Tydzień 42/2008 (13-19.10.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 41/2008 (06-12.10.2008)

• Według europejskiego urzędu statystycznego Eurostat w handlu w strefie euro, po uwzględnieniu czynników sezonowych odnotowano w sierpniu deficyt w wysokości 6,1 mld euro (wobec 6,7mld euro w lipcu). W 27 krajach UE w lipcu odnotowano deficyt w handlu (z uwzględnieniem czynników sezonowych) na poziomie 24,4 mld euro wobec deficytu 25,1 mld euro w czerwcu.
• Zgodnie z ustaleniami ostatniego unijnego szczytu decyzje co do pakietu klimatyczno-energetycznego mają zapaść na grudniowym szczycie, przy czym Polska zagwarantowała sobie prawo weta. Prezydent Francji chce doprowadzić do porozumienia jeszcze przed 1 stycznia 2009 roku, kiedy to rotacyjne przewodnictwo w UE obejmą Czechy.
• Według Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła we wrześniu 3,6%, wobec 3,8% w sierpniu.
• Niemiecki rząd skorygował w dół prognozę na 2009 rok wzrostu gospodarczego z 1,2% do 0,2%. Prognoza rządowa na ten rok zakłada wzrost PKB o 1,7%.
• Niemiecki Bundestag przyjął plan ratunkowy dla systemu finansowego na blisko 0,5 bln euro. Ustawa o stabilizacji rynku finansowego zakłada udzielenie poręczeń kredytowych dla banków na sumę 400 miliardów euro, dodatkowo przewidziano kwotę 70 mld euro - a w wyjątkowej sytuacji maksymalnie 80 mld na bezpośrednie wsparcie banków i instytucji ubezpieczeniowych, które popadną w poważne problemy wynikające z kryzysu na rynkach finansowych.
• Inflacja w Wielkiej Brytanii jest najwyższa od co najmniej 11 lat (ceny konsumpcyjne wzrosły rok do roku o 5,2%).
• Francuskie Zgromadzenie Narodowe (izba niższa parlamentu) uchwaliło rządowy plan pomocy dla sektora bankowego w wysokości 360 mld euro (491 mld USD).
• Szwajcaria przeznaczy na wsparcie rodzimych banków ogółem 60 mld USD. Z tej kwoty 54 mld USD zostanie przeznaczona na wykupywanie niepłynnych papierów wartościowych (głównie od banku UBS)
• Grecki rząd przeznaczy 28 mld euro na pomoc finansową dla systemu bankowego.
• Według "Financial Times" (FT) światowy kryzys finansowy zaczyna dotykać Europę Środkowowschodnią, mimo utrzymywanego przekonania o gospodarczej odrębności regionu. W walkę z kryzysem Rosja zaangażowała 200 mld USD, Ukraina oczekuje z MFW pożyczki w wysokości 14 mld USD, Węgry otrzymują z Europejskiego Banku Centralnego 5 mld euro, a Litwa i Estonia przeżywają pierwszą od dziesięciu lat recesję. W opinii ekspertów głównym zagrożeniem jest uzależnienie krajów naszego regionu od zewnętrznego finansowania (napływ kapitału do Europy Środkowej spadnie z 322 mld USD w 2008 do 262 mld w przyszłym roku).
• Europejski Bank Centralny pożyczył swojemu węgierskiemu odpowiednikowi 5 mld euro, a Ukraina negocjuje z Międzynarodowym Funduszem Walutowym pomoc w wysokości nawet do 14 mld USD.
• Według Goldman Sachs w Rosji PKB wzrośnie w tym roku o 6,2%, a w 2009 o 4%. Wcześniej Goldman szacował wzrost PKB na 7,5 i 7,0%.
• Goldman Sachs obniżył prognozy PKB dla Polski, Węgier, Czech i Rosji. Ekonomiści tej prestiżowej firmy uzasadniają swoją decyzję spadkiem cen surowców, spowolnieniem w krajach zachodniej Europy i zamieszaniem na globalnych rynkach. PKB Polski wzrośnie w 2008 r. o 5,4% (wobec prognozowanych wcześniej 5,6%) W 2009 r. wzrost PKB wyniesie 3,6%. wobec prognoz 4,2%. W opinii ekonomistów Goldman Sachs czeska gospodarka będzie miała w 2008 roku wzrost PKB o 4,3% (wobec 4,4% w poprzednich prognozach), a w 2009 o 2,5% (wobec 3,8 poprzednio). Dla Węgier jest to odpowiednio wzrost o 2,2% (poprzednio 2,3%) i w 2009 roku 1,5% (poprzednia prognoza 2,5%).
• Komisja Europejska przywróci cła na import zbóż z krajów pozaunijnych. Ograniczony będzie import m.in. zbóż z Ukrainy. Celem jest ochrona interesów unijnych. Cła na import zbóż zostały zawieszone przez Komisję Europejską w listopadzie 2007 r. z powodu nieurodzaju zbóż w UE i wysokich cen.
• W ciągu ostatnich tygodni, z powodu kryzysu finansowego koncerny samochodowe w Europie zapowiedziały już zwolnienie 20 tys. pracowników. Na zabezpieczenie strat związanych z wdrażaniem propozycji przewidziano 20 mld euro.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

NOWE "BRETTON WOODS"

Światowy kryzys finansowy rozwinął się do takich rozmiarów, że nie ma już szans, by pokonany został siłami tylko instytucji finansowych. Także nie będzie można go pokonać przez interwencje rządowe, wysiłkami w ich własnych krajach. Szefowie państw i rządów UE zaapelowali na ostatnim szczycie w Brukseli o przebudowę światowych finansów, którą ma zapoczątkować międzynarodowa konferencja nazwana jako "nowe Bretton Woods". Nawiązanie do Bretton Woods nie jest przypadkowe. Bo ta konferencja z 1944 roku określiła działające do dziś zasady współczesnego systemu monetarnego i powołała do życia Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). W swoim najnowszym oświadczeniu przywódcy Unii Europejskiej stawiają sobie za cel współpracę z innymi krajami „nad prawdziwą i całkowitą reformą międzynarodowego systemu finansowego". Ma on opracować nowe, skuteczniejsze niż dotąd zasady, na których oprą się światowe finanse. Chodzi tu między innymi o ujednolicenie polityki nadzoru na poziomie światowym. Unijni przywódcy postanowili zacząć wspólne działania od wzmocnienia nadzoru nad ponadgranicznymi instytucjami finansowymi w UE. Obecnie nadzór bankowy czy ubezpieczeniowy pozostaje kompetencją wyłącznie krajową. W tym celu aby lepiej koordynować działania w czasie kryzysu, krajowe urzędy nadzorcze mają się spotykać co najmniej raz w miesiącu i wymieniać informacje.

Przywódcy 27 krajów uzgodnili też zasady udzielania do końca przyszłego roku gwarancji, na maksymalnie rynkowych zasadach i na kredyty międzybankowe będące warunkiem sprawnie działającego systemu bankowego. Uzgodnili też, że w sytuacjach szczególnych rządy będą zasilać kapitałowo instytucje finansowe, którym grozi upadłość. Łączna wartość planów antykryzysowych ogłoszonych ostatnio ma wartość 2,2 biliona euro.

Warto też dodać, że powstaje unijna grupa robocza, która do początku przyszłego roku ma pomóc KE w znalezieniu propozycji w odpowiedzi na kryzys finansowy. Na jej czele stanie były szef MFW Jacques de Larosiere, a w jej składzie jest także prof. Leszek Balcerowicz.