Europa: wydarzenia tygodnia 50/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 49/2011

• Weszły w życie przepisy wzmacniające dyscyplinę finansową. Mają one uchronić Unię Europejską przed kolejnymi kryzysami w przyszłości (tzw. sześciopak). Dają one możliwość zastosowania na wniosek KE sankcji wobec krajów strefy euro, które przekraczają 60 procent PKB długu i 3 procent PKB deficytu, oraz ignorują zalecenia Brukseli. W marcu mają być przyjęte jeszcze ostrzejsze przepisy, które zaakceptowano na ostatnim szczycie. Będą one miały charakter umowy międzyrządowej przyjętych przez większość krajów. Sankcje mają być nakładane niemal automatycznie.
• Inflacja w strefie euro wyniosła w listopadzie br. 3,0 proc. licząc r/r (podobnie jak w październiku).
• Holenderskie Centralne Biuro Planowania (CPB) poinformowało, że gospodarka się kurczy i w III kwartale skurczyła się o 0,3 procent. Włoski rząd poinformował, że ten kraj też znalazł się w recesji.
• Rosja zadeklarowała, że może przez MFW włączyć się w pomoc dla strefy euro oferując 20 mld euro..
• W Brukseli miał miejsce szczyt UE-Rosja. Główne jego tematy to problem wizowy i handel, ale też ostatnie wybory do Dumy i prawa obywatelskie. Dyskutowano też sprawę wsparcia przez Rosję funduszu ratunkowego dla strefy euro. Przedmiotem rozmów były sprawy przemian w Libii i Syrii, ale też konflikt z Iranem. Rosja wprowadziła do agendy rozmów ważny dla niej temat unijnego trzeciego pakietu liberalizacji energii oraz transkaspijskiego gazociągu do Europy. Rozmawiano też na temat systemu obrony przeciwrakietowej.
• Fitch Ratings utrzymał rating Francji na poziomie "AAA", jednak obniżył jego perspektywę ze "stabilnej" do "negatywnej". Agencja ratingowa ostrzegła także, że sześciu krajom strefy euro może obniżyć wiarygodność kredytową o jeden lub nawet o dwa poziomy. Na liście obserwacyjnej, z nastawieniem negatywnym, Fitch są Włochy, Hiszpania, Irlandia, Belgia, Słowenia i Cypr.
• Fitch Ratings potwierdził rating Francji na poziomie "AAA" lecz obniżył jego perspektywę do "negatywnej" ze "stabilnej". Agencja ratingowa Moody's obniżyła wiarygodność kredytową Belgii o dwa poziomy - z "Aa1" na "Aa3" - z negatywnym nastawieniem na przyszłość. Oznacza to, że Moody's bierze pod uwagę kolejne obniżenie ratingu Belgii. Przyczyną jest wysokie zadłużenie kraju, jak i zagrożenia w systemie bankowym.
• Komisja Europejska ustami komisarza UE ds. energii Guenthera Oettingera zapowiedziała, że w 2014 roku przedstawi koncepcję obniżania do 2050 roku poziomu emisji w unijnej energetyce i rozwoju udziału źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej. W jego wystąpieniu była propozycja, by do 2030 r. ustanowiony został "wiążący cel 45 proc. energii odnawialnej dla wszystkich krajów UE. W Polsce 90 proc. prądu produkowane jest z węgla, we Francji 76 proc. z elektrowni jądrowych.
• Propozycja KE, by zawiesić dostęp do funduszy spójności krajom, które łamią dyscyplinę finansów publicznych zaskoczyła Polskę. Minister ds. rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska uważa, że powiązanie tego z polityką spójności nie jest do zaakceptowania.
• Węgry wystąpiły do MFW o pomoc. Prawdopodobnie wyniesie ona 15-20 mld euro.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO POLSKI RZĄD NA TO?

Z dużym zaskoczeniem zostało przyjęte niedawne stanowisko KE w sprawie planów zmierzających do zwiększenia wysiłków (i tym samym nakładów) w celu ochrony klimatu. Mówiąc precyzyjniej chodzi tu o propozycję modyfikacji dotychczasowych unijnych planów dotyczących zmniejszenia emisji CO2. Unijny komisarz Oettinger przedstawił już wstępne założenia w tym zakresie. Niepokój analityków wywołała koncepcja podniesienia wielkości udziałów energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym w Unii. Kierunek działań jest słuszny, ale wszyscy zdają sobie sprawę z kosztów, jakie muszą być poniesione w przypadku konieczności przyspieszonej modernizacji przemysłu (przede wszystkim energetyki) by przejść na tzw. technologie niskoemisyjne. Zaskoczenie wystąpieniem Oettingera było tym większe, że Unia jest obecnie w głębokim kryzysie, trudno jeszcze dziś przewidzieć jak długo będzie on trwał i jakie będą jego skutki...

W imieniu Komisji Europejskiej komisarz Oettinger przedstawił pewne elementy planu działań stwarzających warunki, aby do 2050 r. osiągnąć w UE niemal bezemisyjną produkcję energii. Zasygnalizował, że w 2014 KE zamierza przedstawić konkretne rozwiązania w tym zakresie, w tym także cele pośrednie przewidziane do osiągnięcia do 2030 roku. Wśród proponowanych rozwiązań widzi on postawienie wymagań dotyczących stosowania technologii CCS (czyli instalacji składowania CO2) w elektrowniach węglowych i gazowych np. od 2025 r. Mówił też o nowych proporcjach udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym Unii.

Z wypowiedzi komisarza Oettingera wynika też, że jest koncepcja spełnienia warunku 45 procentowego udziału energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym w terminie do 2030 roku (obecny cel to 20 proc. i ma on być spełniony do 2020 roku).

Warto zastanowić się jak te propozycje odnoszą się do polskiej energetyki i naszych obecnych planów jej rozwoju. Dziś ok. 90 proc. energii elektrycznej dostarczają elektrownie węglowe, a pierwsze elektrownie jądrowe są dopiero w planie. Także program budowy generatorów wiatrowych jest na początkowym etapie realizacyjnym.

Wydaje się, że przedstawiony przez komisarza Oettingera problem będzie trudny w realizacji. Nie można go bowiem rozpatrywać w oderwaniu od ogólnej sytuacji w gospodarce unijnej. Wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że inwestycje w technologie oszczędzające środowisko są bardzo kosztowne. Uważam też, że europejskie kraje muszą jeszcze raz przeanalizować swój stosunek do energetyki jądrowej, bo po katastrofie w Japonii wstrzymało swoje plany rozwoju energetyki jądrowej, a niektóre nawet zdecydowały się podjąć decyzje o jej likwidacji (podczas gdy we Francji elektrownie tego typu pracują bezpiecznie i zabezpieczają ok. 75 proc. potrzeb). Będziemy dalej śledzić ten problem. Spodziewam się poważnych różnic poglądów w czekających nas dyskusjach nad tą propozycją i w sprawach kosztów pozwoleń na emisję CO2...