Handel a ruch graniczny z Ukrainą, Rosją i Białorusią III kw. 2010

Przeczytaj także: Handel a ruch graniczny z Ukrainą, Rosją i Białorusią II kw. 2010

Zdecydowana większość cudzoziemców i Polaków objętych ankietyzacją mieszkała w pasie do 50 km od granicy: w przypadku granicy z Białorusią – 71,8% cudzoziemców i 77,4% Polaków, z Rosją – odpowiednio 76,9% i 77,2%, a z Ukrainą – 69,1% cudzoziemców i 65,9% Polaków. Wśród cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską i polsko-białoruską większość stanowili mieszkańcy strefy do 30 km, odpowiednio 58,5% i 57,4%, a w przypadku granicy polsko-rosyjskiej – w pasie 31-50 km (55,9%). W pasie do 30 km od granicy mieszkało 46,0% Polaków przekraczających granicę polsko-ukraińską, 54,9% – przekraczających granicę polsko-białoruską i 46,8% – przekraczających granicę polsko-rosyjską.

Najwięcej cudzoziemców objętych ankietyzacją dokonywało zakupów w pasie do 50 km od granicy z Ukrainą – 80,7% przekraczających ten odcinek granicy, następnie od granicy z Białorusią – 51,5% i od granicy z Rosją – 49,4%. Z kolei przytłaczająca większość Polaków dokonywała zakupów w pasie do 50 km, zarówno w przypadku granicy z Rosją – 96,7%, Białorusią – 92,4%, jak i Ukrainą – 91,2%.

Podsumowanie

Wyniki badania obrotu towarów i usług w ruchu granicznym na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski pozwalają na stwierdzenie, że zjawiska związane z ruchem granicznym mają duże znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów transgranicznych. Największa intensywność tych zjawisk występuje na obszarach położonych w pasie do 50 km wzdłuż granicy, o czym świadczy między innymi odsetek osób przekraczających granicę, które ponosiły wydatki w tym pasie (67,9% cudzoziemców i 91,8% Polaków), jak również fakt, że mieszkańcy miejscowości zlokalizowanych na tym obszarze stanowili zdecydowaną większość wśród przekraczających granicę (70,6% cudzoziemców i 68,6% Polaków). Należy też zaznaczyć, że 66,4% wydatków cudzoziemców w Polsce i 88,2% wydatków Polaków za granicą zostało poniesionych w pasie do 50 km od granicy.

Badanie pokazuje, że wartość wydatków poniesionych przez Ukraińców w Polsce i Polaków na Ukrainie jest znacząca w zestawieniu z obrotami handlu zagranicznego Polski z Ukrainą. W pierwszych trzech kwartałach 2010 r. wydatki na zakup towarów poniesione w Polsce przez cudzoziemców, deklarujących jako kraj stałego zamieszkania Ukrainę, wyniosły 1580,7 mln zł, a wydatki Polaków na Ukrainie – 249,7 mln zł. Dane o wymianie towarowej prezentowane przez statystykę handlu zagranicznego pokazały, że eksport towarów z Polski na Ukrainę w pierwszych trzech kwartałach 2010 r. wyniósł 8,7 mld zł, natomiast import z Ukrainy – jako kraju wysyłki – wyniósł 3,7 mld zł.

Znacząca jest również wartość wydatków poniesionych przez Białorusinów w Polsce. W pierwszych trzech kwartałach 2010 r. wydatki na zakup towarów poniesione w Polsce przez cudzoziemców, deklarujących jako kraj stałego zamieszkania Białoruś, wyniosły 805,1 mln zł, a wydatki Polaków na Białorusi – 49,4 mln zł. Z kolei eksport towarów z Polski na Białoruś wyniósł 3,4 mld zł, a import z Białorusi (jako kraju wysyłki) – 2,0 mld zł.

Wydatki na zakup towarów poniesione w Polsce przez cudzoziemców deklarujących jako kraj stałego zamieszkania Rosję wyniosły 154,8 mln zł, natomiast wydatki Polaków deklarujących jako kraj pobytu Rosję – 29,7 mln zł. Z kolei eksport towarów z Polski do Rosji wyniósł 14,4 mld zł, natomiast import z Rosji – jako kraju wysyłki – wyniósł 38,9 mld zł.

Wydatki na zakup towarów poniesione przez Polaków w Rosji oraz Rosjan w Polsce są zdecydowanie niższe w porównaniu z wydatkami poniesionymi na zakup towarów przez Białorusinów i Ukraińców w Polsce oraz Polaków na Białorusi i Ukrainie. Z kolei eksport z Polski do Rosji i import z Rosji jest o wiele wyższy niż w przypadku Ukrainy i Białorusi. W związku z tym wydatki poniesione na zakup towarów w Polsce przez cudzoziemców deklarujących kraj stałego zamieszkania Rosję są niewielkie w porównaniu z eksportem z Polski do Rosji.

Wydatki poniesione w III kwartale 2010 r. przez cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w porównaniu z obrotami handlu zagranicznego województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego oraz warmińsko-mazurskiego są zróżnicowane. Wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę w województwie lubelskim stanowiły 41,5% wartości średniego kwartalnego eksportu ogółem z województwa lubelskiego w 2010 r. Analogiczna relacja dla województwa podlaskiego wyniosła 18,0%, podkarpackiego – 11,5%, a warmińsko-mazurskiego – 1,6%.5 Wydatki poniesione za granicą przez Polaków przekraczających granicę w województwie lubelskim stanowiły 8,0% wartości średniego kwartalnego importu ogółem podmiotów z województwa lubelskiego w 2010 r. Analogiczna relacja dla województwa podkarpackiego wyniosła 2,2%, warmińsko- -mazurskiego – 1,4%, a podlaskiego – 0,8%.

Warto też dodać, że wartość zakupów towarów dokonanych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej w III kwartale 2010 r. w cenach bieżących stanowiła 7,2% w porównaniu z wartością średniej kwartalnej sprzedaży detalicznej w 2009 r. oraz 9,8% w odniesieniu do wartości średniej kwartalnej sprzedaży hurtowej w 2009 r. województw położonych przy zewnętrznej granicy Unii Europejskiej.

Ważnym elementem ułatwiającym przekraczanie granicy było wprowadzenie małego ruchu granicznego, z którego korzysta coraz więcej osób na granicy polsko-ukraińskiej. Mały ruch graniczny ułatwia kontakty pomiędzy mieszkańcami po obu stronach granicy, może też pozytywnie wpłynąć na rozwój gmin, które znajdują się w strefie przygranicznej. Podobne oczekiwania są wiązane z podpisaniem umowy o zasadach małego ruchu granicznego z Białorusią.

Informacje o badaniu
Badaniem objęte są przejścia graniczne z ruchem osobowym zlokalizowane na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski. Ankietyzacja prowadzona jest w wylosowane dni tygodnia w taki sposób, by w kwartale każdy dzień tygodnia wystąpił jeden raz. Badanie prowadzone jest na próbie około 1%. W III kwartale 2010 r. zebrano łącznie ok. 22 tys. ankiet.