Tydzień 39/2007 (24-30.09.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 38/2007 (17-23.09.2007)

• Kurs dolara po przekroczeniu 1,4 USD/euro dalej słabnie. W końcu tygodnia przekroczył 1,415. Główna stopa procentowa w USA wynosi 4,75%, a w strefie euro 4,00%.
• Według MFW "większość skutków światowego kryzysu kredytowego da o sobie znać w 2008 r., a USA odczują je najbardziej". W opinii szefa MFW Rodrigo de Rato wzrost gospodarczy świata w 2008 będzie mniejszy niż w 2006 i 2007 r.
• Światowa Organizacja Handlu (WTO) powołała grupę specjalistów, która ma rozstrzygnąć spór USA - Chiny o naruszanie przez Pekin własności intelektualnej (chodzi tu głównie o kopiowanie filmów i programów komputerowych).
• W opinii analityków Merrill Lynch wkrótce cena ropy może wzrosnąć do 100 USD/baryłkę. Obecnie ceny te są na poziomie ok. 82 USD/baryłkę, a rekordowo 83,90 USD za baryłkę płacono na giełdzie w Nowym Jorku tydzień wcześniej. W ciągu miesiąca ceny te wzrosły o 10%.
• W trakcie konferencji pod egidą ONZ (z okazji 20 rocznicy podpisania tzw Protokołu Montrealskiego, a w której uczestniczyli delegaci 200 krajów) uzgodniono treść nowego porozumienia w sprawie szybszego, niż planowano wyeliminowania substancji niszczących chroniącą Ziemię warstwę ozonową w atmosferze przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. Nowe uzgodnienia w ramach Programu Środowiskowego ONZ (UNEP) zakładają przyspieszenie o dziesięć lat rezygnacji ze stosowania szkodliwych dla ozonosfery chloro- i fluorowęglowodorów.
• Stany Zjednoczone od początku 2006 roku już trzykrotnie zaskarżyły w WTO praktyki handlowe Chin. Teraz zgłosiły obiekcje, dotyczące manipulowania przez Chiny cenami surowców na światowym rynku, dzięki któremu chińscy producenci są bardziej konkurencyjni od amerykańskich. Nie jest to jednak formalny wniosek, powodujący konieczność rozpoczęcia procedury wyjaśniającej.
• Według Krajowego Stowarzyszenia Pośredników w Handlu Nieruchomościami (National Association of Realtors) sprzedaż domów na rynku wtórnym w USA w sierpniu zmniejszyła się o 4,3%.
• Turkmenistan chce podnieść od 1 stycznia 2008 roku cenę gazu dostarczanego rosyjskiemu koncernowi gazowemu Gazprom o 50% - ze 100 do 150 USD/1000 m³.
• Brak jest postępu w realizacji projektu zaakceptowanego przez prezydentów Rosji, Turkmenistanu i Kazachstanu, o budowie wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Kaspijskiego gazociągu o przepustowości 30 mld m³, którym gaz z Turkmenistanu przez terytorium Kazachstanu byłby transportowany do Rosji. Budowa miała ruszyć w pierwszym kwartale 2008 roku.
• Czołowy w świecie producent stali Arcelor Mittal zamierza w najbliższym czasie przeznaczyć 35 mld USD na inwestycje zwiększające moce produkcyjne. W Polsce koncern zainwestuje ok. 350 mln zł w modernizację walcowni zimnej w Krakowie, walcowni dużej w Dąbrowie Górniczej oraz w budowę nowej baterii koksowniczej w Zdzieszowicach.
• W rosyjskim Tatarstanie znajdują się złoża ropy naftowej w pokładach bitumicznych szacowane na 1,5 do 7 mld ton. Jednak jest to ropa ciężka, kosztowna w przetwarzaniu. Z lokalnym koncernem Tatnieft będzie w wydobywaniu tej ropy współpracował Shell (wygrał rywalizację z ExxonMobil, Chevron, ConocoPhilips i Repsol). Niedawno amerykański koncern inżynieryjny Fluor podpisał kontrakt z Tatnieftem (wartości ok. 5 mld USD) na budowę rafinerii przetwarzającej ten rodzaj ropy.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KAZACHSTAN, CZYLI O TYM, ŻE ZAWIESZENIE LICENCJI DLA WŁOSKIEGO ENI TO NIE BYŁ PRZYPADEK

W Kazachstanie ostatecznie kończy się okres "niemowlęcy" w polityce i w gospodarowaniu posiadanymi surowcami naturalnymi, w tym przede wszystkim ropą i gazem. Ostatnio parlament tego kraju uchwalił ustawę, która umożliwia rządowi jednostronnie zmieniać lub nawet wypowiadać umowy na eksploatację i poszukiwanie złóż. Podstawą jej zastosowania winno być "zagrożenie interesów gospodarczych kraju", a dotyczyć to ma zawartych w przeszłości z zagranicznymi i rodzimymi firmami umów koncesyjnych na eksploatację złóż. W ocenie ekspertów to podstawa prawna dla nacjonalizacji zasobów kazachskiej ropy. Tym samym Kazachstan w pełni dostosował się do standardów, jakie zastosowała Rosja wobec zachodnich firm (patrz konsorcjum SachalinII z Shellem w roli głównej). Ta nowa ustawa pozwoli na przejęcie przez rząd kontroli nad olbrzymimi złożami Kaszagan, na których działało dotąd konsorcjum pod wodzą włoskiego ENI (a któremu w sierpniu rząd zawiesił koncesję na eksploatację złóż zarzucając łamanie przepisów o ochronie środowiska). Jak wiadomo w Kazachstanie koncesje na poszukiwanie i eksploatację złóż ropy w Kazachstanie ma kontrolowany przez Ryszarda Krauze Petrolinvest.

Teraz mówi się, że kłopoty z eksploatacją złóż ropy naftowej w Kazachstanie będzie miał też amerykański Chevron. I tu podobnie jak w przypadku konfliktu z włoskim ENI, Kazachstan zarzucił Chevronowi uchybienia ekoloogiczne w eksploatacji złóż Tengiz (chodziło o zagospodarowanie siarki usuwanej z surowca). Wstępem do kłopotów amerykańskiej firmy było wymuszenie przez Rosjan podwyżki opłat za transport kazachskiej ropy, która płynie rurociągiem do rosyjskiego portu Noworosyjsk nad Morzem Czarnym, ropociągiem Caspian Pipeline Consortium (CPC) zarządzanym przez Chevron. Jak wiadomo jest to jedyny rurociąg służący do eksportu ropy na terenie Rosji, którego nie kontroluje rosyjski Transnieft - monopolista w obsłudze rosyjskich ropociągów (Rosja ma 24% udziałów CPC, a Kazachstan 19%). Chevron chce dobudować drugą nitkę rurociągu, by zwiększyć eksport do 65 mln ton rocznie. Jak dotąd Rosja blokuje tę inicjatywę. Warto przypomnieć, że tym rurociągiem ma płynąć ropa do ukraińsko-polskiego ropociągu Odessa-Brody-Płock. Rosja chce, by ten rurociąg dostarczał ropę do ropociągu przez Bułgarię i Grecję, kontrolowanego przez rosyjskie koncerny.