Tydzień 41/2008 (06-12.10.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 40/2008 (29.09-05.10.2008)

• Produkt Krajowy Brutto (PKB) strefy euro spadł w II kw. 2008 roku, o 0,2% kw/kw, a liczony rok do roku wzrósł o 1,4%. W 27 krajach UE PKB liczony kw/kw był bez zmian w II kw. 2008, po wzroście o 0,6 % kw/kw w I kw (PKB wzrósł w UE o 1,7% r/r, po wzroście w I kw. o 2,3%).
• 11 krajów należących do Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) na szczycie w Biszkeku (Kirgistan) postanowiło połączyć siły w obliczu światowego krysysu finansowego. Przedstawiciele WNP opracują także projekt strategii rozwoju gospodarczego Wspólnoty do 2020 roku.
• Produkcja przemysłowa Czech spadła w sierpniu o 2,6 % r/r (po wzroście w lipcu o 6,7%).
• Brytyjski rząd zapowiedział w środę, że przeprowadzi częściową nacjonalizację najważniejszych banków oraz podejmie kroki prawne w celu odzyskania pieniędzy ulokowanych przez Brytyjczyków w bankach Islandii. Rząd zamierza przeznaczyć 200 mld funtów na pożyczki dla systemu bankowego (co ma przywrócić odpowiednią krótkoterminową płynność finansową banków, udostępnić bankom świeży kapitał, by pomóc im zrestrukturyzować finanse oraz zabezpieczyć odpowiednie fundusze, by banki mogły udzielać średnioterminowych pożyczek) i 50 mld funtów, by dokapitalizować osiem największych banków - w zamian skarb państwa uzyska udziały w tych bankach (chodzi tu o banki: Abbey, Barclays, HBOS, HSBC, Lloyds TSB, Nationwide Building Society, Royal Bank of Scotland i Standard Chartered).
• Rząd Rosji jeszcze doda 36 mld USD do wcześniej zadeklarowanych 180 mld USD na ratowanie rynku finansowego. Oznacza to, że pomoc, jaką władze Rosji od połowy września obiecały na ratowanie rynku finansowego osiagnie poziom ok. 220 mld USD. Poprzednio rząd ogłosił, że państwowe banki dostaną 50 mld dol., aby odkupić od zagranicznych banków długi rosyjskich firm. Nie jest wykluczone, że pewna ilość środków z bardzo dużych rosyjskich rezerw walutowych zostanie przeznaczona na pomoc w przejmowaniu firm za granicą (chodzi o takie firmy jak Gazprom, Rosnieft, Łukoil, TNK-BP).
• Szwedzki bank centralny obniżył w środę główną stopę procentową o 50 pkt bazowych, do 4,25%. Uczynił to wraz z innymi bankami centralnymi, w tym Fed, EBC, BoE i BoC.
• Produkcja przemysłowa w Niemczech nieoczekiwanie wzrosła w sierpniu o 3,4% m/m (po spadku miesiąc wcześniej o 1,6%).
• Hiszpański rząd ustanowi fundusz pomocy instytucjom finansowym w wysokości 30 mld euro. Pemier powiedział też, że w razie potrzeby fundusz może być zwiększony do 50 mld euro. Hiszpania zamierza również podnieść gwarancje dla depozytów bankowych do 100 tys. euro.
• Rząd Portugalii utworzył wczoraj specjalną strefę przemysłową do testowania urządzeń produkujących ekologiczną energię z fal morskich. Może ona w przyszłości zaspokoić nawet 20% zapotrzebowania kraju na energię. W tym celu portugalska firma EDP stworzyła już konsorcjum z australijskim koncernem Babcock and Brown.
• Globalny kryzys dotknął banki islandzkie i rząd przejął pełną kontrolę nad systemem bankowym - może teraz upaństwawiać banki, zmuszać je do fuzji, wymieniać prezesów i ustanawiać limity ich wynagrodzeń. Nadzór finansowy (IFSA) przejął drugi co do wielkości bank - Landsbanki Islands hf. Bank centralny Islandii poinformował o otrzymaniu od Rosji kredytu wysokości 4 mld euro, z terminem spłaty za cztery lata. Pieniądze te mają pomóc we wsparciu islandzkiej korony, której kurs gwałtownie spada. Rząd Islandii ogłosił nieograniczone gwarancje dla wszystkich depozytów bankowych - prywatnych i komercyjnych.
• Obecnie szacuje się budowę gazociągu Nord Streem na poziomie 13 mls USD. Budowę wstrzymuje obecnie Finlandia i Szwecja, które obawiają się, że inwestycja doprowadzi do wielkich szkód ekologicznych na Bałtyku.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KRYZYS I JEGO SKUTKI

Globalny kryzys finansowy skłonił Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) do znacznej redukcji prognoz gospodarczych na rok przyszły. Zdaniem MFW należy liczyć się ze stagnacją w Niemczech oraz z recesją w kilku innych krajach zachodnioeuropejskich, a także ze spowolnieniem tempa wzrostu globalnej wymiany handlowej. Prognoza MFW dla gospodarki światowej w 2009 roku przewiduje wzrost o 3% i będzie to najgorszy wynik od siedmiu lat (poprzednia prognoza sprzed kwartału mówiła jeszcze o wzroście na poziomie 3,9%). Według MFW gospodarka Niemiec w 2009 roku znajdzie się w fazie stagnacji (na rok 2008 Fundusz przewiduje dla Niemiec wzrost gospodarczy na poziomie 1,8%). Na 2009 rok dla Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Włoch MFW przewiduje recesję, dla USA - wzrost tylko o 0,1%, natomiast dla strefy euro Fundusz prognozuje wzrost o 0,2%. Przyszłoroczna prognoza dla Chin to wzrost o 9,3%, a dla Indii - o 6,3%. MFW prognozuje też spowolnienie tempa wzrostu globalnego handlu towarami i usługami - z 7,2% w 2007 roku do ok. 4% w 2009 roku.

Dziś mamy widoczny kryzys w kilku obszarach globalnej gospodarki. Objawia się on najniższymi od lat notowaniami na giełdach. Spadają wartości akcji, inwestorzy tracą zaufanie do rynków i wycofują swoje pieniądze z obrotu. Coraz większe problemy mają też banki. Z jednej strony są obciążone „złymi” kredytami, z drugiej nie mają też zaufania do innych instytucji finansowych nie wiedząc w jakiej są one sytuacji. Wpływa to na wyhamowanie w rynkowym obrocie pieniądzem. Pogarszają się też warunki kredytowania działalności firm i konsumentów. Spada więc aktywność gospodarcza, a jeśli kłopoty na rynkach finansowych przełożą się na przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe, to możemy mieć do czynienia z jeszcze poważniejszymi niż dotąd konsekwencjami dla globalnej gospodarki.

Coraz większa jest świadomość tego, że same instytucje finansowe nie uporają się z obecnym kryzysem. Nie rozwiąże też tych problemów ich współpraca z politykami w obrębie jednego państwa. W warunkach globalnej gospodarki dla odbudowy światowego systemu finansowego niezbędny jest zintegrowany, międzynarodowy wysiłek, którego rezultatem będą silne banki, płynne rynki, większa przejrzystość i międzynarodowy nadzór nad rynkiem finansowym. Uporządkowanie tego systemu jest warunkiem powrotu zaufania, bo bez niego nie ma szans powrotu na ścieżkę dynamicznego wzrostu w światowej gospodarce.