Tydzień 9/2007 (26.02-04.03.2007)

Przeczytaj także: Tydzień 8/2007 (19-25.02.2007)

• Na zlecenie brytyjskiego ministerstwa finansów przygotowano raport o potencjalnych stratach w wyniku globalnego ocieplenia. Wynika z niego, że średnia temperatura wzrośnie o 2-3ºC w ciągu najbliższych 50 lat, a światowa gospodarka może stracić w tym okresie do 20% produktu brutto. Zagrożone powodziami są Bangladesz i Wietnam, a także takie miasta jak Tokio, Szanghaj, Buenos Aires, St. Petersburg, czy Londyn. Szacuje się, że tym okresie ok. 200 mln ludzi będzie musiało opuścić swoje miejsce zamieszkania na stałe.
• Spada tempo wzrostu gospodarki amerykańskiej, w IV kwartale zmalało do 2,2% rocznie.
• Utrzymują się niepokoje na wschodnich rynkach. Doszło do osłabienia kursu USD wobec euro i jena. W ocenie ekspertów deprecjacja USD zwiększy presję inflacyjną w USA, ale też pogorszy rentowność eksportu z eurolandu. Mówi się, że impulsem była krytyczna ocena o stanie i perspektywach amerykańskiej gospodarki wygłoszona przez byłego szefa Fed A. Greenspana. Jest w tym nieco prawdy. Należy jednak tę wypowiedź traktować tylko jako inicjujący impuls, bo trwający obecnie niepokój na światowych rynkach ma jednak podstawy w pogarszającym się stanie amerykańskiej gospodarki.
• Liczbę mieszkańców Chin szacuje się dziś na ok. 1,3 mld ludzi. W końcu 2006 roku liczba mieszkańców Chin - najludniejszego kraju świata - oficjalnie przekroczyła 1,3 miliarda ludzi. Ok. 44% Chińczyków mieszka w miastach, ponad 51% to mężczyźni.
• W mijającym tygodniu mieliśmy do czynienia z dużym spadkiem wartości papierów na światowych giełdach. Spadki zaczęły się na giełdzie szanghajskiej doszły do Europy i wystąpiły na giełdzie warszawskiej. Eksperci widzą przyczynę w zaniepokojeniu stanem gospodarki amerykańskiej a nawet możliwością wystąpienia w niej recesji, o której w ostatniej wypowiedzi mówił były szef Fed Alana Greenspana, który zasygnalizował, że amerykańskiej gospodarce grozi recesja.
• Kolejna korekta w planie restrukturyzacji AIRBUSA. Ostatecznie zdecydowano, że nie dziesięć, ale sześć fabryk zostanie odsprzedanych w ramach planu oszczędnościowego. Obecnie w Airbusie 80% udziałów na EADS. Rosjanie mają w nim 5%, ale chcą zwiększyć go do 25%.
• Coraz głośniej o rozwodzie duetu DaimlerChrysler. Tą drugą firmą (ma ona poważne kłopoty finansowe) interesuje się GM, ale ostatnio niespodziewanie do zakupu amerykańskiego producenta aut zgłosiła się Grupa FAW z Changchun, która jest trzecim producentem aut w Chinach. Mówi się też, że zadłużonego Chryslera może kupić kanadyjski producent podzespołów samochodowych Magna.
• Powraca spór UE z Microsoftem. Jak wiadomo w 2004 roku Komisja Europejska ukarała Microsoft rekordową grzywną w wysokości 497 mln euro za naruszanie unijnych przepisów o konkurencji. Zarzucono mu, że system operacyjny Windows (obecny w 90% komputerów osobistych), utrudnia korzystanie z oprogramowania autorstwa innych producentów. Microsoft miał zapłacić grzywnę i udostępnić dokumentację techniczną, by konkurenci mogli stosować oprogramowania kompatybilnego z Windowsem. Z dotychczasowych działań Microsoftu w tym zakresie nie jest zadowolona Komisja Europejska (trudności w dostępie do tych dokumentacji, wysokie ich ceny). Bruksela grozi nowymi karami. Od kary nałożonej w 2004 roku Microsoft odwołał się, a luksemburski unijny sąd wyda werdykt w połowie 2007 roku.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KRAJE SUROWCOWE (ROPA I GAZ) ODZYSKUJĄ KONTROLĘ NAD ZŁOŻAMI ORAZ ICH EKSPLOATACJĄ

Nie wiadomo jak skończą się zmiany gospodarcze w Wenezueli. Obecnie jest realizowany prezydencki program odzyskania przez rząd kontroli nad zasobami surowców energetycznych. Według jego założeń państwowa spółka naftowa PDVSA ma przejąć min. 60% udziałów we wszystkich przedsięwzięciach tego typu. Dotyczy to takich koncernów jak ExxonMobile, Chevron, ConocoPhillips, Total, Statoil i BP. Na jego zrealizowanie wyznaczono 4 miesiące. Agencje informują, że w pierwszej kolejności program ten będzie zrealizowany w regionie rzeki Orinoko, gdzie zagraniczne koncerny zainwestowały ok. 17 mld USD. Nie są to pierwsze tego typu zmiany w Wenezueli, bo rząd w pierwszych miesiącach 2007 roku przejął już kontrolę nad telekomunikacyjnym koncernem CANTV i nad koncernem elektrycznym Electricidad de Caracas.

Wenezuela to nie jedyny kraj tego regionu postępujący w ten sposób. Rząd boliwijski przejął kontrolę nad złożami gazu, które są uznawane za jedne z największych w Ameryce Południowej. Ekwador znacjonalizował złoża amerykańskiego koncernu Occidental Petroleum (to ok. 20% wydobycia ropy w tym kraju).

Jeżeli dołączyć do tego decyzje Rosji, która krok po kroku odzyskuje kontrolę nad złożami ropy i gazu, idący w jej ślady Kazachstan i ostatnio Ukrainę, to widać w tym poważny proces ponadnarodowy. Listę tę uzupełnia Algieria, gdzie główna rolę w tej branży odgrywa już koncern Sonartach. W Europie do dużych, kontrolowanych przez państwo koncernów wydobywczych zalicza się norweski STATOIL.

W Europie odbywają się przygotowania do kolejnego etapu przemian na rynku paliw. W naszym regionie przegrupowanie sił dokonuje największa rosyjska firma naftowa Łukoil i amerykański koncern ConocoPhilips. Obszarem działań są Czechy. Amerykanie mają dziś 20% udziałów w rosyjskiej firmie, a Rosjanie zamierzają odkupić od swojego udziałowca 400 stacji paliwowych oraz jego udziały (16,3%) w spółce Ceska Rafinerska (a jest ona częścią grupy Unipetrol, w której 51% udziałów ma PKN Orlen). Ceska Rafinerska ma kontrolny pakiet w innych rafineriach, które razem przerabiają 8,3 mln ton ropy rocznie. Ta planowana transakcja to miejsce nowego starcia PKN Orlen z Łukoilem z rewanżem za Możejki w tle. To zmusi PKN do kolejnego wydatku i startu w przetargu o te udziały (dotychczasowi udziałowcy w tym Shell, Agip i Orlen mają prawo pierwokupu akcji od Conoco Phillipsa).