Polski konsument nie jest pesymistą

Przeczytaj także: Expander: indeks koniunktury X 2010

Konsumpcja indywidualna stanowi w większości gospodarek przeważającą część zagregowanego popytu, więc ekonomiści na podstawie wyników ankiet oraz opracowanych na ich podstawie wskaźników analizują możliwe zachowania konsumentów, a także to jak mogą one wpłynąć na koniunkturę. W Polsce badania ufności konsumentów przeprowadza Główny Urząd Statystyczny obliczając Bieżący oraz Wyprzedzający Wskaźnik Ufności Konsumenckiej (BWUK i WWUK). Wskaźniki obliczane są na podstawie wyników badań ankietowych. Wartości tych wskaźników mogą kształtować się w przedziale od -100 do 100 punktów. Wartość dodatnia oznacza wyrażoną w punktach procentowych przewagę konsumentów nastawionych optymistycznie nad pesymistami. Natomiast wartość ujemna, odwrotnie.

Co ciekawe, od 2004 r. ani BWUK ani WWUK nie osiągnęły ani razu wartości dodatnich i to mimo, że okres 2004-2007 można przecież określić jako boom gospodarczy. Czy jest to wynikiem tego, że Polacy są po prostu urodzonymi pesymistami? Bardzo łatwo to sprawdzić. Podobne wskaźniki oblicza dla wszystkich krajów Unii Europejskiej komórka Generalnego Dyrektoriatu Komisji Europejskiej ds. Ekonomii i Finansów. Badania zaufania konsumentów są składową tzw. Wskaźnika Nastroju Ekonomicznego (Economic Sentiment Indicator), zaliczanego do grupy wskaźników wyprzedzających koniunktury. Z analizy wskaźników wszystkich krajów wchodzących w skład UE za okres 2004-2010 (czyli porównywalny z dostępnymi danymi GUS) wynika, że Polacy wcale nie są takimi pesymistami, za jakich się ich powszechnie uważa.

Na tle całej Unii Europejskiej, ze średnią wartością Wskaźnika Nastrojów Konsumentów (WNK) na poziomie -16,2 znaleźliśmy się w połowie stawki, m.in. wyprzedzając takie kraje jak: Francja (-14,2), Hiszpania (-18,5), Włochy (-19,6) czy Portugalia (-33,2). Nieco większymi optymistami okazali się nasi najwięksi partnerzy handlowi– Niemcy (-10,1), oraz nasi południowi sąsiedzi - Czesi (-7,5). Średnia dla całej strefy Euro to -14,2, a więc uplasowaliśmy się niewiele poniżej tego benchmarku. Najgorszy wyniki w tym okresie uzyskały: Węgry (-38,9), Grecja (-38,7), Cypr (-34,6), Portugalia (-33,2) Bułgaria (-32,5), Rumunia (-27,2), Malta (-26,8) oraz Łotwa (-21,4). Zdecydowanymi liderami rankingu są natomiast kraje skandynawskie. Pierwsze miejsce przypadło Finlandii (13,7), drugą pozycję zajęła Dania (10,9), a podium zamyka Szwecja z wynikiem (10,5).

Możemy wręcz zaryzykować stwierdzenie, że w całej Unii Europejskiej dominują pesymiści, gdyż na 28 badanych państw aż 25 posiada ujemną średnią, a więc w 25 krajach przeważają pesymiści nad optymistami. Jedynie w 3 krajach (podium rankingu), optymiści stanowią większość.
Z pewnością istnieje wiele rozmaitych czynników, które wpływają na nastroje konsumenckie w poszczególnych krajach. Nie mniej jednak można przyjąć, iż największy wpływ będzie miała na nie sytuacja ekonomiczna państwa, która z kolei przekłada się na odbiorcę finalnego, czyli konsumenta.