Polityka energetyczna UE a polski rynek energii

Przeczytaj także: Opłaty energetyczne rosną i będą wzrastać

Wdrożenie unijnego pakietu klimatycznego będzie miało poważne konsekwencje, zarówno dla gospodarki polskiej jak i innych krajów UE. Wprawdzie każdy z krajów unijnych ma osiągnąć inne wskaźniki, jednak Polska nie jest zadowolona z przypisanych wstępnie norm. Oznaczają one bowiem głównie jedno - radykalny wzrost cen energii w Polsce i duże uderzenie w rodzimą gospodarkę, osłabiające znacznie jej konkurencyjność.

Ceny europejskie już przekroczone

Wzrost cen energii elektrycznej w Polsce ma złożone przyczyny. Po pierwsze, rodzima energetyka przez wiele lat była branżą poważnie niedoinwestowaną, stała się więc technologicznie przestarzała. Na jej unowocześnienie koncerny energetyczne potrzebują znacznych środków, po które sięgną do kieszeni ostatecznych odbiorców, czyli konsumentów. Po drugie, rosną ceny surowców energetycznych, co również wpływa na końcową cenę energii elektrycznej. Kolejna przyczyna wzrostu cen wynika już wprost z unijnych wymagań dotyczących produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Według szacunków ekspertów, wszystkie te czynniki w perspektywie 4-5 lat spowodują wzrost cen energii elektrycznej w Polsce o około 80 do 100 procent.

Wszystkie wymienione czynniki powodują, że cena energii elektrycznej w Polsce już obecnie jest zbliżona (a nawet przekracza) do cen europejskich - koszt dostawy 1 MWh energii elektrycznej notowany na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) w Warszawie zbliża się do cen osiąganych na giełdzie EEX w Lipsku oraz jest wyraźnie wyższa niż na obsługującej kraje skandynawskie giełdzie Nord Pool w Oslo. Dalsze podwyżki są jednak nieuniknione.

Zagrożenie dla rozwoju gospodarczego

Wysoka konkurencyjność polskich wyrobów na rynku unijnym, do tej pory bazowała w znacznym stopniu na koszcie wytwarzania produktu, w tym właśnie na niższych kosztach mediów energetycznych. Wzrost cen energii może spowodować ograniczenie konkurencyjności na rynku europejskim w energochłonnych dziedzinach takich jak np. przemysł poligraficzny.

Ograniczenia nałożone na Polskę będą miały bardzo złe skutki dla gospodarki. Struktura paliw stosowanych w polskiej energetyce (przewaga węgla) oznacza, że przy wzroście zużycia energii nasze elektrownie będą zmuszone dokupić dodatkową pulę emisji. A koszty zostaną przerzucone na klientów - przykładowo, po doliczeniu kosztów dokupionej emisji dwutlenku węgla cena rodzimego cementu będzie o ok. 20 euro za tonę wyższa niż obecnej, więc nasz cement przestanie być konkurencyjny.

Rosnącymi cenami energii elektrycznej w Polsce niepokoją się już środowiska gospodarcze oraz organizacje przedsiębiorców.

Krajowa Izba Gospodarcza wyraziła nadzieję, że w jak najszybszym czasie nastąpią zmiany zasad działania rynku energii elektrycznej, zmierzające do wzrostu płynności obrotu energią na rynku hurtowym i obiektywizacji wyceny energii elektrycznej.

Biorąc pod uwagę negatywne skutki, zbyt wczesnego zdaniem KIG, uwolnienia cen energii elektrycznej dla przedsiębiorstw Izba uznała, że odpowiednie uwolnienie cen dla gospodarstw domowych powinno być poprzedzone wdrożeniem działań zapewniających bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej i ochronę odbiorców przed nadmiernym ryzykiem. Zakładany w tej kwestii przez Urząd Regulacji Energetyki termin 1 stycznia 2009 roku może okazać się zbyt wczesny.

W kontekście dyskusji nad kierunkiem rozwoju źródeł energii elektrycznej w Polsce Izba zauważa, że prawie połowa energii elektrycznej w Szwecji pochodzi z elektrowni atomowych, drugą połowę zapewniają elektrownie wodne. Pomimo faktu, że przeciętny Szwed zużywa około 3 razy więcej elektryczności niż przeciętny Polak, to skażenie środowiska i koszty energii są znacznie niższe niż Polsce.