Polskie firmy: portfel należności X 2011

Przeczytaj także: Przeterminowane należności uderzają w przemysł i średnie firmy

Po trzech kwartałach wzrostu odsetka należności w przedsiębiorstwach, które nie zostały uregulowane w terminie, obecnie obserwowany jest bardzo znaczący spadek. Co więcej, udział przeterminowanych faktur jest aktualnie najniższy w całej historii badania. Warto jednak podkreślić, że odpowiedzi na to pytanie udzielają jedynie firmy, które mają problemy z należnościami.
Korygując wyniki i uwzględniając znaczny wzrost odsetka firm mających problemy z otrzymywaniem należności w terminie, można stwierdzić, że w bieżącym kwartale (w grupie przedsiębiorstw ogółem) udział przeterminowanych płatności w portfelu należności nieznacznie wzrósł, wciąż jednak pozostaje w pobliżu historycznego minimum z poprzedniego badania.

Wraz ze spadkiem odsetka faktur regulowanych nieterminowo, w przeprowadzonej w październiku 2011 r. edycji badania „Portfel należności polskich przedsiębiorstw” odnotowano spadek przeciętnego okresu przeterminowania należności z ok. 4 miesięcy do ok. 3 miesięcy i 24 dni. Jest to bardzo znaczący spadek, a obecny wynik jest najlepszym w całej historii badania. Dane te potwierdzają, że przedsiębiorstwa zaczęły wyzbywać się należności z okresu kryzysu, a także są sygnałem, że wzrost problemów z należnościami w rosnącej grupie firm skutkuje na razie niewielkimi opóźnieniami. Obecnie udział należności opóźnionych do 3 miesięcy jest najwyższy w historii badania i po raz pierwszy przekroczył 60%. Spada natomiast udział należności opóźnionych powyżej 12-tu miesięcy i znajduje się w pobliżu historycznego minimum.
Od dwunastu kwartałów najbardziej istotną konsekwencją opóźnień w płatnościach pozostaje możliwość powstawania zatorów płatniczych wynikająca z problemów z regulowaniem własnych należności. Niestety, po bardzo długiej serii spadków i osiągnięciu w lipcu 2011 r. historycznego minimum (wtedy 32,8% w grupie przedsiębiorstw ogółem deklarowało, że ma problemy z regulowaniem własnych należności) zaobserwowano teraz wzrost tego odsetka do 35,6%. Warto jednak przypomnieć, że w okresie największego nasilenia zjawisk kryzysowych problem ten dotykał ok. 43% przedsiębiorstw w Polsce. Drugą pod względem natężenia barierą jest konieczność ograniczania inwestycji, co odczuwa 33,7% firm w polskiej gospodarce. Warto jednak nadmienić, że zmniejsza się różnica między skalą występowania bariery związanej z zatorami i bariery inwestycyjnej, co wskazuje na relatywny wzrost znaczenia tej drugiej.

Obecny kwartał przyniósł znaczącą poprawę wyników dotyczących wysokości kosztów ponoszonych w związku z nieterminową obsługą zobowiązań przez klientów i kontrahentów polskich firm. W październiku 2011 r. odnotowano najniższy poziom tych kosztów w całej historii badania. Stanowią one obecnie 7,0% wszystkich kosztów, które ponoszą firmy prowadząc działalność.

Należy jednak pamiętać, że spadek ten jest w znacznej mierze wynikiem wzrostu odsetka firm, w których niedawno pojawiły się problemy z należnościami i w tej grupie stanowią one na razie niewielki odsetek kosztów ogółem.

dr Piotr Białowolski