Pracownicy z Ukrainy oczami polskich kolegów. Jak się układają relacje?

Przeczytaj także: Pracownicy z Ukrainy na polskim rynku pracy. Gdzie pracują? Ile zarabiają?

W maju 2022 r. w Polsce legalnie pracowało już prawie 670 tys. Ukraińców (liczba osób zgłoszonych do ZUS). To najliczniejsza w naszym kraju grupa pracowników z zagranicy. Jak informuje rząd, zatrudnienie w Polsce znalazło niemal 380 tys. obywateli Ukrainy uciekających przed wojną (stan na sierpień 2022 r.). Co ciekawe, tylko w latach 2018–2022 wydaliśmy Ukraińcom aż 8,2 mln zezwoleń na pracę.

Te liczby jasno pokazują, że Ukraińcy stanowią bardzo istotną grupę pracowników w Polsce. Jednak czy Polacy rzeczywiście dostrzegają ich większą obecność w swoim otoczeniu?

Z badania InterviewMe wynika, że zdecydowanie tak — potwierdziło to aż 83% ankietowanych. Co więcej, 45% Polaków przyznało, że po inwazji Rosji, w ich pracy pojawili się nowi pracownicy z Ukrainy.

Ponad połowa Polaków (58%) uważa, że nasz rynek pracy potrzebuje pracowników z Ukrainy. Twierdzi tak nieco więcej mężczyzn (63%) niż kobiet (53%). Jednocześnie tylko 27% badanych przyznaje, że korzysta z usług świadczonych przez osoby z Ukrainy.

Co ważne, zdecydowana większość Polaków (88%) nie ma nic przeciwko pracy z Ukraińcami. Nieco bardziej otwarte na naszych wschodnich sąsiadów są kobiety (91% odpowiedzi „nie mam nic przeciwko”) niż mężczyźni (84%).

Osoby, które nie chcą pracować z Ukraińcami, jako powód najczęściej wskazywały barierę językową, brak zaufania i niechęć do narodu ukraińskiego czy też zaniżanie standardów pracy. Część ankietowanych wskazywała także na roszczeniową postawę Ukraińców.

Większość Polaków (69%) nie boi się utraty pracy i zastąpienia przez Ukraińca. Jednak w tym przypadku ważnym czynnikiem jest wiek ankietowanego. Obawa ta jest bardziej widoczna u młodych osób. Odebrania pracy przez obywatela Ukrainy boi się bowiem aż 50% badanych poniżej 26. roku życia (a tylko 13% Polaków w wieku 55+).

Należy też zauważyć, że niemal 2/3 Polaków jest przeciwne dodatkowemu wsparciu dla pracowników z Ukrainy.

Jak widać, Polacy generalnie akceptują pracowników z Ukrainy, chociaż zachowują wobec nich pewien dystans. Sprawdźmy zatem bardziej szczegółowo, jak postrzegamy osoby zza wschodniej granicy.

Z wcześniejszego badania serwisu LiveCareer wynika, że 22% Polaków nie chciałoby, aby ich przełożony był pochodzenia ukraińskiego, a 1/4 generalnie woli pracować tylko z Polakami.

Jednak patrząc na wyniki ankiety InterviewMe, wydaje się, że Polacy mają dosyć dobre zdanie o wschodnich sąsiadach. Negatywnie postrzega ich bowiem zaledwie 10% badanych. Co ciekawe, Ukraińców częściej pozytywnie oceniają Polacy, którzy mieli już okazję z nimi pracować (40% do 25% odpowiedzi „mam o nich pozytywne zdanie”).

Czy inwazja Rosji na Ukrainę wpłynęła na postrzeganie ukraińskich pracowników? W pewnym stopniu tak.

Czy Twoje zdanie o pracownikach z Ukrainy zmieniło się od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r.?

• Nie, jest takie samo - 69%
• Tak, jest bardziej pozytywne - 17%
• Tak, jest bardziej negatywne - 14%

Zdania są nieco bardziej podzielone jeśli chodzi o ocenę zaangażowania w pracy. Według 1/4 badanych Ukraińcy nie pracują tak ciężko jak Polacy. Tylko 15% z nas uważa, że jest zupełnie odwrotnie (to Polacy są bardziej leniwi).

Ciekawe jest również nasze spojrzenie na to, jak Ukraińców traktują polscy pracodawcy.

Według Ciebie pracodawcy traktują pracowników z Ukrainy…

• Tak samo jak Polaków - 47%
• Lepiej niż Polaków - 32%
• Gorzej niż Polaków - 21%

Jak widać, sporo polskich pracowników uważa, że Ukraińcy są traktowani w Polsce lepiej. Nieco częściej twierdzą tak osoby, które miały już okazję pracować z naszymi sąsiadami (35% do 28% odpowiedzi „pracodawcy traktują pracowników z Ukrainy lepiej niż Polaków”).

Jak wygląda kwestia zarobków Ukraińców w Polsce? Wśród badanych, którzy mieli okazję pracować z naszymi sąsiadami, 21% twierdzi, że zarabiają oni więcej od Polaków, a 22% - że tyle samo. Trudno zatem wyrokować, jaka jest prawda.

Wiemy już, jak Polacy postrzegają ukraińskich współpracowników. Warto jednak przyjrzeć się ich relacjom jeszcze dokładniej…

Prawie co czwarty Polak przyznaje, że zdarzyło mu się nawiązać bliską relację (np. przyjaźń lub związek) ze współpracownikiem pochodzenia ukraińskiego. W tym przypadku płeć ankietowanego nie miała żadnego znaczenia.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku konfliktów z Ukraińcami. Przyznało się do nich 16% Polaków, jednak częściej byli to mężczyźni (19%) niż kobiety (12%).

Z badania InterviewMe wynika, że Polacy podchodzą do pracowników z Ukrainy dosyć pozytywnie i nie mają nic przeciwko wspólnej pracy. Cieszy również fakt, że z osobami pochodzenia ukraińskiego częściej nawiązujemy bliskie relacje niż popadamy w konflikty. Z drugiej strony Polacy są zdecydowanie przeciwni dodatkowej pomocy dla pracowników zza wschodniej granicy. Wyraźnie więc widać, że nasi rodacy akceptują obcokrajowców na rynku pracy, jednak pod warunkiem, że funkcjonują oni na tych samych zasadach co Polacy.Marta Rojewska, Ekspertka kariery InterviewMe.

Metodologia badania

Badanie przeprowadzono w dniach 26 lipca 2022 r. — 3 sierpnia 2022 r. i wzięło w nim udział 1285 osób. Respondenci odpowiedzieli w ankiecie na 17 pytań dotyczących obecności Ukraińców na polskim rynku pracy.