E-handel okiem NIK

Przeczytaj także: Urzędy skarbowe uczą się kontrolować aukcje

Największą grupę spośród podatników nieujawniających (prowadzących działalność bez zgłoszenia) lub nieewidencjonujących przychodów (przedsiębiorcy ukrywający przychody), stanowią podatnicy o przychodach w zakresie od najniższych do około 400 tys. zł. Od tej granicy udział ww. podatników utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie, tzn. ok. 2,5%. Prawie co czwarty podatnik, osiąga przychody w wysokości nie większej niż 100 tys. zł.

Podobnie wśród podatników, u których stwierdzono uszczuplenia finansowe, największy udział stanowią ci, których należności podatkowe są stosunkowo niewielkie. W tym przypadku, począwszy od kwoty ok. 60 tys. zł należności podatkowych, udział podatników nie zależy od wartości uszczupleń i oscyluje w granicach 5 – 7,5% tej populacji podatników.

Analiza wyników zleconych kontroli nasuwa wniosek, że wśród znacznej części osób prowadzących handel za pośrednictwem Internetu (badania w większości dotyczyły sprzedaży na aukcjach internetowych), istnieje przekonanie o dużej anonimowości. W związku z tym w znacznych rozmiarach występuje zjawisko prowadzenia niezarejestrowanej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne lub nieewidencjonowania przez mniejszych przedsiębiorców części uzyskiwanych przychodów. Ponadto, mimo że jednostkowa kwota nieujawnionych podatków na osobę lub przedsiębiorcę nie jest zbyt wysoka, biorąc pod uwagę dużą ich liczbę (oraz przewidywany wzrost), w sumie utracone wpływy budżetowe mogą stanowić znaczącą kwotę.
Powyższe dane wskazują, iż pomimo wzrastających w kontrolowanym okresie średnich efektów finansowych na jedną „własną” kontrolę przeprowadzoną przez UKS i US, są one zdecydowanie niższe od efektów przypadających na jedną kontrolę zleconą przez NIK (w 2007 r. stanowiły one nieco poniżej 14% efektów kontroli zleconej, w 2008 r. – ok. 42%, a w I połowie 2009 – ok. 50%). Dane te jednocześnie pokazują, jak istotne znaczenie dla efektywności kontroli ma właściwie przeprowadzona analiza, w zakresie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości, mająca na celu wytypowanie podmiotów do kontroli. Analizy takiej dokonano przed zleceniem kontroli UKS i US, natomiast brakowało jej przed kontrolami podejmowanymi „we własnym zakresie” przez te organy.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r., korzyści finansowe z tytułu odzyskanych podatków (podatku VAT i podatku dochodowego) od kontrolowanych na zlecenie NIK podmiotów wyniosły łącznie 3,36 mln zł.