Korupcja w Polsce i na świecie 2006

Przeczytaj także: Korupcja w Polsce i na świecie 2008

Podobnie jak w ubiegłym roku Polska jest postrzegana jako najbardziej skorumpowane państwo Unii Europejskiej. Nasz kraj ma znacząco gorszy wynik IPK nie tylko w porównaniu do starych członków Unii, ale również w odniesieniu do ośmiu nowych państw członkowskich z Europy Środkowo-Wschodniej. Jednak w przeciwieństwie do kilku poprzednich lat Polska nie wyróżnia się już w tej grupie jako jedyne państwo, w którym IPK sukcesywnie się pogarsza.

Szczegółowe dane zawarte są w poniższej tabeli:
Wyniki uzyskane przez Polskę w Indeksie Percepcji Korupcji są zbieżne z rezultatami badań międzynarodowych nt. korupcji zrealizowanych przez GFK Polonia, które zostały opublikowane na
łamach „Rzeczpospolitej” (4-5 listopada br.). Według tych badań aż 93% Polaków uważa swój kraj za skorumpowany. Poglądy w tej kwestii nie uległy zmianie w stosunku do zeszłego roku. Niemal analogiczny rezultat przyniósł sondaż przeprowadzony w sierpniu 2005 przez TNS OBOP – 94% Polaków wyraziło wówczas przekonanie, że korupcja w Polsce występuje bardzo często (67%) lub często (27%).

Niska wartość Indeksu Percepcji Korupcji dla Polski świadczy o dużej skali korupcji. Pośrednim potwierdzeniem tego zjawiska są koszty ponoszone w jego wyniku przez państwo i społeczeństwo, tak w wymiarze ekonomicznym jak i w postaci utraty zaufania do instytucji publicznych.

Jeśli chodzi o skutki natury ekonomicznej, wyobrażenie o ich skali dają wyniki finansowe kontroli przeprowadzanych przez Najwyższa Izbę Kontroli (NIK). (Kontrole Izby z natury rzeczy sięgają do obszarów narażonych na działania niezgodne z prawem, niegospodarność i zagrożone korupcją). Na przestrzeni lat 2001 – 2005 ogólna suma wykrytych nieprawidłowości sięgała 33.9 mld zł! Z sumy tej udało się odzyskać mniej niż 10%. Straty wykrywane przez NIK rosną w zastraszającym tempie. Podczas gdy w 2001 r. wynosiły ona 3.3 mld, w 2005 zamknęły się kwotą 18.3 mld zł! Wzrost ten wynika zarówno z obiektywnego wzrostu skali nieprawidłowości jak i z coraz doskonalszych narzędzi metodologicznych pozwalających na ich ujęcie. Powyższe straty to tylko wierzchołek góry lodowej, bo przecież kontrole NIK obejmują jedynie wycinek funkcjonowania państwa. Jest wysoce prawdopodobne, że rzeczywista wielkość kosztów ponoszonych przez państwo wskutek praktyk korupcyjnych w postaci uszczuplonych przychodów budżetowych z podatków, ceł, prywatyzacji, sprzedaży i wynajmu nieruchomości czy nieprawidłowych zamówień publicznych jest 10-krotnie wyższa.

Drugim zasadniczym kosztem i zarazem symptomem korupcji jest niski poziom zaufania społecznego do organów władzy oraz polityków i urzędników państwowych. Świadczą o nim wyniki badań opinii publicznej. Np. według rezultatów ostatnich sondaży CBOS-u z września 2006, tylko 26% Polaków ma pozytywny stosunek do rządu a 31% dobrze ocenia Prezydenta. Jeszcze gorzej kształtuje się stosunek do parlamentu - 71% badanych negatywnie ocenia pracę Sejmu, a 53% Senatu. Polacy nie darzą również zbytnim zaufaniem organów wymiaru sprawiedliwości tylko 40% ufa sądom, a 43% prokuraturze. (CBOS, czerwiec 2006). Podobnie rzecz wygląda jeśli chodzi o ocenę przedstawicieli organów władzy. W rankingu uczciwości i rzetelności różnych grup zawodowych, opublikowanym w marcu 2006 przez CBOS posłowie, politycy i urzędnicy państwowi wysokiego szczebla znaleźli się na szarym końcu, uzyskując odpowiednio 7, 8 i 14 procent pozytywnych opinii. Brak szacunku dla organów państwa i jego przedstawicieli choć nie do końca wymierny ma wyjątkowo destrukcyjne skutki. Rodzi brak poszanowania dla prawa, umów i porządku publicznego. W konsekwencji osłabia skuteczność poczynań rządu i sterowalność państwa.