Tydzień 39/2008 (22-28.09.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 38/2008 (15-21.09.2008)

• PKB eurolandu spadł w II kw. 2008 roku o 0,2% kw/kw, po raz pierwszy od wprowadzenia wspólnej waluty w 1999 r.
• W 2007 roku Czechy uzyskały inwestycje zagraniczne w wysokości 9,1 mld USD, a więc o ponad 3 mld więcej niż w roku poprzednim.
• Trwa kryzys na hiszpańskim rynku nieruchomości. Sprzedaż domów w Hiszpanii w lipcu spadła o 26,3% r/r.
• Według INSEE wydatki francuskich konsumentów spadły w sierpniu o 0,3% m/m (w lipcu ten spadek wyniósł 0,4%) i o 1% r/r (w lipcu.
• Gospodarka Irlandii jest pierwszą w strefie euro, która weszła w fazę recesji. PKB spadł w II kwartale tego roku o 0,5% kw/kw, po spadku w I kwartale o 0,3% (oraz o 0,8% r/r). Recesja w Irlandii następuje po dekadzie boomu gospodarczego, kiedy to gospodarka Irlandii rozwijała się w tempie ok. 7% rocznie, a więc trzy razy szybciej, niż wynosi średnia unijna. W Irlandii nie było recesji trwającej pełny rok od 1983 r. W recesji są już należące do Unii Dania i Estonia, wygląda na to, że następne będą Włochy, a kandydatem do tego grona są także Niemcy, Francuzi, Hiszpanie i Brytyjczycy.
• Renomowana agencja ratingowa Fitch zmieniła perspektywę kredytową Ukrainy ze "stabilnej" na "negatywną". Niepokojąca jest wysoka, bo sięgająca 20% inflacja, deficyt handlowy oraz zagrożenie podwyżką cen rosyjskiego gazu (nawet do 400 USD/1000m³). Niestabilność polityczna jest też poważnym zagrożeniem tego kraju. Według ekspertów wzrost gospodarczy w tym roku wyniesie ok. 7%.
• Obecnie są wykonywane analizy na temat opłacalności wykorzystania rurociągu Odessa-Brody dla transportu kaspijskiej ropy do Europy. Jednak ostatni raport przygotowany dla premiera Francji przez Claude Mandilla (to były szef Międzynarodowej Agencji Energetyki) mówi, że przedłużenie tego rurociągu do Polski nie zwiększy bezpieczeństwa energetycznego Europy. Jego zdaniem kluczowa w tym zakresie jest sytuacja w sektorze gazu i elektroenergetyce.
• Ukraina przetransportowała od początku roku do końca sierpnia 27,5 mln ton ropy - podał resort. W porównaniu z rokiem ubiegłym dostawy ropy do Czech, Węgier i na Słowację spadły w tym okresie o 19%, podczas gdy na ukraiński rynek zmniejszyły się o 33,3%. Przez terytorium Ukrainy przetransportowano 83,7 mld m³ gazu, a więc o 18% więcej niż w pierwszych 8 miesiącach 2007r.
• Konsorcjum z udziałem koncernów z Rosji (z udziałem Atomstrojeksport i państwowego koncernu InterRAO JES) złożyło jedyną ofertę w przetargu na budowę pierwszej elektrowni atomowej o mocy około 4 tys. MW w Turcji.
• W trakcie negocjacji z Ukrainą Gazprom zaproponował cenę gazu na poziomie 400 USD za 1000 m³.
• Niemiecki koncern, który kilka lat temu zrezygnował z walki o rynek telefonów komórkowych, teraz zamierza pozbyć się udziałów w Fujitsu Siemens, producencie komputerów. Potencjalnym kupcem udziałów Siemensa może być chiński producent Lenovo.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GOSPODARCZE PROBLEMY NA WYSPACH

Kłopoty ma cały, światowy rynek finansowy i gospodarka amerykańska, ale ma je także gospodarka na Starym Kontynencie. Mamy już pierwszą ofiarę kryzysu w strefie euro i jest nią kraj, jeszcze w ubiegłym roku przez polityków wskazywany nam jako wzorcowy. Tym krajem jest Irlandia, której gospodarka weszła w fazę recesji. PKB spadał w dwóch kolejnych kwartałach: w II kwartale tego roku o 0,5% kw/kw, po spadku w I kwartale o 0,3% (oraz o 0,8% r/r). Takiej sytuacji w Irlandii nie było od 1983 roku, po którym nastąpił okres wzrostowy wzmocniony reformami na początku lat 90-tych. Wprowadzono wówczas reformy w finansach publicznych, stworzono warunki dla wspomożenia przedsiębiorczości. W rezultacie spadło bezrobocie, wzrastał poziom technologiczny ich przedsiębiorstw. Kilkanaście lat wzrost gospodarczy był na poziomie ponad 6%, a w ostatniej dekadzie rozwijała się ona w tempie ok. 7% rocznie, a więc trzy razy szybciej, niż wynosi średnia unijna. Obecnie PKB na głowę mieszkańca w Irlandii jest o 40% wyższe niż średnia w UE. Pierwsze oznaki zbliżającego się kryzysu widoczne były już w końcu 2007 roku. Obecnie widać, jakie są jego skutki w głównych obszarach gospodarki Irlandii. Załamał się rynek nieruchomości, spada eksport (nie bez przyczyny jest tu wysoki kurs euro), pojawiły się problemy budżetowe (w II połowie roku oszczędności budżetowe mają wynieść 0,44 mld euro, a w 2009 nawet 1 mld euro). Zamrożono płace urzędników do września 2010 roku.

Kilkunastoletni boom gospodarczy w Irlandii zakończył się. Ten kraj należący do strefy euro trzeba uznać za pierwszą ofiarę światowego kryzysu na rynkach finansowych, który rozpoczął się latem zeszłego roku w USA. Irlandia nie jest pierwszym unijnym krajem, który wpadł w recesję. W recesji są już należące do Unii, ale nie będące w strefie euro Dania i Estonia, a wygląda na to, że następne będą Włochy, natomiast kandydatem do tego grona są także Niemcy, Francuzi, Hiszpanie i Brytyjczycy. Jednak jeśli te nowe kraje wpadną w recesję, to przeżyją ją inaczej niż Irlandia, która w okresie silniejszego wzrostu utrzymywała nadwyżki w budżecie. Natomiast nowi „kandydaci” do recesji w ostatnim roku kontynuowali działalność budżetową z deficytami na poziomie 1,9-2,9% PKB.

Kolejne banki brytyjskie informują o redukcji zatrudnienia. Jeden z największych banków świata, brytyjski HSBC zwalnia 1,1 tys. pracowników, z czego połowę w Wielkiej Brytanii (zysk banku za I półrocze wyniósł 10,2 mld USD, ale był niższy o 28% r/r). Jednak był zmuszony do odpisania z aktywów 14 mld USD z powodu nieściągalnych długów w USA. W różnych krajach świata HSBC zatrudnia 335 tys. ludzi.

Największy brytyjski bank hipoteczny Halifax-Bank of Scotland (HBOS) zapowiedział, że skutkiem przejęcia banku przez Lloyds TSB będzie redukcja zatrudnienia i pracę może stracić nawet 40 tys. osób. Lloyd's Halifax zatrudnia 150 tys. pracowników i będzie kontrolować 28% brytyjskiego rynku kredytu hipotecznego.

Bank hipoteczny Bradford i Bingley (BB) potwierdził, że 370 pracowników straci pracę. Jako przyczynę wskazano dekoniunkturę na brytyjskim rynku nieruchomości.