Budżet domowy 2012

Przeczytaj także: Budżet domowy 2011

W budżetach 20% osób o najniższych dochodach w gospodarstwach domowych ogółem (I grupa kwintylowa) wydatki te stanowiły łącznie 54,7%, zaś u 20% osób o najwyższych dochodach (V grupa kwintylowa) – jedynie 34,2%.

W porównaniu z rokiem poprzednim relacja między poziomami wydatków osób najbogatszych (V grupa kwintylowa) i najbiedniejszych (I grupa kwintylowa) w gospodarstwach domowych była bardzo podobna.

Tak jak w pięciu ostatnich latach, najmniejsze różnice w ujęciu kwotowym pomiędzy osobami z gospodarstw najzamożniejszych (V grupa kwintylowa) i najuboższych (I grupa kwintylowa) dotyczyły wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe – różnica blisko dwukrotna (najmniejsza w gospodarstwach rolników – 1,3-krotna). Większe dysproporcje pomiędzy tymi grupami osób zaobserwowano w odniesieniu do wydatków na towary i usługi nieżywnościowe (np. na restauracje i hotele oraz edukację -różnica dziewięciokrotna, na transport – prawie siedmiokrotna), a ich skala zależała od klasy potrzeb i grupy społeczno – ekonomicznej (np. w grupie rencistów różnica w kwocie wydatków na zdrowie była ponad sześciokrotna pomiędzy osobami z gospodarstw najzamożniejszych i najuboższych).

Czynnikiem istotnie różnicującym poziom, dynamikę i strukturę dochodów oraz wydatków gospodarstw domowych jest miejsce zamieszkania.

Różnice między dochodami i wydatkami osiąganymi przez gospodarstwa domowe zamieszkujące wieś, a zamieszkujące miasta zmniejszyły się w roku 2012 w porównaniu do roku poprzedniego. Dochód rozporządzalny na osobę w gospodarstwach domowych zamieszkujących wieś był o 18,6% niższy (w 2011 r. – niższy o 20,5%), a w miastach wyższy o 11,6% (w 2011 r. – wyższy o 12,8%) od średniej dla Polski. Różnice te wynikały nie tylko z wysokości dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe, ale były również związane z większą liczbą osób wchodzących w skład gospodarstw domowych zamieszkujących wieś (przeciętna liczba osób w gospodarstwach domowych zamieszkujących wieś wyniosła 3,3, a w miastach – 2,6). Podobnie przedstawiały się wydatki gospodarstw domowych. Na wsi przeciętne miesięczne wydatki na osobę były niższe o 17,1% (w 2011 r. - niższe o 18,7%), a w miastach wyższe – o 10,6% (w 2011 r. – wyższe o 11,6%) w porównaniu do średniej krajowej.

W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na osobę był aż o 56,0% wyższy niż przeciętnie w kraju i było to o 0,5 p. proc. mniej niż przed rokiem. Natomiast wydatki były wyższe od przeciętnych krajowych o 49,1% i było to o 0,4 p. proc. mniej niż przed rokiem.

Udział wydatków w dochodzie wahał się od 78,6% w gospodarstwach domowych zamieszkujących miasta o liczbie mieszkańców powyżej 500 tys. do 83,8% w gospodarstwach domowych zamieszkujących wieś. W porównaniu do 2011 roku zarejestrowano spadek udziału wydatków w dochodzie w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców o 0,5 p. proc., a na wsi o 0,8 p. proc.

W 2012 roku w województwie mazowieckim, dolnośląskim, pomorskim i opolskim dochód rozporządzalny na osobę był wyższy od średniej krajowej. Zdecydowanie najwyższymi dochodami dysponowały gospodarstwa domowe z województwa mazowieckiego (1696 zł) i były one o 33,5% wyższe niż przeciętny krajowy dochód (w 2011 r. – wyższe o 32,3%). Najniższe dochody zarejestrowano w województwie podkarpackim (ok. 960 zł) i były one o 24,5% poniżej średniej krajowej (w 2011 r. – niższe o 23,6%).

Rozpiętość pomiędzy najwyższym a najniższym średnim dochodem na osobę w województwach w 2012 roku wyniosła 58,0 p. proc. i była wyższa niż w 2011 roku o 2,1 p. proc.
Przeciętne miesięczne wydatki powyżej średniej dla Polski w 2012 r. odnotowano w województwach mazowieckim, dolnośląskim, śląskim, łódzkim, opolskim i pomorskim. W województwie mazowieckim przeciętne miesięczne wydatki na osobę były wyższe niż przeciętne miesięczne wydatki na osobę w gospodarstwach domowych ogółem o 28,7% (w 2011 r. wyższe o 28,9%), a w województwie podkarpackim – niższe o 19,3% i w porównaniu do 2011 r. wzrosły o 2,3 p. proc.