Zarządzanie kryzysowe a imprezy masowe na Euro 2012

Przeczytaj także: Mecz piłkarski a bezpieczeństwo imprez masowych

Bezpieczeństwo zależy w dużym stopniu od organów administracji publicznej, które wykonują wiele zadań w związku z sytuacją kryzysową (jeżeli zaistnieje). Z organizowanymi imprezami masowymi związany jest stan zagrożenia, który może budzić obawy co do poziomu akceptowanego bezpieczeństwa. Funkcjonujące plany reagowania kryzysowego mają za zadanie podwyższenie poziomu bezpieczeństwa uczestników imprez, ponieważ bez względu na to, jaki charakter będą miały sytuacje/zdarzenia kryzysowe, człowiek zawsze będzie miał w nich udział.

Każde duże zgromadzenie ludzi wiąże się z podwyższonym ryzykiem obrażeń i mogących wystąpić ofiar śmiertelnych w jednym czasie i miejscu. Gdy zaistnieje wiele zdarzeń jednostkowych i pojawia się problem z ich opanowaniem przez służby porządkowe, może dojść do sytuacji kryzysowej lub nawet do katastrofy. Co sprzyja pojawieniu się takiego ryzyka?

Odpowiedź na to pytanie wydaje się być prosta: duża liczba poszkodowanych, wystąpienie paniki albo skumulowanie agresji tłumu. W przypadku masowej imprezy portowej zawsze istnieje pewien stopień ryzyka, które wzrasta proporcjonalnie do liczby uczestników zgromadzenia i czasu jego trwania. Ryzyko związane ze skupiskami ludzi w trakcie trwania imprezy masowej należy traktować jako potencjalny wypadek masowy (zdarzenie, w którym w celu udzielenia pomocy konieczne jest skierowanie na miejsce wypadku wielu zespołów ratowniczych i jest to możliwe do wykonania przez lokalny system ratownictwa) lub katastrofę (sytuację, gdy lokalny system ratownictwa okazuje się niewydolny i trzeba uzyskać pomoc medyczną z zewnątrz).

Przewidując rozwiązania metodyczne sytuacji zagrożenia dla uczestników i organizatorów imprezy sportowej, można posłużyć się metodą trójkąta ograniczeń, która w tym przypadku pozwoli na analizę zależności pomiędzy czasem, zakresem działań, jakością działań oraz budżetem. Składając te ograniczenia, powstaje trójkąt ograniczeń, który ma tę jedną cechę, że połączenia pomiędzy poszczególnymi elementami są sztywne i zmieniając jeden z parametrów, należy zmienić pozostałe, w przeciwnym razie nie dotrzymamy parametru środkowego. Innymi słowy, jeśli przy tym samym czasie i budżecie zwiększymy zakres zadania, to będziemy mieć problemy, aby zabezpieczyć proces zarządzania kryzysowego, a tym samym bezpieczeństwo publiczne w czasie imprez masowych na odpowiednim poziomie.

Trójkąt ograniczeń może stanowić fundamentalną zasadę zarządzania kryzysowego. Można zaryzykować wręcz stwierdzenie, że zarządzanie kryzysowe w czasie imprez masowych polega na utrzymaniu w równowadze trójkąta ograniczeń. Co w praktyce bywa niestety trudne. Należy pamiętać, że konfiguracja trójkąta ograniczeń może być dowolna, ale tak naprawdę ważna jest sztywność połączeń i odpowiednia interpretacja zależności pomiędzy parametrami go budującymi.

Brak możliwości wyeliminowania zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych, spowodowanych przez człowieka, rodzi konieczność istnienia właściwego systemu zarządzania kryzysowego, który pojmowany jest jako działania (funkcje) kierownicze mające na celu radzenie sobie w sytuacji kryzysowej. Istotą zarządzania kryzysowego jest formułowanie celów działania, planowania, pozyskiwanie i organizowanie zasobów zarówno ludzkich, jak i rzeczowych, dowodzenie oraz kontrola w doniesieniu do wszystkich zadań rzeczowych, podejmowanych w związku ze zdarzeniem przekształcającym się w sytuację kryzysową.

Mówiąc o zadaniach rzeczowych, należy pamiętać iż proces zarządzania kryzysowego składa się z okresu stabilizacji oraz okresu realizacji. Przywołując powyżej zadania rzeczowe, mamy na myśli zadania związane z:

• zapobieganiem sytuacjom kryzysowym, polegającym na eliminacji lub redukcji prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz ich skutków. Działania te polegają na analizie zagrożeń, prognozowaniu, planowaniu zagospodarowania przestrzennego oraz panowaniu strategicznym. Jednakże często zapominamy, że działania te to proces ciągły i można by rzec kluczowy w całym systemie zarządzania kryzysowego, ponieważ jakikolwiek brak czy niedopatrzenie na tym etapie ma zazwyczaj tragiczne skutki;
• przygotowaniem się na wystąpienie sytuacji kryzysowej, polegającym na prognozowaniu potencjalnych zagrożeń oraz gromadzeniu maksymalnej ilości sił i środków niezbędnych w czasie zaistnienia kryzysu i do efektywnego działania/reagowania. Działania te obejmują opracowywanie planów zarządzania kryzysowego, planów operacyjnych, organizacji centrów zarządzania kryzysowego, systemów łączności, ostrzegania i alarmowania oraz tworzenie danych i szkolenia;
• reagowaniem mającym na celu opanowanie i zahamowanie rozwoju zjawisk kryzysowych, ograniczenie zniszczeń i pomocy poszkodowanym. Bardzo istotnym elementem, od którego zależy powodzenie tej fazy, jest komunikacja i obieg informacji. Na tym etapie uwidaczniają się wszelkie zaniedbania powstałe w poprzednich fazach zarządzania kryzysowego i jakiekolwiek braki w ocenie zagrożeń, przygotowania zabezpieczeń czy organizacji działań mają wpływ na eskalację strat;
• odbudową, których celem jest stabilizacja sytuacji i odtworzenie infrastruktury poprzez przywrócenie jej pierwotnego charakteru oraz jej umocnienie. Należy pamiętać, że faza ta rozpoczyna się już w końcowej fazie reagowania.

Istotą całego sytemu zarządzania kryzysowego jest także to, że poszczególne fazy mogą przebiegać równolegle, a granica między nimi jest elastyczna. I tak każdorazowo po wystąpieniu zdarzenia, w fazie odbudowy, wyciągane są wnioski, na podstawie których powinno następować usprawnianie organizacji działań zapobiegawczych i wzmocnienie zabezpieczeń. W tym momencie występuje sprzężenie zwrotne i rozpoczęcie fazy zapobiegania, co potwierdza ciągłość procesu zarządzania kryzysowego. Warto przy tym zwrócić uwagę, że zarządzanie kryzysowe w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa publicznego powinno być procesem następujących po sobie i wzajemnie powiązanych działań. Decydująca część zadań musi być realizowana w okresie prewencji (czyli większość czynności powinna mieć charakter przygotowawczy), nie zaś podczas kryzysu (kiedy czynności mają już tylko i wyłącznie charakter wykonawczy). Właściwe przygotowanie się, w tym przypadku do imprez masowych, pozwoli na uniknięcie kryzysu lub znaczne zminimalizowanie jego skutków i powstałych strat.

Model systemu zarządzania kryzysowego (tzn. organizację i realizację zadań) w Polsce kształtują regulacje prawne zawarte w ustawie o zarządzaniu kryzysowym, a mające zapewnić bezpieczeństwo publiczne w kraju. W myśl przywołanej ustawy to organy administracji państwowej i samorządowej są odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Elementami w systemie zarządzania kryzysowego są z jednej strony podmioty ratownicze, takie jak: straż pożarna, medyczne zespoły ratownicze, policja i straż miejska, z drugiej zaś strony władze administracji publicznej: wójtowie, starości, wojewodowie oraz ministrowie i premier. Nie należy zapominać o bardzo istotnych podmiotach uczestniczących w zarządzaniu kryzysowym, którymi są Sił Zbrojne, a także prywatni przedsiębiorcy i organizacje pozarządowe.

To właśnie organy administracji państwowej i samorządowej mają za zadanie skupienie działań służb, tj. policji, wojska, straży pożarnej oraz instytucji publicznych i prywatnych, a także ludności do efektywnego działania, planowanie, organizowanie, motywowanie oraz kontrolowanie konkretnych działań w trakcie wystąpienia sytuacji kryzysowej.

Czteroszczeblowość systemu zarządzania kryzysowego określa poziomy prowadzenia działań, począwszy od krajowego/rządowego, poprzez wojewódzki, powiatowy i na gminnym kończąc. Działania na poszczególnych poziomach funkcjonalnych powinny mieć cechy zintegrowanego systemu, czyli powiązania poszczególnych elementów w funkcjonalną całość. Integracja systemu powinna odbywać się na płaszczyźnie poziomej – horyzontalnej, a także pionowej – wertykalnej. Należy pamiętać o tym, że integracja pionowa nie oznacza centralizacji, a wręcz przeciwnie, zakłada znaczną decentralizację przejawiającą się poprzez zasadę subsydiarności. Zgodnie z tą zasadą działania realizowane są na możliwie najniższym poziomie systemu zarządzania kryzysowego. Jednakże istnieje możliwość pomocniczej roli wyższego szczebla wobec działań prowadzonych przez szczeble niższego szczebla.

Zatem integracja systemu oznacza duży zakres samodzielności poszczególnych szczebli administracji, realizowany w granicach prawa, przy zachowaniu możliwości ubiegania się o wsparcie ze strony wyższych szczebli dysponujących większymi zasobami.

Musimy mieć świadomość, że dobrze zorganizowane społeczeństwo przygotowane jest do funkcjonowania w różnych sytuacjach, w tym kryzysowych. Obowiązkiem administracji publicznej jest posiadanie/opracowanie adekwatnych do każdej sytuacji rozwiązań systemowych: odpowiedniego prawa oraz wydolnych struktur i narzędzi pozwalających na prawidłowe i efektywne zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, w tym wypadku powstałych w trakcie imprez masowych.

Jest to tym ważniejsze, że działania w czasie kryzysu przebiegają w zwykle w warunkach stresu, ograniczonej informacji i podwyższonego ryzyka. W przypadku zaistnienia rzeczywistego kryzysu nie ma już czasu na budowanie nowych kierowniczych struktur i wprowadzanie specjalnych procedur. Nie ma też możliwości zintegrowania różnych systemów przekazywania informacji oraz logistyki podejmowanych działań.

Układ zadań i kompetencji organów administracji publicznej oraz poszczególnych formacji i służb czyni złudne wrażenie w miarę klarownego obrazu. Owa złudna klarowność podziału zadań i kompetencji wynika ze statycznego charakteru ich ujęcia. Regulacjom prawnym umykają bowiem (lub są bardzo trudne do ujęcia) zjawiska dynamiczne, a proces narastania zagrożenia i wystąpienia kryzysowej sytuacji, a następnie zwalczania jej skutków, jest zjawiskiem o dynamice trudnej do przewidzenia. O ile łatwo jest sprecyzować kompetencje określonych organów, o tyle dynamika rozwoju sytuacji kryzysowej powoduje, że sztywne przepisanie kompetencji do danych struktur nie prowadzi do minimalizacji czy też likwidacji zagrożenia.

Narastanie skali kryzysu czy też zagrożenia jego wystąpieniem nie tylko może powodować problem koordynacji działań służb zaangażowanych w działania na konkretnym obszarze, lecz także przechodzenie kompetencji na organy administracji publicznej na coraz wyższym szczeblu.

Prowadzenie działań związanych z powstałą sytuacją kryzysową polega na „rozwijaniu” i „zwijaniu” układu decyzyjno-koordynacyjnego. Dlatego zasadnicze znaczenie dla skutecznego funkcjonowania tego układu mają procedury uzgadniania działań i przekazywanie kompetencji. Dlatego tworząc procedury działania na wypadek kryzysowej sytuacji w trakcie masowej imprezy, tj. Euro 2012, duży nacisk należy położyć na skonstruowanie dynamicznej i elastycznej procedury reagowania na powstające zagrożenie bezpieczeństwa uczestników imprez. Procedury powinny obejmować mechanizmy działań antykryzysowych, a także w konsekwencji przenoszenia odpowiednich zadań i kompetencji między poszczególnymi organami i poziomami kierowania.

Aby system zarządzania kryzysowego gwarantował, bezpieczeństwo imprez masowych powinien spełniać następujące zasady:

• prymatu układu terytorialnego,
• jednoosobowego kierowania i odpowiedzialności,
• kierowania i ponoszenia odpowiedzialności przez jednoosobowe organy sprawujące władzę administracji ogólnej,
• adekwatności,
• powszechności,
• odrębności systemu gotowości cywilnej od systemu gotowości militarnej.

Wspomniane wyżej zasady sprawnego systemu zarządzania kryzysowego wyrosły na bazie doświadczeń innych krajów, gdzie mogły być modyfikowane podczas wystąpienia sytuacji kryzysowych. Dlatego z powodzeniem można je stosować do tworzenia i oceny istniejącego systemu zarządzania kryzysowego w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa publicznego także w trakcie imprez masowych. Przebieg kryzysu zagrażającego bezpieczeństwu publicznemu cechują skutki dotyczące życia i zdrowia wielu członków społeczności oraz są zazwyczaj dotkliwe i rozległe, a często także długofalowe.

Tragiczne przykłady

Musimy pamiętać, że do trudnych do przewidzenia, a czasami bardzo groźnych w skutkach zdarzeń doprowadzają agresja lub panika. Znamy przykłady, kiedy to ludzie tratowali się nawzajem, czasem powodowani złością, a czasem przerażeni prawdziwym lub urojonym zagrożeniem. Jednym z przykładów może być mecz z 11 kwietnia 2001 r. rozegrany na stadionie Ellis Park w Johannesburgu w RPA. Tragedia wydarzyła się, kiedy tłum kibiców posiadających bilety próbował dostać się na wypełniony już widzami stadion, na którym rozgrywany był mecz piłki nożnej czołowych drużyn ligi południowoafrykańskiej: Kaizer Chiefs i Orlando Pirates. W wyniku tragicznych wydarzeń zginęły 43 osoby, w tym wiele kobiet i dzieci. Rannych zostało co najmniej 85 osób, z czego osiem ciężko.

Kolejną wielką tragedią było zawalenie się pod naporem kibiców bariery trybun pod koniec derbów Glasgow: Celtic – Rangers, które odbyły się 2 stycznia 1971 r. W końcówce meczu część kibiców wyszła, a następnie usiłowała wrócić na stadion, słysząc, że piłkarze Rangers strzelili wyrównującą bramkę. Wówczas śmierć poniosło 66 osób, a 140 zostało rannych.

Inna katastrofa, na skutek której śmierć poniosło 39 osób, miała miejsce przed meczem finałowym piłkarskiego Pucharu Mistrzów: FC Liverpool – Juventus Turyn, który odbył się 29 maja 1985 r. na stadionie Heyssel w Brukseli. Wówczas zamieszanie i dezorientacja tłumu utrudniły przeprowadzenie akcji ratowniczej. Siły policyjne skupiły się na tym, by stadionu nie opuściła ani jedna osoba, która się na nim znajdowała. Ewentualne przeniesienie zamieszek na ulice Brukseli mogło bowiem doprowadzić do jeszcze większej liczby ofiar. Kolejne fatalne w skutkach wydarzenie miało miejsce 18 dni przed tragedią w Brukseli. 11 maja 1985 r. podczas meczu trzeciej ligi angielskiej pomiędzy Bradford City a Lincoln City doszło do pożaru jednej z trybun, najprawdopodobniej na skutek rzuconego niedopałka papierosa. Wówczas śmierć poniosło 56 kibiców, a 250 zostało rannych. Wymienione przypadki masowych imprez sportowych pozwalają domniemywać, iż w niektórych sytuacjach nawet doskonale przygotowany plan reagowania i system zabezpieczenia medycznego nie jest w stanie zapewnić pełnego bezpieczeństwa uczestnikom sportowego wydarzenia.

Przygotowanie zabezpieczenia imprez masowych

Na właściwe przygotowanie zabezpieczenia imprez masowych pod względem bezpieczeństwa jej uczestników ma wpływ wiele różnych czynników zależnych od organizatorów, regulacji prawnych i działania sił porządkowych, a także służb ratowniczych. Dlatego ważne jest, aby wszystkie służby współpracowały już na etapie planowania, a potem podczas trwania imprezy. Działania zabezpieczające powinny rozwijać się wielotorowo. Przede wszystkim należy podejmować działania zapobiegawcze.

Realnie jednak mogą być prowadzone długofalowe programy prewencji i przygotowania imprez. Jednak to, kto weźmie udział w imprezie masowej i jak się będzie zachowywał, nie do końca zależy od organizatorów. Jeśli zaś chodzi o środowisko, to można próbować wyeliminować możliwości zagrożenia na etapie planowania obiektów sportowych, ale w konkretnej sytuacji trzeba się dostosować do tego, co istnieje realnie. Istotne jest wpływanie na zachowania gromadzących się kibiców. Pozostają jednak jeszcze bardzo skuteczne metody informowania uczestników imprezy, które zwierają krótkie instrukcje zachowania się w razie pojawienia się konkretnych zagrożeń. Niezmiernie istotne jest stałe przekazywanie bieżących informacji przez instalacje nagłaśniające, ponieważ czasem może to być jedyny sposób zapobieżenia wybuchowi paniki lub jej opanowania. W efektywnym zmniejszeniu powstania zagrożenia, i w konsekwencji sytuacji kryzysowej, pomagają uprawnienia, jakie posiadają organa administracji publicznej współodpowiedzialne za bezpieczeństwo publiczne w trakcie imprez masowych.

Uprawnienia wojewody

W zakresie organizacji imprez masowych uprawnienia organów administracji publicznej w tym wojewody określone zostały w Ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (DzU z 2009 r., nr 62, poz. 504 z późn. zm.)11. Jako jeden ze wskazanych w art. 5 ust. 3 ustawy podmiotów odpowiedzialnych za zabezpieczenie imprezy masowych wojewoda posiada uprawnienia do:

• umieszczenia stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe w prowadzonym wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe;
• nałożenia na organizatora imprezy masowej organizowanej w miejscu nieobjętym wykazem obowiązku jej utrwalania za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk; wydania zakazu przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności;
• wprowadzenia zakazu przeprowadzania przez organizatora imprez masowych na terenie województwa lub jego części na czas określony lub nieokreślony;
• przeprowadzania kontroli przestrzegania warunków technicznych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk zainstalowanych na stadionach, obiektach lub terenach umieszczonych w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe.

Podstawę prawną do podejmowania przez wojewodę działań wykraczających poza ramy uprawnień enumeratywnie wymienionych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych stanowi art. 5 ust. 3 tejże ustawy, wskazujący wojewodę jako jeden z podmiotów zobowiązanych do zabezpieczenia imprezy masowej, w związku z art. 3 pkt 16 ustawy, który definiuje zabezpieczenie imprezy masowej jako ogół skoordynowanych przedsięwzięć podejmowanych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z imprezą masową. Również na podstawie art. 22 pkt 2 Ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (DzU z 2009 r., nr 31, poz. 206 z późn. zm.) wojewoda zobowiązany jest do zapewnienia współdziałania wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kierowania ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu i powstaniu sytuacji kryzysowej.

Kontrola systemów tzw. monitoringu stadionowego

Wraz z wejściem w życie nowej ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, na zasadzie art. 11 ust. 10, wojewoda został uprawniony do przeprowadzania kontroli przestrzegania warunków technicznych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk zainstalowanych na stadionach, obiektach lub terenach umieszczonych w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Uprawnienie to jest naturalną konsekwencją dotychczas obowiązujących uregulowań, dającą możliwość weryfikacji wykonania decyzji w sprawie umieszczenia we wspomnianym wykazie stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe.

Jak już wspomniano powyżej, stwierdzone w czasie kontroli niewykonanie przez właściciela/zarządcę/użytkownika obiektu wydanej przez wojewodę decyzji, a także niewypełnienie w terminie zaleceń pokontrolnych może stanowić przesłankę do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z daną imprezą masową, a co za tym idzie być podstawą do zastosowania środków represji administracyjnej wskazanych w ustawie (zakazów organizowania imprez masowych).

Czy zarządzanie kryzysowe może być efektywne?

Aby system zarządzania kryzysowego w trakcie imprez masowych był efektywny, musi być ukierunkowany na koordynację działań niezależnych, merytorycznie odrębnych jednostek organizacyjnych w konkretnej, dowolnie złożonej sytuacji, oraz opierać się na założeniu, że każda nawet z pozoru prosta sytuacja lub zdarzenie może stanowić źródło potencjalnego zagrożenia i sytuacji kryzysowej. Takie podejście wymaga objęcia jednorodną strukturą zarządzenia możliwie szerokiej strefy administracji publicznej i powiązanie jej działań z funkcjonującymi służbami porządkowymi. Kolejnym ważnym aspektem jest założenie, że działania w sytuacjach kryzysowych nie mogą mieć charakteru wyłącznie doraźnego i chwilowego. Efektywny system zarządzania kryzysowego, zapewniający bezpieczeństwo publiczne, także w trakcie imprez masowych, wymaga konsekwentnego konstruowania tworzenia struktury organizacyjnej i procedury działania, ale także budowania i udoskonalania procedur działania podmiotów występujących w systemie zarządzania strategicznego.

Takie zorganizowanie systemu zarządzania kryzysowego zapewni nam:

• większą efektywność funkcjonowania szeroko pojmowanego zarządzania bezpieczeństwem
  publicznym;
• minimalizację/redukcję występujących zagrożeń lub utrzymanie ich w stanie kontrolowanym;
• poprawę systemu kierowania i koordynowania działań;
• minimalizację ewentualnych strat zaistniałych w wyniki sytuacji kryzysowej;
• kształtowanie systemu współdziałania.

Biorąc pod uwagę fakt, iż im skala zdarzenia jest większa, tym więcej jest zaangażowanych służb i instytucji, oczywiste staje się, że żadna z nich nie może działać samodzielnie w oderwaniu od innych. Stąd też niezwykle istotną rolę w organizowaniu bezpieczeństwa na dużych imprezach sportowych odgrywa prawidłowa koordynacja działań ratowniczych. Dlatego dla określonego terenu opracowuje się zwykle jeden wspólny plan, a każda z instytucji, która może brać udział w akcji ratunkowej, powinna opracować plan własny, ale zakładający współpracę z pozostałymi partnerami. Katastrofy mogące wystąpić w trakcie trwania masowej imprezy sportowej w dużej skali są na ogół nieskompensowane (trudne do opanowania), gdyż mimo zabezpieczenia medycznego, zanim zostanie zorganizowana odpowiednia pomoc i dotrze ona na miejsce wypadku, upływa zbyt dużo czasu.

Podsumowanie

Jednym z najważniejszych zadań stojących przed organami administracji rządowej i samorządowej (w perspektywie Euro 2012) jest zapewnienie ochrony życia i zdrowia ludności oraz nienaruszalności środowiska w trakcie imprezy. Wymaga to opracowania efektywnych rozwiązań organizacyjnych, operacyjnych oraz logistycznych, umożliwiających szybkie reagowanie na zaistniałe zagrożenia lub sytuację kryzysową. Efektem tych działań musi być system reagowania kryzysowego zawierający elementy profilaktyki, ćwiczeń (przypisanych fazie przygotowania i reagowania), a także zapewniający efektywną koordynację działań ratowniczych prowadzonych przez profesjonalne służby (policję, straż pożarną, służby medyczne, straż miejską oraz innych służb porządkowych) nie tylko na stadionie, ale także poza nim (uliczne bójki kibiców). Służby te muszą nie tylko dobrze znać stadiony, ale także mieć jasne procedury sprawnego działania na powstające zagrożenia. Musimy mieć świadomość, że opracowanie systemu reagowania kryzysowego ma na celu nie tylko określenie działań nastawionych na reagowanie wobec powstałej sytuacji kryzysowej, ale przede wszystkim zapobieganiu jej powstaniu. Przy opracowywaniu takiego systemu – by jeszcze lepiej zabezpieczyć bezpieczeństwo na stadionach – należy korzystać z doświadczeń innych krajów, które już wcześniej doświadczyły sytuacji kryzysowych w trakcie imprez masowych na stadionach i posiadają odpowiednie procedury reagowania, ponieważ kryzys niszczy system lub go weryfikuje i modyfikuje.

Artykuł pochodzi z książki „Bezpieczeństwo Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Euro 2012” redakcja naukowa Krzysztof Liedel, Paulina Piasecka.



Publikacja systematyzuje problematykę zagrożeń dla bezpieczeństwa i sposobów przeciwdziałania tym zagrożeniom. Uwzględnia dotychczasowe, międzynarodowe doświadczenia w tym zakresie, regulacje prawne, które trzeba wziąć pod uwagę, analizując funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa podczas Euro 2012 oraz zadania i zakresy odpowiedzialności poszczególnych podmiotów, należących zarówno do sektora publicznego, jak i prywatnego.