Czy 2019 to ostatni dobry rok dla automotive? Prognozy są jednoznaczne

Przeczytaj także: 10 największych firm motoryzacyjnych w Europie Wschodniej

Osiągane w ostatnich latach rezultaty działalności przemysłu motoryzacyjnego, mogą niewątpliwie stanowić powód do zadowolenia. Z danych opublikowanych przez AutomotiveSuppliers.pl wynika, że produkcja sprzedana automotive rośnie od 2013 roku, przeciętne wynagrodzenie od 2010, a eksport pnie się w górę od 2012. A jak prezentują się najświeższe dane? Czy spowolnienie rzeczywiście staje się faktem?

Produkcja sprzedana automotive

Jak wynika z komunikatu AutomotiveSuppliers.pl, po dziewięciu miesiącach 2019 roku produkcja sprzedana w grupie PKD 29 (produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep) sięgnęła 120,63 mld euro. Taki wynik oznacza nie tylko 4,5 proc. wzrost względem analogicznego okresu poprzedniego roku, ale też najwyższą wartość, jaką udało się zanotować w całej historii polskiej branży automotive.

W grupie firm średnich i dużych (powyżej 49 zatrudnionych), nadal większość przychodów wygenerują producenci części i akcesoriów (PKD 29.3). Produkcja sprzedana wytwórców komponentów produktów motoryzacyjnych wyniosła 68,37 mld euro (+1,1 proc.). To również najwyższa wartość dla tej grupy.

Dynamicznie rośnie natomiast produkcja sprzedana w pozostałych grupach. Po trzech kwartałach zeszłego roku produkcja sprzedana producentów pojazdów i silników (PK 29.1) wyniosła 43,2 mld złotych (wzrost o 6,2 proc.) a producentów przyczep i naczep (PDK 29.2) - 4,1 mld złotych (wzrost o 1,7 proc,). W związku z powyższym udział komponentów motoryzacyjnych w produkcji sprzedanej sektora spadł w stosunku do tego samego okresu 2018 r. o 1,27 punktu procentowego (59,11 proc.) a pojazdów i silników wzrosła o 1,22 punktu procentowego (37,33 proc.).

- Wyniki po trzech kwartałach są lepsze niż oczekiwaliśmy - mówi Rafał Orłowski, Partner w firmie analitycznej AutomotiveSuppliers.pl. - W II kwartale odnotowaliśmy znaczące osłabienie w produkcji sprzedanej, jednak w kolejnym kwartale obroty uległy wzrostowi. Przyczyniły się do tego m.in. trzy miesiące wzrostu (lipiec-wrzesień) w produkcji samochodów w Niemczech, głównym rynkiem zbytu dla komponentów wytwarzanych w Polsce.

Eksport najwyżej w historii

W pierwszych dziewięciu miesiącach 2019 roku eksport przemysłu motoryzacyjnego z Polski osiągnął poziom 20,72 mld euro, o 6,46 proc. więcej (+1,26 mld euro) niż rok wcześniej. To najwyższy wynik dla tego okresu roku w dotychczasowej historii sektora. Naszym najważniejszym zagranicznym partnerem handlowym są Niemcy (30,29 proc. całości). Eksport na ten rynek był o 2,31 proc. wyższy niż przed rokiem. Kolejne miejsca należą do: Czechy (7,68 proc. całości, -3,37 proc.) oraz Włochy (7,57 proc., +4 proc.).

Eksport części i akcesoriów wyniósł 9,71 mld euro, o 4,65 proc. więcej niż przed rokiem. To najwyższa wartość dla te grupy w omawianym okresie roku. Na części i akcesoria przypadło 46,9 proc. całego eksportu przemysłu motoryzacyjnego. W porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku udział tej grupy produktów spadł o 0,81 punktu procentowego. Najważniejszym partnerem wytwarzanych w Polsce komponentów od lat pozostają Niemcy (34,04 proc. całości, -1,41 proc.). Kolejnymi odbiorcami są: Czechy (8,52 proc., +6,52 proc.) i Słowacja (7,03 proc., +8,26 proc.).
Pozytywnie na wynik wpłynął także eksport: pojazdów ciężarowych (wzrost o 13,7 proc.), przyczep i naczep (wzrost o 9,9 proc.), autobusów (wzrost o 34,2 proc.) oraz silników benzynowych (wzrost o 132,5 proc.).

Zatrudnienie już spada

Na początku II połowy 2019 roku zaobserwowaliśmy zmianę w tworzeniu nowych miejsc pracy. Po trzech kwartałach przeciętne zatrudnienie w sektorze motoryzacyjnym (PKD 29, pow. 9 zatrudnionych) wyniosło 210,2 tys. W porównaniu do analogicznego okresu 2018 r. nastąpił wzrost o 3,9 proc. (+7,8 tys.).

- Niestety w stosunku do wyniku po dwóch pierwszych kwartałach zeszłego roku nastąpił spadek o 0,1 tys. - podkreśla Rafał Orłowski z AutomotiveSuppliers.pl. - W związku z niższymi zamówieniami część firm produkcyjnych ogranicza zatrudnienie, miedzy innymi poprzez nieodnawianie umów na czas określony.

Po trzech kwartałach 2019 r. przeciętne zatrudnienie w zakładach średnich i dużych (powyżej 49 osób) wynosiło 199,7 tys. zatrudnionych. To o 2,5 proc. więcej (+4,8 tys.) niż przed rokiem i dokładnie tyle samo co po dwóch kwartałach 2019 r.
Najwięcej miejsc pracy przypada na producentów części i akcesoriów (PKD 29.3). W omawianym okresie przeciętne zatrudnienie w tej grupie wyniosła 154,1 tys.

- W porównaniu do 2018 roku możemy mówić o minimalnym wzroście na poziomie 0,4 tys. ale w stosunku do dwóch kwartałów nastąpił spadek o 0,1 tys. - dodaje Rafał Orłowski.

W ciągu trzech miesięcy (lipiec-sierpień 2019) nie wzrosło przeciętne zatrudnienie u producentów przyczep i naczep (PKD 29.2, 11,5 tys.) natomiast o 0,2 tys. do poziomu 34,2 tys. wzrosło u producentów pojazdów (PKD 29.1). W tej ostatniej grupie wyższy poziom zatrudnienia należy powiązać z prowadzonymi rekrutacjami w fabrykach silników Toyoty i Mercedesa.

AutomotiveSuppliers.pl przypomina, że dane publikowane przez GUS nie odzwierciedlają w pełni zatrudnienia w przemyśle motoryzacyjnym w Polsce. Do uzyskanego wyniku należy doliczyć zatrudnionych w firmach ujętych w innych grupach PKD (m.in. przetwórstwo tw. sztucznych, produkcja szyb, opon, praca tymczasowa, sortowanie części i in.) a pracujących na rzecz przemysłu motoryzacyjnego. Szacujemy tę wartość na kolejnych 60-65 tys. osób.

Lepiej w automotive nie było jeszcze nigdy

Wyniki osiągnięte przez przemysł motoryzacyjny w Polsce w okresie trzech kwartałów 2019 r. są potwierdzeniem zmiana jakie następują w sektorze samochodowym w Europie. Z jednej strony, branża w naszym kraju zanotowała w I półroczu najlepsze w historii wyniki (produkcja sprzedana, przeciętne zatrudnienie oraz eksport). Z drugiej strony, na początku I półrocza widać już pierwsze oznaki spowolnienia (w III kwartale - spadek przeciętnego zatrudnienia oraz wyhamowanie przychodów producentów części i akcesoriów). Wyniki ostatniego kwartału będą gorsze od osiągniętych przed rokiem. Wpłynie na to w dużej mierze niższy popyt na komponenty, związany ze spadkiem produkcji samochodów w Niemczech w okresie październik-grudzień 2019. Według najnowszych danych GUS w listopadzie zeszłego roku produkcja sprzedana przemysłu motoryzacyjnego w Polsce (grupa PKD 29) była niższa od uzyskanej rok wcześniej o 4,4 proc.

Jednak dzięki relatywnie wysokiej „nadwyżce” uzyskanej w I półroczu przemysł motoryzacyjny zamknie cały 2019 rok na przysłowiowym plusie. Produkcja sprzedana tej branży będzie nieznacznie wyższa niż 2018 r., ustanawiając nowy rekord. Pozytywny wpływ na wynik mają producenci samochodów ciężarowych, autobusów oraz silników benzynowych. Jednak produkcja sprzedana producentów części i akcesoriów będzie prawdopodobniej minimalnie niższa od tej jaką osiągnięto w 2018 r.

- W przypadku przeciętnego zatrudnienia najwyższe historyczne wyniki osiągnęliśmy na koniec I półrocza - mówi Rafał Orłowski, Partner w AutomotiveSuppliers.pl. - W III kwartale część firm zaczęła ograniczać liczbę miejsc pracy. Zakładamy, że ten trend pogłębił się w IV kwartale.

Niezagrożony wydaje się natomiast nowy rekord w eksporcie przemysłu motoryzacyjnego. Po trzech kwartałach wartość eksportu jest wyższa od zeszłorocznego o 1,26 mld euro.

- Zakładamy gorszy IV kwartał ale i w całym 2019 r. eksport produktów motoryzacyjnych wyniósł około 26,4-26,9 mld euro.