Dobry Klimat dla Rodziny lepszy niż ulga na dzieci?

Przeczytaj także: 500+, 300+ i co jeszcze? Na jakie wsparcie mogą liczyć rodzice w Polsce?

Jak sfinansować proponowane zmiany i kto może na tym stracić?

Jedną z możliwości częściowego sfinansowania kosztów reformy prorodzinnej, która pojawiła się w ramach dyskusji prezydenckiego pakietu reform, jest wycofanie wspólnego rozliczania się małżonków nieposiadających dzieci. Taka reforma oznaczałaby straty dla ok. 910 tys. gospodarstw domowych i w największym stopniu obciążyłaby gospodarstwa najbogatsze. Dla najzamożniejszych 10% gospodarstw połączenie tych dwóch rozwiązań przynosi stratę w wysokości 450 mln zł rocznie, a rodziny bezdzietne,
w których pracuje jedna osoba zarabiająca powyżej 15 745 zł brutto miesięcznie straciłyby 1044,20 zł. Wynika to przede wszystkim z wycofania ograniczeń naliczania podatku według wyższej stawki w sytuacji, gdy dochody do opodatkowania jednego z małżonków przekraczają wartość progu podatkowego (85 528 zł rocznie), a drugiego są niższe od tego progu.

Reforma odbiłaby się negatywnie również na dochodach mniej zamożnych gospodarstw bezdzietnych, ponieważ korzyści ze wspólnego rozliczenia straciłyby także małżeństwa, w których jeden ze współmałżonków nie ma w ogóle dochodu do opodatkowania. Dotyczy to małżeństw gdzie tylko jedna osoba posiada dochody z pracy i innych opodatkowanych źródeł (np. emerytura lub renta) i wynika z wycofania przysługującej obecnie dodatkowej kwoty wolnej od podatku. Te gospodarstwa straciłyby maksymalnie 46,40 zł miesięcznie.

Eksperci Fundacji CenEA zwracają też uwagę na fakt, iż ze względu na funkcjonujący w Polsce progowy sposób wycofywania świadczeń rodzinnych, dla niektórych rodzin z dziećmi niższe podatki oznaczać mogą utratę tych świadczeń. W obecnym systemie nawet nieznaczne przekroczenie kryterium dochodowego oznaczać może całkowitą utratę świadczeń rodzinnych. Według analiz Fundacji CenEA, w przypadku około 70 tys. rodzin z dziećmi wyższe dochody netto wynikające z proponowanych zmian systemu podatkowego nie wynagrodzą straconych świadczeń i ich ostateczny dochód do dyspozycji po wprowadzeniu reformy będzie niższy.

- Rozwiązanie proponowane przez Pana Prezydenta idzie w kierunku systemów finansowego wsparcia zatrudnienia rodziców stosowanych w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych. Dla zwiększenia efektywności tej reformy należałoby jednak poprawić równocześnie funkcjonowanie polskiego systemu świadczeń rodzinnych, wprowadzając stopniowy sposób ich wycofywania. Korzystając z doświadczeń międzynarodowych należy tak reformować system wsparcia rodzin z dziećmi, by z jednej strony efektywnie wspierał rodziny najbardziej potrzebujące, a z drugiej motywował rodziców do podejmowania i utrzymania zatrudnienia – komentuje dr Michał Myck, dyrektor Fundacji CenEA.