Rynek wina w Polsce

Przeczytaj także: Inwestowanie w wino. Gdzie je kupić? Jaki zwrot z inwestycji?

Zakupy konsumpcyjne Polaków

W roku 2010 wielkość rynku wina spokojnego (niemusującego wina gronowego) wzrosła o 4,3%. Jest to wynik nieco poniżej oczekiwań, przyczyny to brak prawdziwej kultury picia wina i jego wysokie ceny, a także niskie ceny wódek. Rosnące bezrobocie, wysoka inflacja i zagrożenie recesją dodatkowo powstrzymują klientów od wydawania większych kwot na napoje alkoholowe – a w szczególności wina.
Wina z Nowego Świata nadal zwiększają swój udział w rynku kosztem win ze Starego Kontynentu. Liderem w kategorii win z Nowego Świata, dzięki promocjom cenowym i kampaniom telewizyjnym, są trunki ze Stanów Zjednoczonych, szczególnie marka Carlo Rossi. Stany Zjednoczone stały się również głównym eksporterem win do Polski wyprzedając w 2010 r. dotychczasowego lidera Bułgarię.
Polski rynek wina jest niezwykle dynamiczny i jednocześnie trudno przewidywalny. Prognoza konsumpcji wina w Polsce może być obarczona dużym błędem. Wynika to stąd, że niektóre supermarkety (np. Biedronka) prowadzą promocje wyprzedażowe. Przez pewien okres wprowadzają wina z określonego kraju po cenach znacznie niższych niż konkurencja, co pozwala im sprzedać jego ogromne ilości. Dobrym przykładem mogą być wina portugalskie, których sprzedaż znacząco wzrosła w ciągu zaledwie jednego roku. Jednym z głównych problemów na rynku są wysokie marże nakładane przez sprzedawców, które zmuszają konsumentów szukania najlepszych ofert. Problemem jest również to, że niektóre supermarkety (takie jak Kaufland czy Tesco) zajmują się bezpośrednim importem win.
Można również zaobserwować wzrost zainteresowania importowanymi winami – bezpośrednio z Niemiec, gdzie wina sprzedawane w sklepach sieci Lidl czy Aldi i często charakteryzują się dobrą jakością przy atrakcyjnej cenie. Ten fakt także ma wpływ na niższą sprzedaż win w Polsce zachodniej.

Polska ma duży potencjał wzrostowy, ponieważ nadal pozostaje jednym z krajów Europy o najniższym spożyciu wina na osobę. Polak wypija przeciętnie 2.7 litra wina rocznie i choć Polska jest już na 14 miejscu na świecie wśród krajów importujących wino, to spożycie na głowę jest nadal jednym z najniższych. Trzy czwarte win importowanych do Polski sprzedawana jest w cenach z przedziału 15-20 złotych.

Szczególną szansę na wzrost sprzedaży mają wina włoskie i hiszpańskie z uwagi na ich niższe ceny, wynikające z recesji i spadającego spożycia we Włoszech i Hiszpanii.

Zgodnie z naszą prognozą ilość rynku win do roku 2015 będzie rosnąć w tempie ok 5% rocznie. Wzrost może być wyższy pod koniec okresu objętego prognozą. Wzrost ten będzie możliwy dzięki rozwijającej się sieci dystrybucji oraz ciągle zwiększającemu się wyborowi win z różnych krajów. Swój udział będą miały również supermarkety, które stopniowo obniżą swoje marże na wina, by przyciągnąć większą liczbę konsumentów.

Piotr Poznański, The International Wine & Spirit Research

Zakupy inwestycyjne Polaków

Wino w Polsce staje się coraz bardziej popularne nie tylko jako napój, ale również jako inwestycja. Oczywiście inwestujemy w zupełnie inne trunki niż te, które są przedmiotem konsumpcji. Najbardziej popularne wino konsumpcyjne (Carlo Rossi) to wydatek ok. 20 zł. Tymczasem butelka najbardziej popularnego wśród inwestorów Pontet Canet z 2010 roku ma obecnie wartość 112 funtów.

Ostatni rok przyniósł ogromny wzrost zainteresowania tą alternatywną formą lokowania kapitału. Do końca zeszłego roku w Polsce było ok. 800 winnych inwestorów, w chwili obecnej jest ich już prawie 1900. Łącznie w portfelach Polaków znajduje się blisko 14 tysięcy skrzynek bordoskich win o wartości ponad 100 mln złotych.

Charakterystyczna dla rynku polskiego jest zdecydowana przewaga inwestycji bezpośrednich (fizyczny zakup skrzynek wina) nad pośrednimi (tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych). Działający od połowy 2008 roku zamknięty fundusz inwestycyjny, zarządzany przez spółkę Wine Advisors, zgromadził aktywa na poziomie 4,5 mln zł. Ok. 94,5 mln zł wynosi natomiast wartość win kupionych bezpośrednio przez inwestorów z czego 1,5 mln zł przypada na portfele Wine Advisors (źródło: Parkiet, 8 sierpnia 2011 r.), a 93 mln zł to aktywa klientów Wealth Solutions.

Na rynkach rozwiniętych również przewagę mają inwestorzy dokonujący zakupów bezpośrednich, jednak rola funduszy jest bardziej istotna. W wino można inwestować w ramach kilku funduszy zamkniętych, których łączne aktywa sięgają 100 mln euro. Pod koniec sierpnia pojawiły się informacje o uruchomieniu pierwszego chińskiego winnego funduszu – jego aktywa mają sięgnąć 110 mln euro. W przypadku rynku polskiego konstrukcja funduszu okazała się nieefektywna dla „opakowania” inwestycji w wino. Wyniki funduszu zarządzanego przez Wine Advisors (niespełna 5% wzrostu wartości certyfikatu w ciągu 3 lat działalności) nie przystają to zysków osiąganych na portfelach indywidualnych (30-40 proc. w skali roku).
Przedmiotem inwestycji Polaków, podobnie jak to ma miejsce na całym świecie, są wina z regionu Bordeaux. Limitowana podaż (z uwagi na ograniczenie terytorialne) i najwyższa renoma tych trunków wśród koneserów i konsumentów to główne przyczyny systematycznego wzrostu ich wartości. Średnia wartość winnego portfela to 52 400 zł (dane Wealth Solutions S.A.), a przeciętna cena jednej skrzynki to 1 300 funtów.

Polacy szczególnie chętnie inwestują w wino w formie en primeur, czyli w leżakujące jeszcze w beczkach trunki, które wyprodukowano w poprzednim roku. Udział win z rocznika 2010 w aktywach klientów Wealth Solutions wynosi 42 procent. Ta proporcja może się istotnie zmienić do końca roku w związku z prowadzoną przez spółkę kampanią Wielkie Roczniki, w ramach której oferowane są wina, ze starszych, dobrze ocenianych przez krytyków roczników.
Prognoza rozwoju rynku win inwestycyjnych w Polsce jest niezwykle trudna z uwagi na jego krótką historią i ogromną dynamikę wzrostu – w pierwszych ośmiu miesiącach 2011 roku wartość środków zainwestowanych w wino była ponad 3 razy wyższa niż w całym 2010 roku Tempo przyrostu aktywów w ujęciu procentowym będzie oczywiście niemożliwe do utrzymania. Jednak wysokie stopy zwrotu z inwestycji w wino - na tle słabej kondycji rynku kapitałowego i niskiej rentowności lokat – nieuchronnie będą napędzać zainteresowanie inwestycjami alternatywnymi – w szczególności winem. W naszej ocenie na koniec tego roku łączna wartość środków ulokowanych w winie sięgnie ok. 150 mln zł.

Krzysztof Maruszewski, Wealth Solutions S.A.