Świat: wydarzenia tygodnia 9/2013

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 8/2013

• Nowy amerykański sekretarz stanu John Kerry i szef niemieckiej dyplomacji Guido Westerwelle opowiedzieli się we wtorek w Berlinie za szybkim rozpoczęciem negocjacji na temat umowy o wolnym handlu między USA i UE. W ich wyniku ma powstać największa strefa wolnego handlu na świecie. Ma ona dotyczyć handlu oraz inwestycji. Jej skutkiem ma być także ożywieniu i umocnieniu stosunków gospodarczych USA z UE, a także powstaniu nowych miejsc pracy.
• Produkcja przemysłowa w Japonii w styczniu 2012 r. wzrosła o 1,0 proc. m/m, po wzroście o 2,4 proc.m/m w grudniu, jednak licząc r/r produkcja przemysłowa spadła w styczniu o 5,1 proc., po spadku wcześniej o 7,9 proc.
• Według Departamentu Handlu W IV kw. 2012 roku amerykański PKB wzrósł o 0,1% kw/kw.
• W ubiegłym roku Demokraci i Republikanie podnieśli limit zadłużenia państwa. Równocześnie ustalili, że jeśli do początku tego roku nie osiągną kompromisu w sprawie redukcji deficytu, to nastąpią automatyczne cięcia wydatków wszystkich resortów. Kompromisu pomiędzy Republikanami i Demokratami nie udało się osiągnąć i od 1 marca w USA zaczynają więc obowiązywać automatyczne cięcia wydatków państwa. Eksperci ostrzegają, że mogą być groźne dla gospodarki. Prezydent B. Obama i Demokraci chcą redukować deficyt ograniczając wydatki państwa oraz likwidując ulgi podatkowe dla najbogatszych. Republikanie upierają się przy samych cięciach wydatków. Brak porozumienia oznacza zmniejszenie wydatków o 85 mld USD do końca roku. Może to spowodować nie tylko ograniczenie niektórych funkcji państwa ale również spowolnienie wzrostu gospodarczego USA.
• Rosyjski koncern Gazprom będzie miał wyłączność na sprzedaż gazu LNG pochodzącego z izraelskich złóż Tamar i Dalit. Wydobyty surowiec ma być skraplany w pływającym terminalu, który ma zacząć działać w 2017 r. Spółka zależna Gazpromu - Gazprom Marketing & Trading Switzerland - podpisała w tej sprawie porozumienie z Levant LNG Marketing Corporation. Rosyjski koncern otrzyma wyłączność na sprzedaż LNG na okres 20 lat.
• Firma Boeing zlikwiduje w tym roku kilkaset miejsc pracy w zakładzie, który wytwarza model 787 dreamliner. Koncern informuje, że "uziemienie" modelu 787 nie spowodowało zwolnienia tempa produkcji, i zamierza zrealizować plan podwyższenia produkcji do 10 dreamlinerów miesięcznie do końca 2013 roku.
• Firma Royal Dutch Shell podała, że nie będzie w tym roku prowadzić wierceń w poszukiwaniu ropy naftowej na wodach arktycznych Alaski. Firma Shell wydała dotąd ponad 4,5 mld USD na poszukiwania ropy naftowej na wodach arktycznych Alaski od czasu, kiedy w 2005 roku uzyskała tam koncesje.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

AMERYKAŃSKIE PROBLEMY Z BUDŻETEM I ZADŁUŻENIEM

Nie udało się porozumieć administracji Białego Domu i Demokratom z Republikanami w sprawie redukcji deficytu budżetowego i obniżki zadłużenia państwa. Prezydent Barack Obama obarczył Republikanów odpowiedzialnością za brak takiego porozumienia.W rezultacie, z dniem 1 marca weszły w życie bolesne dla gospodarki USA automatyczne cięcia budżetowych. Jaki będzie tego skutek?

Stany Zjednoczone są dziś najbardziej zadłużonym krajem Świata (wielkość długu jest porównywalna z wielkością rocznego PKB). Od dłuższego czasu jest oczywistym, że nie jest możliwe kontynuowanie dotychczasowej polityki tak w zakresie wydatków budżetowych, jak i w sprawie zadłużenia, które nieustannie wzrasta i wzrastają też koszty jego obsługi.

W połowie 2011 roku zawarta została umowa między Białym Domem i Demokratami, a Republikanami co do trybu postępowania w sprawie obniżki deficytu budżetowego i redukcji długu publicznego. Umowa przewidywała zgodę w Kongresie na podniesienie poziomu ustawowego, maksymalnego zadłużenia Stanów Zjednoczonych. Równocześnie przyjęto w niej, że Kongres będzie pracował nad stworzeniem kompleksowego plany w sprawie zadłużenia. Przyjęto też, że w przypadku braku porozumienia w sprawie cięć wydatków budżetowych do końca 2012 r., to takie cięcia nastąpią automatycznie z dniem 1 marca 2013 roku. Eksperci ostrzegali, że taki sposób postępowania może być groźny dla gospodarki.

Prezydent B. Obama i Demokraci od dłuższego czasu stoją na stanowisku, że należy redukować deficyt równocześnie ograniczając wydatki państwa i likwidując ulgi podatkowe dla najbogatszych. Republikanie upierają się przy samych cięciach wydatków zdecydowanie przeciwstawiając się zwiększeniu udziału ludzi o dużych dochodach w ponoszeniu większych obciążeń podatkowych na rzecz państwa.

Brak porozumienia i wejście w życie automatycznych cięć w budżecie oznacza, że tylko w tym roku nastąpi zmniejszenie wydatków budżetowych o 85 mld USD. Może to spowodować nie tylko ograniczenie niektórych funkcji państwa, ale również spowolnienie wzrostu gospodarczego USA. Wejście w życie automatycznych cięć wydatków budżetowych nie oznacza, że obie zwaśnione strony nie będą dalej poszukiwać porozumienia. Tak prezydent, jak i analitycy mają nadzieję na kontynuację prac nad poszukiwaniem całościowego porozumienia.

Według analityków i w opinii Biura Budżetowego Kongresu wprowadzone automatyczne cięcia budżetowe (w zamian za proponowana przez B. Obamę przejęcie części tych cięć przez zwiększenie wpływów podatkowych w wyniku zaproponowanej likwidacji niektórych ulg dla biznesu) mogą zmniejszyć tegoroczny wzrost amerykańskiego PKB o 0,6 punktu procentowego. Mogą też wpłynąć na funkcjonowanie takich dziedzin opłacanych z budżetu jak administracja i edukacja.

Amerykański budżet federalny to 3,6 bln USD, a tegoroczne cięcia budżetowe to tylko 2,4 proc. tego budżetu. Jeśli nic się nie zmieni cięcia wyniosą 1,2 bln USD w ciągu 10 lat. W tym roku wyniosą one 85 mld USD, przy czym Wydatki obronne zostaną zredukowane o 8 proc. (a więc o około 43 mld USD), a nakłady na programy cywilne o 5 proc. Cięcia budżetowe będą dotyczyły jedynie części wydatków (tzw. nieobowiązkowych, a więc decydowanych co roku przez Kongres). Nie obejmują one głównych wydatków takich jak wydatki na programy socjalne: emerytalne i ochrony zdrowia.