Gospodarka światowa: rok 2010 chwilą prawdy

Przeczytaj także: Światowy handel spowalnia

2. W ramach fiskalnych pakietów stymulacyjnych w 2009 r. kraje OECD zostały zasilone kwotą ponad 1.000 miliardów euro. Stopniowe ograniczanie tego wsparcia połączone z zaostrzeniem polityki monetarnej w obliczu napięć związanych z zadłużeniem zahamuje ożywienie gospodarcze

Dwa główne filary wspierające ożywienie gospodarcze – uzupełnianie zapasów i pakiety stymulacyjne – zawalą się na wiosnę 2010 roku. Zdaniem Euler Hermes nie należy oczekiwać, że zakończenie akcji zmniejszania zapasów, która zaostrzyła spadek aktywności (20% spadku PKB krajów OECD w 2009 r.), będzie napędzać ożywienie gospodarcze po końcu pierwszego kwartału 2010 roku. Działanie fiskalnych pakietów stymulacyjnych utrzyma się prawdopodobnie w 2010 i 2011 roku, ale w przypadku większości z nich główna część zaplanowanych środków wyczerpie się latem 2010 roku.

Obecnie pojawiają się nowe czynniki hamujące związane z redukcją zadłużenia. Finanse publiczne w krajach OECD uległy znacznemu pogorszeniu. Kryzys zwiększył deficyty budżetowe o ok. 1.150 miliardów euro, co oznacza średni wzrost o 5 punktów procentowych PKB w 2009 roku. Pogorszenie to praktycznie skrępowało ręce rządom, które stoją teraz przed zadaniem konsolidacji fiskalnej, rozpoczętym już przez niektóre kraje, takie jak Grecja, Hiszpania, Portugalia i Irlandia.

Eksperci wskazują, że dodatkowego wsparcia nie należy oczekiwać również ze strony polityki monetarnej. Wygląda raczej na to, że w wielu krajach ulegnie ona zaostrzeniu, ponieważ banki centralne już koncentrują się na swoich strategiach wyjścia z kryzysu. W niektórych krajach (np. Australii i Norwegii) podniesiono już drastycznie stopy procentowe. Podobnych kroków można się spodziewać również w krajach rozwijających się, w których ponownie pojawiają się napięcia inflacyjne, takich jak Indie i Chiny. W Europie istnieje nawet ryzyko, że porzucenie obecnej łagodnej polityki monetarnej może wywołać kolejne silne spowolnienie gospodarcze.

3. Prognozowany wzrost na świecie w 2010 i 2011 roku jest bardzo nierównomierny

– Nowe źródła wzrostu wydają się nieadekwatne lub pojawiają się zbyt wolno. Przeszkody i czynniki hamujące rozwój wciąż istnieją, zwłaszcza w krajach rozwiniętych, co przekłada się na eksport krajów wschodzących i coraz częściej zmusza je do rozwijania rynków wewnętrznych – wyjaśnia Karine Berger.

Z analizy wynika, że azjatyckie gospodarki wschodzące, napędzane przez Chiny, będą prawdopodobnie nadal przewodzić stawce ze wzrostem na poziomie ok. 7% rocznie w latach 2010 i 2011. Euler Hermes oczekuje, że ożywienie gospodarcze w Stanach Zjednoczonych potwierdzi się, osiągając poziom ok. 2,9% w 2010 r., ale planowane na 2011 r. gwałtowne ograniczenie środków stymulacyjnych prawdopodobnie zadziała jako strukturalny czynnik hamujący, spowalniając wzrost do poziomu ok. 2% w 2011 roku. Unia Europejska natomiast znajdzie się zapewne na szarym końcu, ze wzrostem na poziomie poniżej 2% rocznie w latach 2010 i 2011.

Ogólnie rzecz biorąc, po rekordowym spadku w wysokości 2,1% w 2009 roku, gospodarka światowa odbije nieco w roku 2010 (+2,9%), ale w 2011 r. ożywienie nie nabierze tempa (+2,9%). Scenariusz dotyczący wzrostu gospodarczego jest mniej optymistyczny dla krajów rozwiniętych (wzrost o 1,8% w 2010 r. i 1,7% w 2011 r.) niż dla rynków wschodzących (5,1% w 2010 i 2011 r.). Należy się spodziewać, że podobnie będą się kształtować trendy w handlu światowym, który prawdopodobnie będzie się odbywać głównie w ramach poszczególnych stref i osiągnie wzrost na poziomie 10% w 2010 r. i 7% w 2011 roku.

4. Pojawiają się nowe, pokryzysowe zaburzenia równowagi

Ożywienie wciąż jest bardzo niestabilne i może zostać zaburzone przez wiele potencjalnych wstrząsów: wzrost cen surowców napędzany aktywnością w krajach wschodzących, ujawnienie dalszych strat w systemie finansowym, wątpliwości związane z trendami w finansach publicznych itp. - podsumowują eksperci.