Tydzień 43/2006 (23-29.10.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 42/2006 (16-22.10.2006)

• Komisja Europejska wywiera presję na Chiny, by zgodziły się na dalsze otwarcie gospodarki na inwestycje zagraniczne. Jednak coraz częściej wyrażane są obawy, że dynamiczna ekspansja chińskiej gospodarki stanowi zagrożenie dla gospodarek krajów Wspólnoty.
• Rząd Czech zrezygnował z przystąpienia do strefy euro w 2010 roku. Nie podano też nowego terminu. Specjaliści prognozują termin 2012-2013. Czeskie ministerstwo finansów i bank centralny zalecają rządowi powstrzymanie się od prób związania korony z euro w ramach mechanizmu ERM-2 w 2007 roku. Przyszłoroczny deficyt wyniesie prawdopodobnie 4,2%PKB. Już try kraje (Czechy, Węgry i Polska zrezygnowały z podania terminu gotowości wejścia do strefy euro.
• Po spotkaniu premierów Rosji i Ukrainy przyjęto, poinformowano, że "rozpoczął się nowy okres w stosunkach Moskwy z Kijowem". Oba kraje zamierzają razem wstąpić do WTO. Będą też konsultować sprawy współpracy z Unią Europejską i z NATO. Uzgodniły też zasady współpracy w sprawach energetycznych, w tym wielkość przyszłorocznych dostaw gazu oraz ich ceny.
• Węgierski bank centralny podniósł stopy procentowe o 25 pkt bazowych (0,25 pkt proc.) do poziomu 8%. Inflacja wzrosła z 3,5% r/r w sierpniu do 5,9% r/r we wrześniu. Wyjście z zagrożenia wysokim deficytem (w tym roku przekroczy on 10% PKB) widzi węgierski rząd w "solidarnościowym" podatku w wysokości 4%.
• Według brytyjskiego rządu do Wielkiej Brytanii przyjeżdża coraz więcej osób w poszukiwaniu pracy. Dlatego on ograniczyć możliwość podejmowania pracy w tym kraju przez obywateli Rumunii i Bułgarii (od nowego roku będą członkami UE).
• Węgry w 2005 r. przyciągnęły 6,7 mld USD zagranicznych inwestycji. Ich atutem są atrakcyjne warunki podatkowe w stosunku do krajów Europy Zachodniej. W 2005 roku średnia stawka podatku od firm wynosiła 17,5%, podczas gdy w Niemczech była na poziomie 38,6%.
• Rosja ustaliła z Ukrainą nowe ceny na dostawy gazu. Wyniesie ona 130 USD/1000 m3. W dalszym ciągu ważą się losy kontraktu na dostawy rosyjskiego gazu dla Białorusi. Gazprom żąda akceptacji ceny na poziomie ok. 200 USD/1000 m3. Rosjanie obiecują niższe ceny, w zamian za wpuszczenie ich we współwłasność w białoruskich gazociągach.
• Bułgaria obniżyła stawki podatku CIT z dotychczasowych 15% do 10%. Jednak zdaniem MFW nie wynika to ze stanu gospodarki i stanowi to zagrożenie dla budżetu.
• Rosyjski rząd szacuje, że prawie 10 mld USD jest "prane" każdego roku w Rosji.
• Trwają spekulacje co do dalszych losów rurociągu Nabucco, który w założeniach ma dostarczać ropę z Iranu i Azerbejdżanu do Turcji przez Bułgarię, Rumunię, na Węgry do Austrii, a nawet do Czech i Polski. Ma to zmniejszyć uzależnienie tych krajów od rosyjskich dostaw ropy.
• Gospodarka Łotwy należy do najszybciej rozwijających się Unii. Jednak nic nie jest za darmo. Tym kosztem jest wysoka inflacja, która we wrześniu wyniosła 5,9% r/r. Eksperci wątpią, by udało się przyjęcie euro przed 2012 rokiem. Pierwotny termin rządowy był wyznaczony na 2008 rok. Potem mówiło się, że Litwa, Łotwa i Estonia wejdą do strefy euro w 2010 roku.
• Nie cichną głosy o zainteresowaniu przejęciem kontroli nad litewską rafinerią w Możejkach przez kazachski KazMunaiGaz. Transakcja PKN Orlen o zakupie tej rafinerii nie jest doprowadzona do końca, a atrakcyjność tej inwestycji zmniejszyła się po ostatnim pożarze i w wyniku wzrostu kosztów dostaw ropy (jest awaria rurociągu i powstania konieczność sprowadzania ropy droga kolejowa i morską.
• Grupa przemysłowa Fiat osiągnęła w III kw. 2006 dobre wyniki, a w dziale samochodowym poprawę wyników notuje się już czwarty kwartał z kolei.
• Rozwija się współpraca Gazpromu z węgierskim MOL-em. Wspólne plany obejmują budowę wielkich magazynów gazu na terenie Węgier, oraz współpracę z włoskim ENI w przedłużenie gazociągu Błękitny Potok, który biegnie z Rosji przez Morze Czarne do Turcji. Plany mówią o przedłużeniu go na Bałkany i do Wegier, które w rosyjskich planach mają stać się dystrybutorem dla państw bałkańskich i Europy Środkowej. Ma on dostarczać do Europy od 8 do 10 mld m3 gazu rocznie, a koszt tej inwestycji szacuje się na 5 mld euro. Podobną ofertę otrzymały Niemcy w odniesieniu do rynku Zachodniej Europy w wykorzystaniu dostaw gazu Gazociągiem Północnym po dnie Bałtyku.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

UNIJNE DŁUGI I DEFICYTY

Poważnym zagrożeniem dla gospodarek każdego kraju jest wysoki poziom deficytu budżetowego i długu publicznego. Mając tego świadomość unijne kraje starają się utrzymać na bezpiecznym poziomie te dwa niebezpieczne wskaźniki. Sygnał o poprawie sytuacji w "25" w tym zakresie przyniosły wyniki 2005 roku. Kraje te miały w zeszłym roku nieco mniejszy deficyt, chociaż ich obciążenie długiem wzrosło. Według Eurostat-u sumaryczny deficyt w sektorze publicznym (a mamy tu na myśli budżet państwa, samorządów oraz innych instytucji publicznych) w ciągu roku zmniejszył się z 2,7 % PKB do 2,3% PKB. W strefie euro zanotowano spadek z 2,8%PKB do 2,4%PKB. Jednak różnice pomiędzy poszczególnymi krajami są duże. Deficyt wzrósł na Węgrzech (z 5,3% w 2004 do 6,5% w 2005), w Portugalii z 3,2% do 6,5%, we Włoszech z 3,4% do 4,1%. W dalszym ciągu Czechy, Wielka Brytania, Niemcy i Słowacja mają deficyt na poziomie wyższym, niż unijny limit (3%).

Polska zmniejszyła deficyt z 3,9% do 2,5%. Jednak to wcale nie oznacza, że jesteśmy pod tym względem w komfortowej sytuacji, bo jeśli liczyć deficyt zgodnie z obowiązującą w Unii procedurą (doliczając koszty reformy emerytalnej), to nasz deficyt w 2005 roku był na poziomie 4,4%, a jest to już niepokojący wynik. Podobnie na Węgrzech byłoby to w 2005 roku 7,8% PKB. Podobnie byłoby ze Szwecją i Danią, które również wprowadziły reformę emerytalną, ale po uwzględnieniu jej kosztów miałyby w sektorze finansów publicz­nych nadwyżkę wynoszącą odpowiednio 4% i 2% PKB. Oprócz nich dodatni wynik w 2005 roku miała Finlandia, Estonia, Hisz­pania, Irlandia i Łotwa.

Nie da się ukryć, że w "25" dług publiczny rośnie. Jeśli w 2002 roku był na poziomie 60,4%PKB (dopuszczalny unijny limit wynosi 60%), to zadłużenie "25" wynosiło ostatnio 63,2% PKB, a w strefie euro nawet 70,8% PKB. Rekordzistami są Grecja i Włochy (ok. 107% PKB) i Belgia (93%PKB). Wysokie zadłużenie utrzymuje się w Niemczech i we Francji (ok. 68%). W najlepszej sytuacji jest Estonia z zadłużeniem na poziomie 4,5% PKB. Na tym tle Polska jest w dobrej sytuacji, bo w końcu tego roku wyniesie ono ok. 50%PKB.