Tydzień 17/2008 (21-27.04.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 16/2008 (14-20.04.2008)

• W opinii sekretarza generalnego ONZ Ban Ki Mun światowy wzrost cen żywności może doprowadzić do globalnego kryzysu. W jego opinii sytuacja na światowych rynkach pogrążyła już ok. 100 milionów ludzi w kryzysie.
• Sprzedaż nowych domów w USA spadła w marcu o 8,5% r/r.
• W Nowym Orleanie miał miejsce szczyt przywódców krajów NAFTA (USA, Meksyk, Kanada).
• Odbył się szczyt Japonia i Unia Europejska. Komunikat końcowy wyraża silnie zaniepokojone wzrostem cen żywności i ropy naftowej. Wskazuje on, że może to osłabić wzrost gospodarki światowej oraz wywrzeć negatywny wpływ na kraje rozwinięte i rozwijające się. W trakcie spotkania mówiono o tym, co mogą zrobić kraje rozwijające się na rzecz przezwyciężania ubóstwa i o perspektywach prac związanych z ochrona środowiska (gazy cieplarniane i przyszłość protokołu z Kioto).
• W najbliższym tygodniu państwa skupione w Forum Eksporterów Gazu (GEFC) przedstawią koncepcję budowy kartelu gazowego. Autorami jej są Rosja i Iran. Byłby to gazowy odpowiednik zajmującego się ropą OPCE i miałby regulować ceny surowca, dzielić rynek, żeby uniknąć konkurencji między dostawcami, rozwijała współpracę przy budowie gazociągów. Według prognoz prawie 70% gazu sprzedawanego w UE w 2030 roku będzie pochodzić z krajów gazowego OPEC.
• Handel między Afryką i Chinami zwiększył się z 4 mld USD w 1995 roku do 55 mld USD w 2006 roku, a Chiny zamierzają osiągnąć do 2010 roku wzrost wartości wymiany handlowej do 100 mld USD rocznie.
• W opinii wenezuelskiego rządu kraj ten ma prawdopodobnie największe rezerwy ropy naftowej na świecie, a ich wielkość przekraczać może nawet 400 mld baryłek. Wenezuela już oficjalnie powierzyła koncernom naftowym z Rosji, Iranu, Chin, Indii, Hiszpanii, Argentyny, Brazylii, Włoch i Urugwaju zadanie tzw. niezależnej certyfikacji szacunków dokonanych przez PDVSA. Dotychczas potwierdzone rezerwy wyceniano na 100 mld baryłek. Wenezuela jest piątym eksporterem ropy na świecie. Potwierdzone rezerwy dotychczasowego lidera na światowym rynku ropy - Arabii Saudyjskiej szacowane są na 264 mld baryłek.
• Do 2014 ukończony zostanie europejski projekt Galileo. Ma składać się z 30 satelitów, ma też zapewnić dużą dokładność, przewyższającą amerykański Global Positioning System (GPS). Oprócz USA własne systemy nawigacji satelitarnej rozwijają także Chiny, Indie i Rosja.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CHINY NIEPOKOJĄ, czyli tym razem o CHIŃSKIM DESANCIE NA AFRYKĘ

Niekiedy mam wrażenie, że świat krajów rozwiniętych gospodarczo, w tym USA i Unia mają swoistą alergię na Chiny, chińskie towary, na wszystko, co chińskie. Taką postawę trzeba zrozumieć, bo kto w świecie lubi konkurenta, z którym się przegrywa w kolejnych obszarach rywalizacji?... Przez szereg lat na uwagi dotyczące zagrożeń wynikających ze stanu gospodarki amerykańskiej, Biały Dom odpowiadał krótko wskazując na politykę Pekinu, jako na głównego winowajcę, w tym na niedoszacowany chiński pieniądz, a przyczyny kłopotów amerykańskiej i unijnej gospodarki upatrywano w zalewie tanich, chińskich towarów na ich rynki. Także niestabilność i wysokie ceny na rynkach surowców (w tym ropy i gazu) łączono z wysokim tempem rozwoju gospodarki tego kraju i szybko rosnącym zapotrzebowaniem na nie. Teraz do krytyki Pekinu dołączono niepokojące skutki ich obecności w Afryce...

Ostatnio światowe media zarzucone zostały wypowiedziami polityków na temat rozwoju chińskiej obecności w Afryce. A jest o czym mówić i pisać, bo handel między Afryką i Chinami wzrósł z 4 mld USD w 1995 roku do 55 mld USD w 2006 roku, a Chiny zamierzają osiągnąć do 2010 roku wzrost wartości wymiany handlowej do 100 mld USD rocznie. Zwraca się uwagę na to, że co prawda chińskie tanie produkty docierają na rynki afrykańskie, umożliwiając mieszkańcom zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych po niskich cenach, to jednak równocześnie przynoszą szkodę rozwojowi afrykańskiego przemysłu, bo prowadzą do bankructwa istniejących tam fabryk i zwiększają i tak już wysokie bezrobocie. By obraz chińskiej obecności w Afryce uczynić jeszcze bardziej „czarnym” przytaczane są fakty dostaw chińskiej broni w tereny ogarnięte wojną, zaangażowanie w nielegalny handel, w rozwój współpracy z reżimami łamiącymi prawa człowieka czy też na brak poszanowania dla ochrony środowiska naturalnego. W dalszym tle tych wypowiedzi dostrzec można zaniepokojenie dynamicznym rozwojem wpływów kapitału chińskiego w strategicznych dziedzinach takich jak wydobycie surowców (energetycznych, czy rud metali).

Niedawno do tej akcji wkroczył też Parlament Europejski. Podstawą dyskusji na ten temat był raport, autorstwa portugalskiej socjalistki Any Marii Gomes, który przestrzega przed konsekwencjami polityki realizowanej przez Chiny od lat 90 dla rozwoju, gospodarki, środowiska i bezpieczeństwa Afryki, a także interesów UE w tym regionie. Niestety raport ten (przyjęty przez Parlament Europejski) jest pełen hipokryzji, bo zwraca uwagę na to, że „zaangażowanie Chin powinno mieć na celu przede wszystkim interesy krajów afrykańskich i ich obywateli”, tymczasem „Chiny ograniczają swoją pomoc jedynie do krajów bogatych w zasoby naturalne, takie jak ropa naftowa, ale także uran, miedź, kobalt, żelazo, drewno, potrzebne szybko rozwijającej się chińskiej gospodarce”. Autorka raportu i PE zapomina jaką od wieków politykę wobec Afryki realizowały kraje Starego Kontynentu i jaka jest ich obecna polityka.

Jest faktem, że już obecnie blisko jedna trzecia chińskiego importu ropy pochodzi z Afryki. Z tego raportu dowiadujemy się też, że Chiny udzielając pomocy krajom afrykańskim stawiają im warunki polityczne. Dotyczy to także sposobu realizacji zobowiązania Chin dotyczącego utworzenia wspólnego funduszu na rzecz rozwoju. W jego ramach wspierane są przede wszystkim chińskie przedsiębiorstwa inwestujące w Afryce, chociaż z tych środków powstają też w Afryce drogi, szpitale i fabryki, a chińska pomoc i inwestycje są wzajemnie powiązane.