Tydzień 42/2007 (15-21.10.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 41/2007 (07-14.10.2007)

• Chiny, Japonia i Tajwan wyprzedawały w sierpniu posiadane amerykańskie aktywa w najszybszym tempie od co najmniej 5 lat. Przyczyną tych operacji były straty związane z kryzysem na rynku amerykańskich kredytów hipotecznych w USA i spadek kursu dolara.
• Amerykański dolar w tym roku osłabł o 7,5%. W opinii ekspertów jeśli tempo wzrostu gospodarczego spadnie poniżej 1% wartość dolara może gwałtownie obniżyć się.
• W II kw. 2007 roku wzrost PKB Chin wyniósł 11,9% r/r. To najszybsze tempo wzrostu gospodarczego od ponad 12 lat. Chiński bank centralny zapowiedział, że będzie teraz korzystał z różnych narzędzi w polityce monetarnej, w tym z podwyższania stóp procentowych i wyższych rezerw obowiązkowych, aby zapobiec przegrzaniu w chińskiej gospodarce. Nie wyklucza dalszych i większych niż dotąd podwyżek stóp procentowych.
• Według najnowszego World Investment Report wydawanego przez UNCTAD (Konferencja ONZ ds. Handlu i Rozwoju) rok 2006 to trzeci rok z rzędu, kiedy bezpośrednie inwestycje zagraniczne rosły (o 38%w stosunku do 2005 r.), osiągając 1,306 bln USD. Najszybciej (bo o 45% r/r) wzrosły one w krajach rozwiniętych. W krajach rozwijających się wzrosły o 21% (w Polsce wzrosły aż o 85% z 10,4 mld USD w 2005 r. do 19,2 mld USD w 2006 r.). Największym odbiorcą inwestycji w gronie krajów rozwiniętych były w 2006 roku Stany Zjednoczone (175,4 mld USD), Wielka Brytania (139,5 mld USD) oraz Francja (81 mld USD).
• W ubiegłym tygodniu kurs euro/USD wahał się w przedziale 1,4140-1,424. Eksperci MFW uważają, że dolar nadal jest zbyt mocny i przewidują wzrost tego kursu o 4,75% w 2008 roku (w roku 2007 wyniósł on 5,2%). Ostatnio specjaliści MFW stwierdzili, że „aktualna sytuacja deficytu walutowego w Stanach Zjednoczonych pozostanie bliska poziomowi 1.5% światowej produkcji aż do roku 2012, skutkując prawdopodobieństwem obniżenia wartości dolara i rosnącym przez następne lata protekcjonizmem”.
• -Bogacą się Chiny, bogacą się też Chińczycy. Według badań przeprowadzanych przez Merrill Lynch i Capgemini ilość chińskich milionerów wzrosła w porównaniu z 2005 rokiem o 7,8% i obecnie ich liczba wynosi 345 tys. W tej liczbie 4935 osób zalicza się do grupy ekstremalnie bogatych ludzi (Ultra-High Net Worth Individuals), którzy mają aktywa o wartości przekraczającej 30 mln USD (stanowi to 28% wszystkich Ultra-HNWI w całym regionie Azji i Pacyfiku), a 106 osób zalicza się do ekskluzywnej grupy miliarderów. To także skutek bardzo dobrej koniunktury na giełdzie, gdzie w ciągu 12 miesięcy wartość indeksów wzrosła o 130%.
• Ponad rok temu, po huraganach nad Zatoką Meksykańską ceny roku na światowych giełdach przekroczyła 70 USD/baryłkę. Jedna z renomowanych światowych firm przepowiadała wówczas rychłe przekroczenie poziomu 100 USD/baryłkę. W ubiegłym tygodniu na giełdzie w Nowym Jorku ropa zdrożała o ponad jedną siódmą i za baryłkę surowca z dostawą w listopadzie trzeba było zapłacić ponad 90 USD.
• Analitycy sugerują, że ostatni szczyt państw regionu Morza Kaspijskiego w Teheranie omawiał propozycję utworzenia nieformalnego kartelu do reprezentowania na świecie interesów producentów gazu ziemnego. Z inicjatywą powołania takiej organizacji na wzór OPEC wystąpił duchowy i polityczny przywódca Iranu, ajatollah Ali Chamenei, a zainteresowała się nią Rosja. Oba kraje kontrolują ponad połowę zasobów tego paliwa na świecie. Zainteresowanie tą inicjatywą wykazały także Kazachstan, Azerbejdżan, Turkmenistan oraz Wenezuela i Algieria. Warto tu dodać, że Rosja, Kazachstan i Turkmenistan zawarły w tym roku sojusz gazowy. Decyzją szczytu w Teheranie wszystkie te kraje w przyszłym roku spotkają się w Astrachaniu, by omówić zasady współpracy gospodarczej.
• MFW prognozuje, że amerykańska Rezerwa Federalna obniży jeszcze stopy procentowe o 50 pkt bazowych do końca tego roku.
• Michael Dell w czasie tegorocznego Gartner Symposium/ITxpo w Orlando skoncentrował swoją wypowiedź na przyszłości Linuksa, jako systemu serwerowego. Zwrócił uwagę na duży postęp środowiska rozwijającego open source. Jego zdaniem system ten rozwija się nawet szybciej niż Windows, wskazał na postęp w najważniejszych komponentach dystrybucji oraz na to, że zwolenników Linuksa wciąż przybywa. Trzeba tu jednak dodać, ze Microsoft twierdzi, że wolne oprogramowanie pogwałciło prawa ponad 230 licencji należących do ich korporacji.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ŚWIATOWE RYNKI ROPY I GAZU

W ubiegłym tygodniu po raz pierwszy w historii cena ropy przekroczyła próg 90 USD/baryłkę. Próg 80 USD został przekroczony w połowie września, a 70 USD w ubiegłym roku po huraganach, które zniszczyły rafinerie nad Zatoką Meksykańską. W Polsce ceny paliw nie wzrosły w takim tempie jak wzrost cen ropy, bo w tym samym okresie mieliśmy do czynienia z silnym wzrostem kursu złotego do dolara. Ten proces wzrostu cen ropy na światowych rynkach jeszcze nie niepokoi, a eksperci Międzynarodowej Agencji Energetyki uspokajają zwracając uwagę na to, że „jeśli uwzględnić inflację, to najwyższe ceny były w kwietniu 1980 r, bo po przeliczeniu na obecną wartość amerykańskiej waluty cena baryłki wynosiła 101,7 USD.Jednak prognozy nie są optymistyczne i eksperci czołowych banków już od września przepowiadają, że w końcu roku przekroczony zostanie kolejny próg 100 USD/baryłkę. Impulsem do wzrostu cen jest nieustanny wzrost zużycia tego surowca wynikający z rozwoju gospodarki światowej, z rozwoju transportu. Jednak czynnikami sprzyjającymi temu procesowi są też kolejne, polityczne wydarzenia na Bliskim Wschodzie. Do znanych już problemów w Iraku i komplikacji w stosunkach międzynarodowych wynikających z kontynuacji programu nuklearnego przez Iran, dołączyło teraz napięcie wywołane przez Turcję. Zapowiedziała ona, że „nie wyklucza interwencji wojskowej w północnym Iraku przeciw partyzantom kurdyjskim” (turecki parlament zezwolił na taką operację). Jakby tego było mało, Rosja zapowiedziała ukończenie budowy pierwszej elektrowni atomowej w Iranie czemu sprzeciwia się USA, bo uważają, że elektrownia może posłużyć do produkcji broni jądrowej.

Nie można pomijać też wpływu ostatnich zawirowań na światowych rynkach finansowych (chodzi tu o sierpniowy kryzys na rynku kredytowym) i szybki spadek rynkowej wartości dolara. Producenci ropy podnoszą jej cenę, aby utrzymać poziom realnych zysków.

Dziś dyskusje na ten temat wychodzą znacznie poza rynek surowców energetycznych. MFW zwraca uwagę na politykę Chin, Rosji, Arabii Saudyjskiej, na sposób, jaki inwestują oni swoje olbrzymie rezerwy walutowe (Chiny - 1,4 bln USD, Rosja - 434 mld USD). Są podejrzenia, że spora część tych pieniędzy jest zainwestowana na rynkach handlu ropą, co dodatkowo wpływa na wzrost jej cen.

Wzrost cen ropy jeszcze obecnie nie ma znaczącego wpływu na spadek tempa wzrostu gospodarczego. Jeśli jednak obecne tendencje utrzymają się, to pierwsze, niekorzystne objawy tych procesów będzie można jednak dostrzec we wzroście inflacji zwłaszcza w tych krajach, gdzie gospodarka szybko się rozwija.