Polski konsument nie jest pesymistą

Przeczytaj także: Expander: indeks koniunktury X 2010

Dla przykładu Grecja musi zredukować obecny deficyt budżetowy (13,6% PKB) do 2,6% w 2014!, co oznacza drastyczne cięcia płac, emerytur, wzrost podatków, akcyzy, czyli mówiąc krótko – zaciskanie pasa, a to z kolei zawsze przekłada się negatywnie na notowania rządu oraz nastroje konsumentów. Podobna sytuacja ma miejsce w Rumunii, której rząd m.in. zredukował zatrudnienie w budżetówce i zmniejszył w niej pensje o 25%. Odbiło się to demonstracjami w stolicy i protestami społecznymi w całym kraju. Również na Węgrzech nie obyło się bez agresywnych strajków i manifestacji przeciwko planowanemu ograniczeniu deficytu budżetowego i zapowiadanym cięciom wydatków. Ciekawym przypadkiem jest również Bułgaria, która niezupełnie pasuje do tezy o wysokim długu i deficycie, gdyż posiada jeden z najniższych poziomów długu w badanej grupie i stosunkowo niewielki deficyt. Prawdopodobnie w Bułgarii niskie nastroje konsumentów wynikają z faktu, iż jego mieszkańcy są po prostu najuboższymi obywatelami w UE (PKB per capita wynosi ok. 40% średniej dla UE). Również nie bez znaczenia pozostaje rozchwiany system emerytalny, spowodowany zbyt szybkim wzrostem płac i emerytur za kadencji poprzedniego rządu oraz obecna konieczność ich zamrożenia. Niewątpliwie duży wpływ na nastroje w tym kraju mają reformy gospodarcze, które są reakcją na coraz bardziej postępujący i odczuwalny kryzys gospodarczy. Takie działania w rzeczywistości oznaczają cięcia wydatków rządowych oraz wzrost podatków, co z kolei odbija się negatywnie na nastrojach konsumenckich i w dużym stopniu tłumaczy daleką pozycję Bułgarii w naszym rankingu.

Zastanawiający jest także przypadek Cypru, który znalazł się w czołówce zestawienia, mimo iż badanie PKB, deficytu i długu nie uzasadnia specjalnie tak niskiego WNK. Co prawda w ostatnich latach deficyt budżetowy wzrósł, osiągając na koniec 2009 roku 6,1% PKB przy długu na poziomie 56,2% PKB, nie mniej jednak na tle „osiągnięć” innych krajów nie tłumaczy to trwających od wielu tam lat złych nastrojów konsumenckich. Przyczyna musi leżeć gdzie indziej. Najprawdopodobniej spowodowane jest to trwającym od lat konfliktem pomiędzy Grekami i Turkami zamieszkującymi wyspę oraz podziałem kraju na dwie części (Turecką i Grecką), co przyczynia się do napięć społecznych i z pewnością negatywnie oddziaływuje na nastroje konsumentów.

Badanie wskaźnika nastrojów konsumenckich (WNK), dostarcza nie tylko bardzo cennych informacji prognostycznych, lecz również stanowi pewnego rodzaju „rentgen państwa”, który w dość obiektywny sposób ocenia ogólny stan zdrowia gospodarki i poziom życia obywateli. Z przeprowadzonych analiz wynika, że najniższe poziomy WNK zanotowały państwa, których finanse publiczne „wymknęły się” spod kontroli na skutek ostatniego kryzysu, powodując znaczne zadłużenie państwa. W konsekwencji kraje te zostały zmuszone do przeprowadzenia gwałtownych cięć, które oznaczają „zaciskanie pasa” i zawsze negatywnie rzutują na nastroje konsumentów. Również nie bez znaczenia są czynniki społeczno-polityczne, które prawdopodobnie odgrywają istotną rolę w kształtowaniu poziomu tego wskaźnika.

Co jednak dla nas najważniejsze, analiza WNK pokazuje również, że Polacy zdecydowanie nie są największymi pesymistami w całej Unii. Co więcej, nasze nastroje konsumenckie odstają jedynie w niewielkim stopniu od średniej dla całej Europy. Takiego wyniku pozazdrościć może nam wiele narodów europejskich. Nie tylko Grecy, Węgrzy czy Rumuni ale także powszechnie uważani za optymistów Hiszpanie i Portugalczycy, pogodni Włosi, czy też rozmiłowani w korzystaniu z życia Francuzi, znaleźli się w rankingu WNK poniżej polskich konsumentów.