Europa: wydarzenia tygodnia 28/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 27/2010

• W UE i strefie euro w I kw. PKB wzrósł o 0,2 proc. (wyrównywany sezonowo) w stosunku do IV kw. 2009 r., natomiast rok do roku w UE PKB wyniósł 0,5 proc., a strefie euro 0,6 proc.
• W UE w maju nastąpił wzrost sprzedaży detalicznej o 0,4 proc. w porównaniu do kwietnia oraz 0,5 proc. w porównaniu do maja roku poprzedniego. Natomiast w strefie euro w maju sprzedaż wzrosła jedynie o 0,2 proc. w stosunku do wcześniejszego miesiąca oraz 0,3 proc. w stosunku do maja 2009 r.
• Dla strefy euro indeks PMI opisujący koniunkturę w usługach był w czerwcu na poziomie 55,5 pkt - o 0,7 pkt mniej niż w maju. Natomiast indeks PMI composite w czerwcu spadł do 56 pkt z 56,4 pkt niż w miesiącu poprzednim.
• Parlament Europejski zatwierdził dyrektywę zgodnie z którą do początku przyszłego roku bankierzy i traderzy będą mogli uzyskać premię płaconą od ręki w gotówce na maksymalnym poziomie 20-30 proc.
• Zgodnie z prognozami Komisji Europejskiej poziom wydatków publicznych na emerytury spadnie w 2060 r. w porównaniu do 2007 r. w: Polsce, Włoszech, Estonii, na Węgrzech, Litwie i Szwecji, a w pozostałych krajach UE wzrośnie: o 15 pkt proc. w Luksemburgu, powyżej o 10 pkt proc. w Hiszpanii i na Cyprze, więcej niż 2 pkt proc. w Niemczech i Wielkiej Brytanii.
• Według raportu MFW World Economic Outlook światowa gospodarka w 2010 r. osiągnie wzrost na poziomie 4,6 proc. (o 0,5 pkt proc. więcej niż poprzednia prognoza). USA będzie rozwijać się na poziomie 3,3 proc., a strefa euro 1 proc., w tym Francja i Niemcy wzrosną o 1,4 proc.
• OECD ogłosiło, iż w 31 krajach członkowskich OECD w miesiącu maj liczba osób bezrobotnych osiągnęła liczbę 47 mln, co odpowiada stopie bezrobocia na poziomie 8,7 proc. - o 2,9 pkt proc. więcej niż 3 lata temu.
• Markit Economics opublikował indeks PMI dla koniunktury w usługach dla gospodarki niemieckiej. W czerwcu spadł on o 3,3 pkt do 54,8 pkt w stosunku do maja.
• W Niemczech przyjęto plan cięć w sferze budżetowej, zgodnie z nim w następnych 4 latach oszczędności osiągną poziom 80 mld EUR. W ramach tego programu znajdują się również plany wzrostu obciążeń podatkowych.
• W maju niemiecki eksport wzrósł o 28,8 proc. r/r oraz 9,2 proc. m/m, a wartość wyeksportowanych towarów wyniosła 77,5 mld EUR. Natomiast import wzrósł o 14,8 proc. m/m oraz w ujęciu rocznym o 34,3 proc., osiągając poziom 67,7 mld USD.
• Zgodnie z danymi niemieckiego Ministerstwa Gospodarki w maju nastąpiła redukcja w poziomie zamówień dla przemysłu o 0,5 proc. m/m, natomiast w ujęciu rocznym zanotowano ich wzrost o 24,8 proc. Natomiast produkcja przemysłowa urosła o 2,6 proc. m/m (prognoza: 0,9 proc.) oraz 12,4 proc. r/r (prognoza: 9,3 proc.).
• We Francji zanotowano wzrost produkcji przemysłowej w maju o 1,7 proc. m/m (prognoza: 0,3 proc.) oraz 8,2 proc. r/r (6 proc.).
• We Francji nastąpiło pogorszenie nastrojów w sektorze biznesu - wskaźnik zaufania dla przedsiębiorstw spadł w czerwcu o 1 pkt do 100 pkt w porównaniu do maja.
• Bank centralny Anglii nie zmienił stóp procentowych, w rezultacie benchmarkowa stopa procentowa jest na poziomie 0,5 proc. Również EBC pozostawił główną stopę procentową - na poziomie 1 proc.
• Na Węgrzech odnotowano wzrost produkcji przemysłowej w miesiącu maj o 13,7 proc. r/r - było to o 6,2 pkt proc. więcej niż prognozy analityków. Także na Słowacji w maju wzrosła produkcja przemysłowa o 31 proc. r/r.
• W Bułgarii parlament przyjął poprawki do budżetu na rok 2010, zgodnie z którymi zwiększeniu ulegnie poziom deficytu budżetowego: z 0,7 proc. PKB do 4,8 proc. PKB. Ta decyzja wynika to m.in. z mniejszych o 1,3 mld USD dochodów państwa. Dodatkowo zredukowano wydatki większości resortów, oprócz m.in. służby zdrowia.
• MFW udzieli Ukrainie pożyczki o wartości 14,9 mld USD pod warunkiem zredukowania deficytu budżetowego do poziomu 3,5 proc. PKB w 2011 r.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

EUROPA PRZYMIERZA SIĘ DO OSZCZĘDNOŚCI

Europejska gospodarka nie jest w najlepszej kondycji. Jak wiadomo korzenie ostatniego kryzysu lat 2007-8 miały miejsce za oceanem, jednak gospodarka Starego Kontynentu poniosła największą jego cenę, jeśli wziąć pod uwagę na dzisiejszą szybkość wychodzenia z recesji, patrząc na tempo wzrostu PKB. Ostatnio ogłoszone przez Eurostat wyniki za I kwartał są tego potwierdzeniem (licząc r/r gospodarka strefy euro urosła w I kw. o 0,6%, a całej Unii Europejskiej o 0,5%). Ta informacja jest pozytywna, bo już trzy kolejne kwartały UE nie jest w recesji, jednak tempo wzrostu nie wytrzymuje konfrontacji z głębokością recesji w okresie kryzysu. Jednak nie wszystkim dobrze się wiedzie, bo nie tylko Grecja (spadek w I kwartale o 2,5% r/r) ale też kraje w naszej okolicy zanotowały w I kwartale liczony r/r spadek PKB, a są to: Łotwa (-5,1%), Bułgaria (-3,6%), Rumunia (-3,2%), Litwa (-2,6%) oraz Estonia (-2%). Na tym tle warto wyróżnić Słowację (+4,5%), Szwecję (+2,9%) i Polskę (+2,8%). Jeśli spojrzeć na czołowe unijne gospodarki, to nie jest źle, bo wzrost w I kwartale nastąpił też w gospodarce Niemiec (+1,5% r/r) oraz Francji (+1,5% r/r).

Wzrasta zaniepokojenie wysokim deficytem i szybko rosnącym długiem publicznym. Można powiedzieć, że we wszystkich 26 krajach Unii rządy intensywnie pracują nad obniżką wydatków i przygotowują społeczeństwa na politykę oszczędności. Wyjątkiem w ostatnich miesiącach była Polska, bo trwała przedwyborcza rywalizacja w obietnicach, których wartość (w przypadku ich realizacji) zwiększyłyby deficyt budżetowy o kolejne miliardy. Jestem jednak optymistką i przewiduję, że wkrótce ton rządzących zmieni się i skutki zobaczymy już w projekcie budżetu na 2011 rok.

Unijną dyskusję „oszczędnościową” rozpoczęto od debaty na temat przyszłości systemów emerytalnych. Co prawda te sprawy są w rekach rządów krajowych, jednak KE wywiera dziś presję na podniesienie wieku przechodzenia na emeryturę. Argumentacja jest prosta. Zmienia się (wzrasta) statystyczna długość życia, a tym samym spada procent ludzi aktywnych zawodowo. Wzrasta też obciążenie wynikające ze wzrostu kosztów leczenia ludzi będących na emeryturach i rentach.

Obecnie wiek przechodzenia na emeryturę wynosi w całej Unii średnio 61,4 lata (wg danych OECD z 2007 roku w Polsce 59,3), podczas gdy w Japonii wynosi on prawie 70 lat, a w USA prawie 65 lat). Wg specjalistów w 2060 r. mieszkańcy Europy będą przeciętnie żyć o siedem lat dłużej niż obecnie. Jeśli nie uda się podnieść urzędowego wieku emerytalnego i systemów emerytalnych, to koszty te będą w coraz większym stopniu obciążać budżety krajowe. Myśląc o tym kilka krajów podniosło już wiek emerytalny lub są w trakcie procesów legislacyjnych (np. Grecja, Hiszpania, Francja).

Nie ulega wątpliwości, że proces ograniczania wydatków budżetowych (np. zamrażanie płac w sferze publicznej, zmniejszenie waloryzacji emerytur i rent), podwyższania wieku emerytalnego i zrównywania go dla kobiet i mężczyzn nie będą przebiegały bezkonfliktowo. Należy liczyć się więc z dużą ostrożnością rządów, ale też presją tak sytuacji budżetowej jak i Brukseli. Jak to przyjmą społeczeństwa, zobaczymy...