Rozwój przedsiębiorczości 2005-2009

Przeczytaj także: Rozwój przedsiębiorczości 2005-2010

Analiza poziomu uzyskiwanych przychodów wskazuje, że nawet przedsiębiorstwa szybkiego wzrostu w 2009 r. napotykały na większe niż wcześniej bariery w rozwoju. W największym stopniu zjawisko to obserwowano w przemyśle, w którym przy 39% spadku liczby podmiotów szybkiego wzrostu przychody zmniejszyły się o 45% (średnio na jeden podmiot ze 124 mln zł w 2008 r. do 113 mln zł w 2009 r.). W pozostałych trzech obszarach gospodarki tempo spadku przychodów było wolniejsze niż tempo spadku liczby przedsiębiorstw (szczególnie w budownictwie, w którym przychody uzyskane przeciętnie przez jeden podmiot wzrosły w 2009 r. do 64 mln zł, wobec 47 mln rok wcześniej).

Nowe przedsiębiorstwa szybkiego wzrostu (gazele), stanowiące nieco ponad 1% badanej grupy panelowej, w 2009 r. wytworzyły 1,5% jej przychodów ogółem (w transporcie blisko 3%, w przemyśle i budownictwie – nieco ponad 1%). Warto przy tym podkreślić, że przychody uzyskane przez nowe jednostki szybkiego wzrostu w transporcie okazały się wyższe przeciętnie na jeden podmiot niż w całej najszybciej rozwijającej się grupie przedsiębiorstw.

Odmienne tendencje charakteryzowały przedsiębiorstwa wzrostowe ogółem. W całej tej grupie przychody zwiększały się w kolejnych trzech rozpatrywanych latach, chociaż tempo tego wzrostu w 2009 r. w stosunku do 2008 r. było nieznaczne (1%, przy 5% spadku liczby podmiotów). W poszczególnych obszarach gospodarki, jedynie w transporcie odnotowano spadek przychodów (o 5%, przy 4% wzroście liczby jednostek). W handlu i przemyśle przyrost przychodów wypracowała mniejsza liczba podmiotów, w efekcie przeciętnie na jeden podmiot przychody wzrosły w handlu z 60 mln zł do 69 mln zł, a w przemyśle z 81mln zł do 95 mln zł.

Zwiększona w 2009 r. o 15% w stosunku do poprzedniego roku grupa jednostek stabilnych wytworzyła przychody ze sprzedaży wyższe o 34%, co przeniosło się na wzrost przychodów przypadających na jeden podmiot z 38 mln zł do 44 mln zł. Podobne relacje odnotowano w poszczególnych obszarach gospodarki (poza transportem, w którym wartość przychodów w 2009 r. obniżyła się w stosunku do poprzedniego roku, mimo wzrostu liczby jednostek stabilnych). W przemyśle tempo przyrostu przychodów było przy tym zbliżone do przyrostu liczby jednostek (odpowiednio 11% i 10%), a w budownictwie i handlu znacznie szybsze (odpowiednio ponad 2-krotne wobec 47% oraz 40% wobec 29%). Konsekwencją tych zmian był najwyższy przyrost wartości przychodów przypadających przeciętnie na jeden podmiot w budownictwie (z 16 mln zł do 26 mln zł w 2009 r.). Nadal jednak wartość przychodów na jeden podmiot była najwyższa w transporcie, mimo odnotowanego w 2009 r. spadku do 60 mln zł.

Wspomniany wyżej znaczący przyrost w ostatnim z analizowanych trzech okresów liczby przedsiębiorstw zaliczanych do schyłkowych przyczynił się do wzrostu przychodów uzyskanych przez tę grupę jednostek. Szybszy przyrost przychodów (2-krotny) aniżeli liczby jednostek (o 76%) spowodował wzrost przeciętnej wartości przychodów przypadających na jeden podmiot z 29 mln zł w 2008 r. do 33 mln zł rok później.

Podobne kierunki zmian (wzrost przychodów przy zwiększonej liczbie jednostek) odnotowano we wszystkich omawianych obszarach gospodarki. Wzrost przychodów był ponad 2,5-krotny w przemyśle, budownictwie i transporcie i blisko 2-krotny w handlu, a jego tempo nieznacznie przekraczało w każdym obszarze tempo wzrostu liczby jednostek. Różnica ta była najwyższa w przemyśle i transporcie, w efekcie wartość przychodów uzyskanych przeciętnie w jednym podmiocie tej grupy w przemyśle wzrosła w 2009 r. do 41 mln zł wobec 33 mln zł w 2008 r., a w transporcie wyniosła odpowiednio 34 mln zł i 27 mln zł.

Dwukrotne zwiększenie się w 2009 r. zbiorowości przedsiębiorstw szybkiego spadku przyczyniło się do tego, że przychody uzyskiwane przez tę grupę zwiększyły się, przy czym tempo tego wzrostu okazało się zbliżone do tempa wzrostu liczby jednostek. Tym samym nie uległa zmianie wartość przychodów uzyskiwanych przeciętnie przez jeden podmiot, kształtująca się w 2009 r. na poziomie 19 mln zł. W czterech rozpatrywanych obszarach gospodarki różnice te były znacznie większe: przy zbliżonym do 2-krotnego w 2009 r. w stosunku do 2008 r. wzroście liczby jednostek w każdym z tych obszarów, tempo wzrostu przychodów było 5-krotne w transporcie, blisko 3-krotne w handlu a 2-krotne w budownictwie i przemyśle. W konsekwencji, w transporcie i handlu odnotowano wzrost przychodów w przeliczeniu na jeden podmiot, w budownictwie i przemyśle – nieznaczny ich spadek.