Polska: wydarzenia tygodnia 48/2011

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 47/2011

• Według GUS w III kw. wzrost PKB był na poziomie 4,2 proc. rośnie konsumpcja, a firmy zwiększają inwestycje i mają coraz większe dochody z eksportu. IV kwartał będzie już słabszy, bo spada tempo wzrostu gospodarczego krajów unijnych-polskich głównych partnerów gospodarczych (w Niemczech w III kwartale wzrost PKB wyniósł 2,6 proc., podczas gdy na początku roku było to niemal 5 proc. PKB. A gospodarki Grecji, Portugalii i Cypru się kurczą).
• Rząd przygotował aż trzy projekty budżetu: ze wzrostem PKB o 3,2 proc. - jeśli dotknie nas umiarkowane spowolnienie; wzrostem o 2,5 proc. - jeśli spowolnienie będzie średnie, i ze spadkiem o 1 proc. - gdy uderzy w nas recesja. Wszystko wskazuje na to, że najbardziej prawdopodobny jest wariant środkowy i to on będzie w najbliższych dniach przesłany do Sejmu.
• Ustawy okołobudżetowe (w tym zmiany w systemie podatkowym) będą przedstawione do konsultacji społecznych jeszcze w grudniu, a według planów proces legislacyjny zakończy się w styczniu (dotyczy to także wieku emerytalnego i składki rentowej). Projekty zakładają też m.in. utrzymanie w 2012 r. zamrożenia płac w budżetówce (podwyżki dostaną tylko nauczyciele, policjanci i żołnierze, nie dostaną ich urzędnicy, sędziowie i prokuratorzy), podwyżki akcyzy na papierosy i olej napędowy oraz zmianę przepisów, by tzw. lokaty antybelkowe straciły sens.
• Ekonomiści banku inwestycyjnego Goldman Sachs obniżyli prognozę wzrostu gospodarczego w Polsce w 2012 roku z 2,8 do 2 proc. Przewidują też umocnienie euro do 4,80 zł w przeciągu 3 miesięcy. Ich zdaniem spadek PKB strefy euro sięgnie w przyszłym roku 0,8 proc., a gospodarka Polski po wzroście o 4,2 proc. w 2012 roku zwolni do 2 proc. Polsce nie udać redukcja deficytu sektora finansów publicznych poniżej poziomu 3 proc. PKB już w przyszłym roku (spadnie do 3,6 proc. PKB w 2012 roku i 3 proc. PKB w 2013 roku). Zdaniem GS Rada Polityki Pieniężnej utrzyma główną stopę procentową na poziomie 4,5 proc. aż do 2013 roku. W 2013 roku polska gospodarka przyspieszy o 3,3 proc.
• W planach rządowych jest: od nowego roku podwyżkę akcyzy na olej napędowy (da budżetowi 2,2 mld zł), papierosy i tytoń, likwidacja możliwości unikania tzw. "podatku Belki" (da ok. 380 mln zł), zamrożenie podwyżek sędziów i prokuratorów (140 mln zł), ograniczenie dotacji z budżetu dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do 30 proc. wydatków Funduszu (chociaż nie ulegną zmniejszeniu dotacje do samych niepełnosprawnych), przeznaczonych na dofinansowanie wynagrodzeń osób niepełnosprawnych. Wśród działań, które przyniosą oszczędności jest także propozycja, aby w 2012 r. w ramach Funduszu Pracy finansować staże lekarskie i pielęgniarskie.
• Amerykański koncern Westinghouse poinformował, że jest zainteresowany startem w przetargu na wyposażenie polskiej elektrowni jądrowej. Przetarg na technologię dla polskiej siłowni atomowej Polska Grupa Energetyczna ma rozpisać do końca roku. PGE ujawniło krótką listę potencjalnych lokalizacji elektrowni (są to Żarnowiec, Choczew lub Gąski nad Morzem Bałtyckim).
• Według ekspertów Morgan Stanley wzrost gospodarczy Polski w 2012 roku wyniesie 2,5 proc. lecz i tak będziemy jednym z najszybciej rozwijających się krajów w naszym regionie. To podobna prognoza do ogłoszonej przez OECD. Obie instytucje różnią się jednak prognozą na 2013 rok (wynoszą one odpowiednio 3,3 proc i 2,5 proc). Obie instytucje są jednak zgodne w prognozach na lata 2014-18, ich zdaniem wzrost gospodarczy wyniesie średnio 4 proc. Zdaniem ekonomistów banku polska gospodarka jest mniej podatna na czynniki zewnętrzne m.in. przez duży udział popytu wewnętrznego i niższą zależność od handlu zagranicznego.
• Ministerstwo Finansów chce zmienić sposób wyliczania długu publicznego. Nowa ustawa zrezygnuje z brania pod uwagę kursu walut na ostatni dzień roku przy liczenie długu za granicą. Będzie brany pod uwagę średni kurs roczny. Obecnie dług zagraniczny wynosi ok 200 mld zł (tzn. jest to ok. 1/3 całego zadłużenia). Wpłynie to korzystnie na wskaźnik naszego długu w stosunku do PKB i nie będzie wymagało interwencji NBP i BGK na rynku.
• Wkrótce MF prześle do Sejmu projekt ustawy o podatku bankowym. Ma on wzmacniać stabilność systemu bankowego, więc będzie osobnym funduszem rezerwowym i będzie zarządzany przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Szacuje się, że rocznie da to ok. 700 mln zł.
• Jak było do przewidzenia, w miarę wzrostu dostaw gazu z Rosji do Niemiec rurociągiem Nord Streem, maleć będzie transport gazu magistralą Jamał – Europa (ostatnio z 2,8 mln m sześc. na godzinę do 2,2 mln m sześc. na godzinę). Docelowa zdolność transportowa gazociągu przez Bałtyk to 55 mld n sześc. rocznie (dwie nitki). Jeśli będą trzy nitki, to zdolność przesyłowa wzrośnie do ponad 80 mld m sześc. rocznie. Obecnie gazociąg Jamał - Europa (z Rosji przez Białoruś i Polskę do Niemiec) ma przepustowość 32,9 mld m sześc. surowca rocznie.
• Inwestycje w złoto opłaciły się. W ciągu ostatnich 12 miesięcy inwestorzy osiągnęli zysk na poziomie 35 – 40 %. Tak duży zysk jest wynikiem tak wzrostu cen kruszcu na rynku światowym, ale też spadku wartości złotówki w stosunku do dolara.
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyraził zgodę dla przejęcie Górnośląskiego Zakładu Energetycznego od szwedzkiego Vattenfalla. Wartość transakcji sięga 4,6 mld zł, a Tauron pozyska ponad 1,1 mln klientów i będzie największym detalicznym sprzedawcą prądu w Polsce. Także została wydana zgoda na przejęcie od Vattenfalla Heat Elektrociepłowni Warszawskich przez państwowy PGNiG.
• Toyota i BMW podpisały list intencyjny o współpracy przy rozwoju technologii aut przyjaznych dla środowiska. Japoński koncern podzieli się z firmą z Bawarii swoimi osiągnięciami w konstrukcji akumulatorów do aut hybrydowych. A BMW od 2014 r. zacznie dostarczać swoje silniki Diesla (1,4 litra i 2 litry) do aut Toyoty sprzedawanych w Europie. W tej sytuacji niejasna jest przyszłość polskiej fabryki Toyoty produkującej silniki.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O POLSKIEJ GOSPODARCE CIĄG DALSZY, CZYLI CO NAS CZEKA...

Świat przygotowuje się do kolejnej fazy kryzysu. Poprzednio polska gospodarka zdała egzamin przechodząc kryzysową chorobę bez recesji. Uzyskaliśmy wówczas wyniki, które zaskoczyły tak wiele prestiżowych firm zajmujących się gospodarką, jak i liczne grono znanych analityków. Mam wrażenie, że do tego stopnia zaskoczyło to także wielu polskich polityków, że sami uwierzyli w silne podstawy naszej gospodarki, postanowili też zdyskontować to w zbliżających się wyborach, rezygnując z kontynuacji niezbędnych reform. Jeszcze dziś bez odpowiedzi jest pytanie, jak jesteśmy przygotowani do nadchodzącej, nowej fali kryzysu. Kompetentną, ale i nieodwołalną odpowiedź przyniosą nam najbliższe miesiące, a dziś ten kryzys zapowiada się znacznie groźniej. Jest też pytanie, czy i w nadchodzącym obecnie okresie naszymi skutecznymi atutami będą te cechy naszej gospodarki, które pozwoliły nam uniknąć recesji w latach 2008-2009...

Patrząc na mijające ostatnie trzy kwartały można powiedzieć, że nasza gospodarka w dalszym ciągu jest w dobrej formie. Licząc r/r konsumpcja jest na wysokim poziomie i wzrasta. Firmy zwiększają inwestycje, chociaż ten wzrost nie jest taki, jak oczekiwano. Także w dalszym ciągu wzrasta eksport.

Według GUS III kwartał nasza gospodarka wzrosła o 4,2 proc. licząc r/r. To dobry wynik i można powiedzieć, że jest on kontynuacją tego, co działo się w II kwartale (wzrost 4,4 proc.) r/r oraz w I kwartale (wzrost o 4,4 proc. r/r). To są wyniki znacznie lepsze niż wcześniejsze prognozy. Oceniając dotychczasowe wyniki można powiedzieć, że w trudniejszy etap obecnego kryzysu w Europie mamy możliwość wejść w niezłej kondycji, a nawet można mieć nadzieję, że może uda się nam uniknąć recesji, a nawet utrzymamy wzrost w gospodarce.

Dziś bankowcy korygują swoje prognozy tak tegoroczne (do ok. 4 proc.) jak i przyszłoroczne (do 2,5 - 3 proc.).

Nieco inna struktura polskiego PKB powoduje, że główną siłą naszego wzrostu jest w dalszym ciągu konsumpcja prywatna. Odpowiada ona za dwie trzecie naszego PKB (W III kwartale wzrost konsumpcji odpowiada za 3,0 proc.wzrostu gospodarczego, ale jest to wynik słabszy, bo w II kwartale było to 3,5 proc.). W tempie wzrostu gospodarczego w III kwartale nasz eksport ma udział na poziomie 1 proc.

Są już jednak niepokojące sygnały i w prognozach przewidywany jest pewien spadek skłonności do wydawania pieniędzy, firmy też zaczynają być ostrożne w inwestowaniu i zatrudnianiu nowych pracowników (a nawet planowane są redukcje zatrudnienia, co może może spowodować wzrost bezrobocia).

W eksporcie utrzymują się dotychczasowe, korzystne tendencje (w III kwartale jego wzrost wyniósł 7,7 proc. r/r), ale widoczne już skutki kryzysu w unijnych krajach (także u naszego głównego partnera - w gospodarce niemieckiej) z całą pewnością już wkrótce odbiją się naszych wynikach gospodarczych. Wzrost inwestycji (w III kwartale - 8,5 proc., w II kwartale - 6,9 proc.) utrzymuje się, chociaż jest dzisiaj niski.

W ostatnich tygodniach polski pieniądz nie jest stabilny, lecz trzeba przyznać, że jego zmiany w pewnym stopniu stabilizują naszą gospodarkę (poprawia to naszą konkurencyjność międzynarodową), chociaż utrudniają walkę z inflacją. Import powinien rosnąć wolniej.

Mówi się o słabości europejskich banków, jednak zdaniem prezesa NBP "dziś są one bardzo rentowne, są bardzo dobrze nadzorowane i skapitalizowane". Natomiast ich słabością jest jednak to, że w pewnym stopniu zależą od finansowania zagranicznego.