Polska: wydarzenia tygodnia 48/2012

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 47/2012

• Polski Produkt Krajowy Brutto wzrósł w III kwartale o 1,4 proc. r/r (wobec 2,3 proc. r/r w II kwartale i 3,5 proc. w I Kwartale.
• Bank Morgan Stanley opublikował opinię do danych o wzroście w polskiej gospodarce w III kwartale o 1,4 proc. r/r oraz o 0,4 proc. kw/kw. Mówi w niej, że polska gospodarka równa w dół do innych państw regionu, gdzie eksport jest jedynym motorem wzrostu. Według JP Morgan w IV kwartale wzrost PKB w Polsce obniży się w IV kwartale do 1 proc. r/r w IV kwartale br. i utrzyma się na tym poziomie w I kwartale 2013 r.
• Senat przyjął projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nowe przepisy dotyczą zwrotu nieruchomości byłym właścicielom, których wywłaszczono po drugiej wojnie światowej. Senat przyjął też projekt ustawy o nasiennictwie, w którym są zapisane m.in. reguły rejestracji i obrotu nasionami zmodyfikowanymi genetycznie.
• Według GUS nadwyżka eksportu wniosła do PKB 2,1 proc., spożycie gospodarstw domowych w III kwartale wzrosło o 0,1 proc. r/r i zmniejszyło się o -0,1 proc. kw/kw.
• Październikowa stopa bezrobocia według metodologii Eurostatu, wyniosła 10,4 proc. (przy 10,3 proc. we wrześniu). Według metodologii GUS stopa bezrobocia w październiku wyniosła 12,5 proc.
• Według OECD tegoroczny wzrost gospodarczy Polski spowolni do 2,5% w 2012 r. i do 1,6% w 2013 r. (wobec 4,3% odnotowanych w 2011 r.). Jeszcze w maju br. OECD przewidywało wzrost PKB Polski na poziomie 2,9% w tym i przyszłym roku. OECD przewiduje też, że dopiero w 2014 roku inflacja obniży się poniżej 2%, a deficyt na rachunku obrotów bieżących ustabilizuje się powyżej 3% PKB w 2014 roku.
• Według GUS sprzedaż detaliczna w październiku br. wzrosła o 4,3% m/m i zwiększyła się o 3,3% r/r.
• W styczniu ekonomiści banku Morgan Stanley twierdzili, że polska gospodarka w 2013 roku urośnie o 3,6 proc., w sierpniu prognozę zmniejszyli do 2,1 proc., a obecnie ich prognozy są na poziomie poniżej 2 proc.
• Opublikowany został raport firmy Deloitte oraz Amerykańskiej Rady ds. Konkurencyjności. Wynika z niego, że Polska jest na 14. miejscu na 38 pozycji w światowym rankingu liderów konkurencyjności. W pierwszej 15. z krajów europejskich oprócz Polski znalazły się tylko Niemcy i Wielka Brytania.
• Resort finansów przesłał do Brukseli wniosek o zgodę na stosowanie przez Polskę ograniczeń w odliczeniu VAT przy np. zakupie auta i paliwa do niego. Chodzi o tzw. derogację ws. VAT, czyli wyłączenie z obowiązku stosowania unijnych reguł dot. podatku od towarów i usług. To rozwiazanie miałoby obowiązywać w latach 2014-2018. Według rządowego projektu firmy mogłyby odliczyć 50 proc. VAT naliczonego w cenie kupowanego samochodu osobowego (jednak nie więcej niż 8 tys. zł). Prócz tego można by odliczyć połowę VAT zawartego w cenie paliwa kupowanego do takiego auta.
• Według PKPP Lewiatan opodatkowanie przedsięwzięć związanych z wydobywaniem gazu łupkowego winno rozpocząć się dopiero w momencie osiągnięcia rentowności. W regułach liczenia podatku powinno też być zastosowane wydłużenie okresów rozliczenia strat, amortyzowanie nakładów inwestycyjnych od momentu rozpoczęcia produkcji i uzależnienie nowych podatków od produktywności złóż,
• Rozpoczyna działalność polski oddział chińskiego banku ICBC. Będzie on tworzyć platformę dla rozwoju finansowych i ekonomicznych relacji pomiędzy Polską, Chinami a Unią Europejską. Industrial and Commercial Bank of China jest notowanym na giełdzie największym bankiem na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej, wielkości depozytów, zysku, wartości marki, doskonale rozwiniętej bazy klientów i zróżnicowanej struktury biznesowej. Posiada sieć składającą się z ponad 16 000 placówek krajowych, 270 placówek zagranicznych i ponad 1 600 banków partnerskich w krajach na całym świecie. Ma ponad 4 milionów klientów korporacyjnych i 292 milionów klientów indywidualnych.
• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) łącząc publiczne i prywatne pieniądze będzie pomagać naukowcom w skomercjalizowaniu wynalazków (głownie z zakresu biomedycyny i teleinformatyki). Na ten cel przeznaczonych będzie ok. 420 mln zł: 220 mln zł będzie pochodziło ze środków publicznych NCBiR, pozostałą kwotę dołożą inwestorzy.
• PKN Orlen do 2017 r. zamierza zwiększyć o 160 placówek liczbę stacji benzynowych.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UPRAWY - NIE, HANDEL NASIONAMI - POLSKA WALCZY Z GMO

Obowiązujący w Polsce zakaz obrotu nasionami roślin genetycznie modyfikowanych jest nie tylko niezgodny z prawem unijnym, ale również nieskuteczny. Na polach rośnie ok. 3 tys. hektarów kukurydzy GMO. Dzięki ustawie o nasiennictwie Polska będzie miała możliwość wprowadzenia skutecznego zakazu upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych. Potrzebne będzie tylko rządowe rozporządzenie w tej sprawie. Dlatego prezydencki projekt ustawy popierają też ekolodzy z Greenpeace. Na posiedzeniu sprawą zajął się Senat.

– Kłamstwem sączonym ciągle opinii publicznej jest informacja, że ustawa o nasiennictwie wprowadza w Polsce GMO. Ustawa o nasiennictwie dostosowuje tylko i wyłącznie w tej części nasze prawo do prawa wspólnotowego – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Marek Sawicki, poseł PSL, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Były minister rolnictwa podkreśla, że dzięki wprowadzeniu tej ustawy polski rząd będzie mógł zakazać uprawy określonych odmian i gatunków roślin. Teraz w Polsce obowiązuje zakaz obrotu nasionami roślin genetycznie modyfikowanych, co jest niezgodne z prawem unijnym. Ustawa dostosowuje w tym zakresie nasze prawo do wymogów wspólnotowych. Zezwala wprawdzie na handel nasionami GMO, ale daje również możliwość zakazania uprawy określonych roślin w drodze rozporządzenia.

– Państwo, zgodnie z prawem europejskim, nie może zastosować zakazu en bloc. A nasze dotychczasowe przepisy nie dawały możliwości ministrowi rolnictwa wyłączenia odmian roślin genetycznie zmodyfikowanych – zwraca uwagę Marek Sawicki.

Joanna Miś z Greenpeace przypomina, że w 2009 roku Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że zakaz obrotu materiałem nasiennym GMO, który do tej pory obowiązuje w Polsce, jest niezgodny z prawem unijnym.

– Żaden inny kraj europejski takiego zakazu nie ma, a Polsce za jego utrzymanie grożą spore kary. Na dodatek obowiązujące w Polsce prawo jest nieszczelne, a zakaz nieskuteczny. Polscy rolnicy omijają je kupując ziarna GMO za granicą i wysiewając je na polach w niekontrolowany sposób – tłumaczy Joanna Miś.

Dlatego Greenpeace popiera wprowadzenie tej ustawy pod warunkiem, że rząd niezwłocznie wprowadzi także zakazy upraw zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy i ziemniaka. Teraz, zgodnie z szacunkami branży nasiennej, na polskich polach rośnie ok. 3 tys. ha kukurydzy MON 810 (zawiera gen bakterii uodparniający ją na szkodnika omacnicę prosowiankę). Za sprawą nowych regulacji ten problem ma zniknąć.

– Rozporządzenie, które równolegle z ustawą nasienną ma wejść w życie, zakazuje uprawy wszystkich linii kukurydzy genetycznie modyfikowanej, a także ziemniaka Amflora – informuje Marek Sawicki.

Obecny minister rolnictwa Stanisław Kalemba już zapowiada wprowadzenie i zakazu upraw GMO za pomocą rozporządzenia oraz specjalnego mechanizmu wyszukiwania nielegalnych pól i ich niszczenie.

– Rolnicy, którzy złamią prawo i wysieją zakazane odmiany, będą musieli płacić wysokie kary i zniszczyć swoje zbiory – dodaje Marek Sawicki.

Gospodarzom siejącym rośliny GMO będzie groziła tzw. opłata sanacyjna mająca stanowić 200 proc. wartości materiału siewnego oraz fizyczne zniszczenie uprawy na koszt właściciela.

Dzięki nowej ustawie Rada Ministrów będzie mogła zakazać uprawy poszczególnych roślin w drodze rozporządzeń. Szef resortu rolnictwa następnie powiadomi o tym fakcie Komisję Europejską. Dotychczas musiał prosić KE o zgodę na taki krok.

Pretekstem do wprowadzenia zakazu w Polsce ma być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2011 roku. Uznał on, że miód zanieczyszczony pyłkiem z sąsiadujących upraw kukurydzy GMO nie może być sprzedawany bez zezwolenia. Orzeczenie dotyczyło sporu między niemieckim pszczelarzem Hansem Bablokiem a krajem związkowym Bawarii Freistaat Bayern. Wymieniony land jest właścicielem gruntów, na których w celach badawczych była uprawiana kukurydza MON 810. Te uprawy doprowadziły do zanieczyszczenia miodu w pasiece Hansa Babloka.

– Ze względu na to, że nie mamy dzisiaj dostatecznie dobrych metod badania pyłku pszczelego w miodzie i na możliwość przepylenia miodu, będzie zastosowany ten zakaz. Jako państwo członkowskie mamy prawo w myśl tej ustawy do takiego zakazu – wyjaśnia były minister.

Prace nad ustawą o nasiennictwie trwają już kolejny rok. Określa ona przede wszystkim tryb rejestracji i wytwarzania materiału siewnego głównie tradycyjnych odmian. Jednak okazało się, że pojawiły się w niej sporne kwestie. Poprzedni jej projekt został zawetowany latem ubiegłego roku przez prezydenta Bronisława Komorowskiego właśnie z powodu GMO. Zdaniem prezydenta, podczas prac w parlamencie w ostatnim momencie zawarto w niej kontrowersyjne zapisy, które wprowadziły chaos prawny. Co więcej nie była ona zgodna z unijnym prawem. Dlatego prezydent przedstawił własny projekt ustawy, nad którym będą dyskutować senatorowie.


Marek Sawicki
Poseł PSL, były minister rolnictwa