Tydzień 42/2006 (16-22.10.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 41/2006 (09-15.10.2006)

• Ministrowie spraw zagranicznych 25 krajów UE potwierdzili wejście Bułgarii i Rumunii do UE z 1.01.2007. Zastrzegli jednak, że kraje te muszą kontynuować reformy. Poinformowali, że przez trzy lata będą one podlegać systemowi monitoringu i jeśli Komisja Europejska stwierdzi, że są w ich postępowaniu nieprawidłowości niekorygowane, to będą uruchomione tzw. klauzule ochronne, ograniczające korzyści z członkostwa w UE.
• Unia Europejska tworzy Europejski Instytut Technologiczny z budżetem w latach 2008-2013 w wysokości 2,5 mld euro, a pieniądze będą pochodzić z unijnego budżetu i środków prywatnych. Wzorcem dla tej instytucji będzie amerykański MIT. Nie będzie to jednak ośrodek zlokalizowany w jednym mieście, lecz będzie to sieć współpracujących ze sobą placówek naukowych (w Polsce do tej roli kandyduje Wrocław).
• Komisja Europejska proponuje wprowadzenie pełnej liberalizacji usług pocztowych w całej Unii do roku 2009. Obecnie w pełni otwarty na konkurencję jest rynek przesyłek powyżej 50 gramów. Propozycja jest uzasadniana tym, że wolny rynek spowoduje spadek cen usług i zagwarantuje lepsze zaspokojenie potrzeb.
• Rząd rosyjski stworzył listę strategicznie ważnych branż gospodarczych, do których zagraniczni inwestorzy będą mogli zaangażować swój kapitał jedynie po uzyskaniu zezwolenia. Należą do nich: przemysł zbrojeniowy, kosmiczny i lotniczy, budowę "obiektów specjalnych", energetykę jądrową, przemysł surowcowy oraz "monopole o znaczeniu ogólnopaństwowym".Warto zwrócić uwagę na to, że w branży energetycznej za strategicznie ważne uznano te złoża ropy naftowej, które są większe niż 70 milionów ton i złoża gazu ziemnego większe niż 50 miliardów metrów sześciennych.
• W Niemczech 6,5 miliona osób jest zagrożonych bezrobociem i ubóstwem.
• Potwierdzają się informacje medialne, że Rosja zamierza sama przystąpić do eksploatacji największych na świecie złóż gazu ziemnego Sztokman na Morzu Barentsa. Planowane są zmiany w przyszłości w tej polityce, jednak będą musiały być zgodne w generaliach z nowym kodeksem in­westycyjnym, który wprowadzi nowe reguły administracyjne dla zagranicznych inwestorów, ale tez ma on uprościć procedurę rejestracji spółek i uzyskania licencji.
• Na przełomie 2010/2011 Finlandia ma stać się pierwszym krajem, którego całe terytorium obejmie bezprzewodowy Internet. Koncepcję realizuje dostawca usług internetowych Digita (należy do francuskiej spółki Telediffusion de France) a technicznie realizował ją będzie niemiecki Siemens. Sieć będzie nosiła nazwę @450, będzie pracować w paśmie 450 MHz, które zwalnia dawna analogowa sieć telefonii komórkowej.
• Pogarszają się stosunki Rosji z Białorusią. Oba kraje wprowadziły ograniczenia na finansowany z budżetu państwa import (dotyczą tylko zakupów za środki budżetowe i nie dotyczą prywatnego importu). Warto przypomnieć, że obrót towarowy między obu państwami w ciągu pierwszych 7 miesięcy 2006 roku przekroczył 10 mld USD, przy czym 3,6 mld USD to białoruski eksport do Rosji.
• W Estonii przed pięcioma laty sprywatyzowano koleje. Teraz nastąpi częściowe ich upaństwowienie kolei, bo dzięki odkupieniu 2/3 udziałów od konsorcjum Baltic Rail Services rząd odzyska kontrolę nad nimi.
• EADS jest jedynym właścicielem producenta samolotów Airbusa. Stało się tak po tym, jak EADS kupił od brytyjskiego BAE System 20% akcji Airbusa za 2,75mld euro. Jednocześnie rosyjski Wniesztorgbank do kupił akcji EADS, zwiększając udział w jego kapitale do ok. 7%. W związku z deklaracją o sprzedaży przez DaimleraChryslera akcji EADS rząd niemiecki stara się stworzyć takie konsorcjum, by te akcje pozostały w rękach niemieckich.
• Nastąpiło oficjalne otwarcie gazociągu Langeled, który łączy Norwegię z wybrzeżem Szkocji. Ma długość 1200 km i jest najdłuższym podmorskim gazociągiem na świecie. Przewidziany jest na 50-letnią pracę. Jego przepustowość jest zdolna pokryć 20% brytyjskich potrzeb.
• Rozwija się współpraca Gazpromu z węgierskim MOL-em. Wspólne plany obejmują budowę wielkich magazynów gazu na terenie Węgier, oraz współpracę z włoskim ENI w przedłużenie gazociągu Błękitny Potok, który biegnie z Rosji przez Morze Czarne do Turcji. Plany mówią o przedłużeniu go na Bałkany i do Węgier, które w rosyjskich planach mają stać się dystrybutorem dla państw bałkańskich i Europy Środkowej. Ma on dostarczać do Europy od 8 do 10 mld m3 gazu rocznie, a koszt tej inwestycji szacuje się na 5 mld euro. Podobną ofertę otrzymały Niemcy w odniesieniu do rynku Zachodniej Europy w wykorzystaniu dostaw gazu Gazociągiem Północnym po dnie Bałtyku.
• W połowie roku moskiewski sąd ogłosił upadłość Jukosu. Teraz Deutsche Bank wykazuje zainteresowanie wykupieniem tego, co pozostało jeszcze w Jukosie.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

SZCZYT W LAHTI I UNIJNA POLITYKA ENERGETYCZNA

Polityka energetyczna to obecnie główny temat w dyskusjach tak unijnych rządów, jak i w Komisji Europejskiej. Kwestia bezpieczeństwa energetycznego zdominowała także nieformalny szczyt przywódców państw i rządów Unii Europejskiej w fińskim Lahti. Nic więc dziwnego, że na ten szczyt zaproszono także prezydenta Rosji Władimira Putina. Przygotowania do tego szczytu trwały pod hasłem wspólnego stanowiska unijnych krajów i mówienia jednym głosem w sprawach polityki energetycznej i w negocjacjach z Rosją. W trakcie tego spotkania nie nastąpił jednak żaden przełom. Nic też nie wskazuje na to, że Rosja zmieni swoją dotychczasowa politykę. Nie należy więc mieć nadziei, że zaakceptuje ona Europejską Kartę Energetyczną jako podstawę swojej polityki w tym zakresie (co popiera Polska). Dziś nie pozostaje więc nic innego, jak włączenie w przygotowywany nowy traktat pomiędzy Unią a Rosją problematyki energetycznej i wypracowanie nowych reguł współpracy w tym zakresie.

Wiele wskazuje na to, że zasadnicze decyzje już zapadły. Niemcy mają być głównym partnerem Rosji, do Niemiec będzie doprowadzony Gazociąg Północny (po dnie Bałtyku) i w Niemczech będzie główne centrum dystrybucyjne rosyjskiego gazu na Zachodnia Europę. Potwierdzają to kolejne decyzje, bo w Niemczech (w rejonie Hinrichshagen, niedaleko Greifswald), w pobliżu polskiej granicy Gazprom (jego niemiecka firma ZZG) zamierza zbudować magazyn na gaz z bałtyckiego rurociągu o pojemności kilku miliardów metrów sześciennych, który będzie jednym z największych w Europie Zachodniej magazynów gazu. Zakupiono juz tereny a inwestycja ma być ukończona w trzy lata. Coraz częściej mówi się, że koncepcja jamalskiego gazociągu (przez Polskę) jest nierozwojowa. Oznaczać to może, że w przyszłości będziemy kupować rosyjski gaz z... Niemiec, oczywiście po znacznie wyższych cenach niż dziś.

Równolegle Unia wdraża program oszczędności w zużyciu energii. Jego celem jest zmniejszenie o 20% w terminie do 2020 roku potrzeb energetycznych. Jeśli się to uda, to roczne oszczędności wyniosą ok. 100 mld euro, a emisja dwutlenku węgla będzie mniejsza o 780 mln ton rocznie. Unijni planiści prezentując założenia programowe wskazują przykład Danii, która mimo wzrostu gospodarczego w ciągu 30 lat nie zwiększyła zużycia energii. Unijne plany w tym zakresie przewidują np. np. propozycje ulg podatkowych dla firm wprowadzających na rynek innowacyjne produkty, mają być wprowadzone nowe normy energooszczędności w budownictwie, oraz wymagania wobec producentów aut, by do 2012 roku produkowane samochody nie emitowały do otoczenia więcej CO2, niż to będzie wymagane przez nowe, ostrzejsze normy.