Marnotrawstwo żywności: tony żywności w koszu i 870 mln niedożywionych osób

Przeczytaj także: W marnowaniu żywności jesteśmy liderami UE

Zasoby wykorzystywane do produkcji, przetwarzania, transportu i utylizacji żywności również generują ogromne ilości odpadów i kosztów. W połączeniu z szalejącą inflacją – w marcu 2022 r. wskaźnik cen żywności Stowarzyszenia Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) osiągnął rekordowy poziom 159,7, co oznacza wzrost cen o 30% rok do roku – straty spożywcze i odpady stanowią jedno z najpilniejszych i najtrudniejszych wyzwań dla naszego społeczeństwa.

Świadomość konsumentów znacznie wzrasta

Prawie 930 milionów ton żywności marnuje się na poziomie sprzedaży detalicznej i konsumpcji końcowej, przy czym większość przypada na konsumenta – każdy jest częścią problemu i każdy może być częścią rozwiązania.

Każdego roku marnujemy ok. 74 kg żywności na osobę. Odpowiada to prawie 570 milionom ton żywności na poziomie gospodarstw domowych. Z naszego badania wynika, że konsumenci są coraz bardziej świadomi tej sytuacji i chętni do zmian, ale potrzebują pomocy ze strony branży żywnościowej, czyli m.in. sklepów, w których się zaopatrują. Podobnie jak w przypadku wielu innych trendów społeczno-ekonomicznych, pandemia katalizowała świadomość marnotrawstwa żywności: aż 72% konsumentów uważa się za świadomych problemu, w porównaniu z 33% przed pandemią. Co ciekawe, wzrost świadomości konsumentów był równie widoczny wśród przedstawicieli wszystkich grupa wiekowych, płci a także niezależnie od poziomu dochodów – mówi Magdalena Dorożyńska, Brand Communication & CSR Manager w Capgemini Polska.

Ponad 62% konsumentów twierdzi, że zdaje sobie sprawę z tzw. towarzyszącego marnotrawstwa zasobów (użytkowanie ziemi i wody, siła robocza itp.) w produkcji żywności. Ponadto większość (58%) ankietowanych spodziewa się dalszego wzrostu cen żywności w ciągu najbliższych 12 miesięcy. W tym kontekście 56% osób chce zaoszczędzić na kosztach poprzez ograniczenie marnotrawstwa żywności, a podobny odsetek badanych twierdzi, że troszczy się o głód na świecie i chce przyczynić się do jego złagodzenia.

61% konsumentów uważa, że marki i sklepy powinny robić więcej, aby pomóc ograniczyć marnotrawstwo. Zdecydowana większość (91%) konsumentów wolałaby kupować żywność od organizacji, które podejmują działania mające na celu ograniczenie marnotrawstwa. Spośród nich 57% jest również gotowych zapłacić więcej markom, które podejmują dodatkowe kroki w celu zminimalizowania tego problemu – takie, jak darowizny/dystrybucja nadmiarów spożywczych oraz ujawnianie informacji na temat marnotrawstwa żywności. Co więcej, 58% tych konsumentów twierdzi, że w ciągu ostatniego roku zwiększyło wydatki w tych organizacjach, które koncentrują się na ograniczaniu odpadów – w 27% przypadków znacząco.

Jak organizacje mogą przyspieszyć walkę z marnotrawstwem żywności?

Przede wszystkim – z pomocą technologii. Dzięki odpowiednim rozwiązaniom technologicznym stosowanym w całym łańcuchu wartości, organizacje mogą wiele zmienić – a prawie 50% firm deklaruje, że planuje to zrobić. Rynek oferuje obecnie przedsiębiorcom niezwykle szeroki wachlarz możliwości technologicznych. Warto wykorzystać je np. do oceny i śledzenia strat w całym łańcuchu wartości (jeśli coś mierzymy, będziemy w stanie tym zarządzać). Wiodące firmy już wykorzystują technologię i stosują podejście systemowe do zarządzania marnotrawieniem żywności za pomocą precyzyjnych wskaźników.

Ponadto technologia może umożliwić odpowiednią segregację odpadów na jadalne/niejadalne lub klasyfikować produkty spożywcze w oparciu o jakość. Poprawia to wydajne przetwarzanie odpadów i wysyła mniejsze ilości na składowiska. Wiele organizacji wdrożyło systemy śledzenia odpadów, aby dokładnie ocenić skalę problemu. Dzięki tym spostrzeżeniom firmy mogą stworzyć solidne uzasadnienie biznesowe i lepiej dopasować zasoby organizacyjne, ponieważ mogą łączyć zapobieganie stratom żywności z poprawą kosztów, wzrostem przychodów lub poprawą wizerunku.

Najlepiej oczywiście wdrażać i skalować rozwiązania technologiczne, które będą miały możliwie jak największy wpływ na poprawę sytuacji. Mowa tu o prognozowaniu popytu, monitorowaniu temperatury, czy zarządzaniu zapasami. Te rozwiązania są uważane przez respondentów przede wszystkim jako łatwe do wdrożenia i mogące przynieść jak najlepsze efekty. Ponieważ technologie i przypadki użycia rozwijają się równolegle, można je doskonalić jednocześnie, aby zapewnić optymalną infrastrukturę technologiczną zapobiegającą powstawaniu odpadów dla każdego sektora.

Rozwiązanie problemu marnotrawstwa żywności w wyjątkowy sposób przyczynia się do zrównoważonego rozwoju społecznego, środowiskowego i gospodarczego. Połączenie zwiększonej świadomości konsumentów na ten temat, rosnących cen żywności i jej niedoborów wymaga systemowej reakcji. Podczas gdy organizacje na każdym etapie łańcucha wartości żywności muszą lepiej zarządzać marnotrawieniem w swoich własnych działaniach, muszą również pomagać konsumentom w zrozumieniu problemu i zarządzaniu nim. Firmy muszą ustalać sobie cele, mierzyć wpływ i odpowiednio dostosowywać swoje codzienne działania. Wykorzystanie rozwiązań technologicznych może wspomóc wysiłki organizacyjne i zmaksymalizować wpływ. Jednak największy postęp można osiągnąć, uznając naszą wzajemną zależność i działając jako odpowiedzialni członkowie wzajemnie wspierającego się ekosystemu produkcji żywności.