Infrastruktura drogowa i opłaty za korzystanie z dróg

Przeczytaj także: System viaTOLL ma już rok

Podsumowanie i wnioski z raportu

Rola odpowiednio rozbudowanej i utrzymywanej we właściwym stanie infrastruktury drogowej jest nie do przecenienia z punktu widzenia warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Oczywiście stopień tego wpływu jest różny w odniesieniu do poszczególnych branż i rodzajów działalności. Niemniej jednak stan infrastruktury transportowej jest ważną determinantą warunków rozwoju gospodarczego kraju. Przedstawione opracowanie pozwala przedstawić następujące wnioski:

• Przyczynami dotychczasowych zaniedbań w zakresie inwestycji w infrastrukturę drogową są m.in. wady poszczególnych regulacji kształtujących formalnobiurokratyczne przygotowanie inwestycji drogowych oraz niedostateczne ich finansowanie.
• Środki przeznaczane na inwestycje drogowe stale rosną, niemniej jednak trzeba pamiętać, że to w braku środków finansowych leżą główne bariery rozwoju polskich dróg.
• W tym kontekście państwo powinno podchodzić z większą otwartością do budowy dróg w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego, tym bardziej że stan finansów publicznych rodzi obawę o dalsze finansowanie inwestycji drogowych.
• System winietowy obowiązujący do końca czerwca 2011 roku okazał się na tyle wadliwy, że musiał zostać zastąpiony innym rozwiązaniem. W założeniu miał być jednym ze źródeł finansowania modernizacji polskiej sieci drogowej, jednak w ostatnim okresie jego obowiązywania niemal 100% wpływów z tego tytułu było przeznaczane na rekompensaty dla koncesjonariuszy autostrad płatnych.
• Przygotowując się do wdrożenia systemu e-myta, administracja publiczna podeszła jednak zbyt optymistycznie do terminów realizacji poszczególnych etapów (nasuwa się analogia do dróg na EURO 2012). Zastanawia także czas, jaki minął od daty zmiany ustawy o drogach publicznych, czyli 7 listopada 2008 roku do wydania pierwszego rozporządzenia dot. wdrożenia e-myta 22 marca 2011 roku.
• Należy ocenić, że GDDKiA ogłaszając dokładnie w ostatnich dnia 2009 roku przetarg na budowę systemu e-myta musiała mieć świadomość, że zakończenie implementacji systemu do 1 lipca 20011 roku będzie niezwykle trudne. Założenie, że skomplikowane, wieloetapowe postępowanie przetargowe zostanie ukończone w ciągu 6 miesięcy jest w polskich realiach niewykonalne.
• Urzędnicy musieli być świadomi tego, że opóźnienie rozstrzygnięcia przetargu, jeszcze bardziej zmniejsza szanse uruchomienie systemu w ustawowym terminie. Dla przykładu w Austrii, gdzie funkcjonuje analogiczny system naziemny, jego wdrożenie trwało półtora roku.
• Opłaty za korzystanie z dróg mają na celu pozyskanie środków na ich budowę i modernizację. Po stronie państwa leży obowiązek zagwarantowania pełnej szczelności systemu. W tym kontekście jako zaniedbanie należy ocenić fakt, że start systemu nie był skoordynowany z przyznaniem Inspekcji Transportu Drogowego środków na dodatkowe etaty dla kontrolerów.
• Zapewnienie optymalnego pokrycia kraju systemem elektronicznego poboru opłat, wysokiego poziomu kontroli i maksymalnej szczelności systemu, a także ostateczne uregulowanie kwestii z koncesjonariuszami są konieczne, by uzyskać zadowalające wpływy do budżetu państwa z tytułu funkcjonowania systemu i móc traktować go jako stałe źródło finansowania budowy, modernizacji i utrzymania polskiej sieci drogowej.

Wokół tych zagadnień powinna toczyć się dyskusja dotycząca rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce. Jednocześnie Pracodawcy RP podkreślają, że należy przeprowadzić osobny audyt przepisów kształtujących przebieg formalno-prawnego przygotowywania inwestycji. Powyższe wnioski przekażemy także decydentom, od których zależy przyszłość infrastruktury drogowej.

Do pobrania: