiążą się również koszty pośrednie, różniące się miedzy firmami. Mogą one obejmować np. pomoc czasową (zastępstwo), premię za nadgodziny, przestoje maszyn i urządzeń, problemy z jakością czy stratami w produkcji. Takie koszty ukryte mogą wynieść nawet do 50% bezpośredniego kosztu zasiłków chorobowych (wynagrodzeń za czas choroby). Jeżeli zatem w Polsce koszt zasiłków wynosi ok. 1,6% funduszu płac, to pełen koszt absencji chorobowej może wynosić ok. 2,4% funduszu.

Większości pracodawców dotyczą także koszty tzw. "presenteeismu", czyli nieefektywnej obecności w pracy lub utraty produktywności pracowników z powodu ich problemów zdrowotnych. Z badania przeprowadzonego na 375 000 pracowników w USA, przedstawionego w „Journal of Occupational and Environmental Medicine”, wynika iż nieefektywna obecność w pracy może stanowić aż do 60% całkowitych kosztów choroby pracownika. Zakładając, że wskaźnik ten jest podobny również dla polskich rynku pracy, pełny koszt związany z chorobami pracowników może wynosić ok. 3,5% do 6,3% funduszu płac.

„Oczywiście ogólne wyliczenia są dosyć teoretyczne. Warto więc przeprowadzić taką analizę na konkretnym przypadku. Jej wyniki mogą pozwolić na precyzyjną ocenę skali problemu w danej firmie.” – komentuje Kamil Skowera, konsultant Mercer.

W poszukiwaniu efektywności kosztowej

Na całym świecie, koszty sponsorowanej przez pracodawców opieki zdrowotnej i wydatków związanych z chorobami pracowników w ostatnich latach rosły i nic nie wskazuje na zmianę tego trendu. Polska na pewno nie jest i nie będzie wyjątkiem w tym zakresie.