Jak zakaz handlu zmienił zwyczaje zakupowe?

Przeczytaj także: Jak zakaz handlu oceniają pracujący w weekendy?

Agencję badawcza Danae zapytała respondentów swojego badania, jak zmieniły się ich zwyczaje zakupowe w efekcie sukcesywnego zaostrzania przepisów dotyczących zakazu handlu w niedziele. Badani niemal jednogłośnie przyznali, że owocem wolnych niedzieli jest znaczne wzmożenie sobotniego ruchu w placówkach handlowych. Wynikające z tego niedogodności zauważają zarówno mali przedsiębiorcy, jak i pracownicy handlu i sami klienci.

Sobotni tłok w największym stopniu przeszkadza osobom pracującym w galeriach handlowych oraz klientom reprezentującym wielodzietne rodziny. Nie jest zatem zaskoczeniem, że spora grupa Polaków unika go, planując zakupy na inne dni tygodnia. W soboty dodatkowym utrudnieniem i powodem frustracji klientów bywa również niedostatek produktów. Potwierdza to Kamil, pracownik sklepu odzieżowego:

W soboty często zaczyna brakować rzeczy, bo na bieżąco nie ma tylu ciuchów, nawet w magazynach. Z tego powodu ludzie robią się nerwowi, agresywni i nieprzyjemni. Praca w sobotę jest dla mnie udręką. – mówi.

Potwierdzeniem zmian, jakie zachodzą obecnie w handlowej rzeczywistości są również wyniki badania przeprowadzonego na reprezentatywnej grupie dorosłych Polaków przez Agencję Badań Rynku i Opinii SW Research. Dowodzą one, że po wprowadzeniu trzech wolnych od handlu niedziel 46% Polaków przełożyło zakupy (inne niż spożywcze) na dni powszednie, co trzeci (29%) pozostał przy sobocie, a co piąty postawiła na zakupy online.

-Wzrost popularności zakupów online obserwujemy już od kilku lat, ale ograniczenie handlu w niedzielę niewątpliwie go zdynamizował. Najliczniejszą grupą wiekową, która przeniosła zakupy do sieci są osoby młodsze, poniżej 34 roku życia. To naturalne, ponieważ dla nich świat wirtualny jest środowiskiem doskonale rozpoznanym, a tym samym czują się w nim bezpiecznie. Osoby starsze zaś, te które ukończyły 50 rok życia, chętniej wybierają tradycyjny model zakupów, ale co ciekawe decydują się na wizyty z sklepach w dni inne niż sobota – komentuje wyniki badania ilościowego Piotr Zimolzak, Dyrektor ds. Badań i Analiz SW Research.

Zakaz handlu a e-commerce

Wyniki badania ilościowego znalazły swoje odzwierciedlenie w wywiadach jakościowych. Konsumenci wskazywali, że jednym ze sposobów na ominięcie sobotnich wizyt w sklepach jest przenoszenie zakupów do internetu. Na takie kroki decydują się głównie osoby, które nie odnajdują się w galeriach handlowych lub osoby, które ze względów logistycznych nie mają czasu na robienie zakupów w tygodniu, a tłumy w sobotę za bardzo ich przytłaczają.

Nie lubię tłoku, nie odnajduję się w galeriach. Wolę w internecie zamówić, ewentualnie potem oddać czy wymienić. – twierdzi Kasia, na co dzień pracująca w sklepie monopolowym.

Natomiast Ewa tak opowiada o zmianach w swoim domu:

Co się zmieniło w naszym życiu odkąd jest zakaz handlu? Mniej czasu spędzamy razem na zakupach, szczególnie z dziećmi. Gdy ta niedziela była taka leniwa [przed wprowadzeniem zakazu handlu – przyp.], to na zakupy mogliśmy się przejść na spokojnie. W tej chwili już tego nie ma, bo już zakupy są na szybko albo w celu znalezienia tylko czegoś w internecie, bo ten czas jest dużo bardziej ograniczony na zakupy w tej chwili – mówi.

Badani zauważają, że po wprowadzeniu zakazu handlu w niedzielę coraz częściej decydują się na zakupy online produktów takich jak odzież, sprzęt elektroniczny czy wyposażenie domu. Dotychczas, żaden z badanych nie zdecydował się na robienie przez internet zakupów spożywczych, jednakże nie wykluczają, że w przyszłości zdecydują się na kupno online także produktów z tej kategorii.
Wobec zmian również drobni przedsiębiorcy stają przed koniecznością rozwoju działalności. Część z nich, aby rekompensować pomniejszone zyski spowodowane zakazem handlu w niedzielę, zaczęła oferować swoje usługi w internecie. Jeżeli nie mają możliwości otwarcia lokalu w niedzielę to przenoszą pracę do domu. Właściciel stoiska florystycznego przyznaje:

Jednak dochody „na rękę” się zmniejszyły. Dlatego uruchomiłem stronę internetową, w niedzielę ludzie jednak robią zakupy i jest szał. Natomiast drobny przedsiębiorca z galerii handlowej rozważa inny scenariusz: Zastanawiam się, czy nie otworzyć czegoś, co będzie otwarte od poniedziałku do piątku.

Wzrost zainteresowania konsumentów zakupami online w ostatnim roku potwierdzają dane organizacji samorządu gospodarczego. Według raportu Izby Gospodarki Elektronicznej w sieci kupuje już 57% polskich internautów . To wzrost względem poprzedniego roku o 5 punktów procentowych. Najpopularniejszymi e-kategoriami wśród cyfrowych konsumentów są moda, elektronika i wyposażenie domu. Te kategorie wskazywane były również najczęściej przez badanych w trakcie wywiadów jakościowych.

Informacje o badaniu
Przedstawione wyniki dotyczą cząstkowych badań ilościowych oraz jakościowych. Łącznie w ramach diagnozy społecznej zadanych zostało 7 pytań na reprezentatywnej próbie 1 000 dorosłych Polaków stanowiących podstawę do analizy ilościowej oraz przeprowadzonych było 60 narracji/opinii zróżnicowanych pod kątem światopoglądowym, stylu życia oraz wielkości miejscowości.