Tydzień 16/2003 (14-20.04.2003)

• Po wieloletnich negocjacjach w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli zakończonych emocjonującym szczytem w Kopenhadze przyszła kolej na uroczyste podpisanie dokumentów w Atenach. Teraz do pokonania pozostał jeszcze nerwowy proces ratyfikacyjny, a potem....

• W ocenach ekspertów formalne przyjęcie "10" do UE nie będzie miało dla dotychczasowej "15" istotnych konsekwencji gospodarczych. Stopień zintegrowania się w ciągu ostatnich lat obu grup krajów jest już duży, a prócz tego gospodarki krajów "10" nawet razem wzięte w stosunku do gospodarki UE są bardzo małe. Liczona według obecnych kursów wymiany walut wartość PKB gospodarek krajów akcesyjnych wynosi 5% unijnego PKB, a liczona z uwzględnieniem korekt kursowych odpowiada ok. 10% obecnej gospodarki UE.

• Europejski organizm gospodarczy to dzisiaj ok. 380 mln ludzi i PKB rzędu 9bln euro. Kraje "10" wniosą do niego swoją konkurencyjność w branżach wymagających dużego zaangażowania siły roboczej oraz w sektorach gospodarki wymagających dużego zużycia surowców (produkcja metali, chemia). Unijną "15" czeka przestawianie się ich gospodarek z produkcji wymagającej dużego nakładu siły roboczej i surowców na produkcję i usługi kapitałochłonne, oparte na specjalistycznej wiedzy.

• Ceny towarów i usług na rynku krajów euro wzrosły w marcu średnio o 0,5% m/m.

• Stopa inflacji w strefie euro liczona r/r wynosi 2,4%. To 0,4pkt procentowego więcej niż cel inflacyjny zakładany przez Europejski Bank Centralny. Szef EBC, Wima Duisenberga prognozuje, że w kwietniu lub w maju stopa inflacji w strefie euro spadnie poniżej 2%. Rynek przewiduje, że stropy procentowe ulegną obniżeniu (teraz są na poziomie 2,5%, podczas gdy w USA wynoszą 1,25%.

• Stopa inflacji w Niemczech w marcu liczona r/r wyniosła 1,2%, w Irlandii aż 0 4,9%.

• Komisja Europejska przewiduje, że stopa inflacji w tym roku przekroczy nieznacznie 2%, na przyszły rok szacuje ten wskaźnik na poziomie 1,7%.

• Turcja przeprowadziła amnestię podatkową. Dzięki niej do państwowej kasy wpłynęło 2,8mld USD. Operacja ta ma także na celu zmierzenie wielkości szarej strefy w tureckiej gospodarce.

• Rośnie deficyt węgierskiego sektora publicznego. W pierwszym kwartale tego roku wyniósł 1,24mld USD (wobec 1,07mld przed rokiem). W 2002 roku deficyt 9,6%. Węgry planują w tym roku zmniejszenie deficytu budżetowego do 4,5% PKB.

• Rosja chce zostać członkiem WTO. Dziś żąda się od niej urealnienia cen nośników energii na wewnętrznym rynku. Obecnie ceny eksportowe gazu są 4-6 razy wyższe, niż na jej rynku wewnętrznym. Do końca kwietnia ma ona przygotować memorandum w sprawie "podwójnych cen" na rosyjskie nośniki energii, który zostanie przekazany do UE, Światowej Organizacji Handlu (WTO) i OECD.

• Konsorcjum (Gaz de France + Ruhrgas +Gazprom) ma w słowackiej firmie SPP, która zajmuje się tranzytem gazu z Rosji do Europy Zachodniej 49% udziałów i chce dokupić kolejne 3%, by w ten sposób osiągnąć większość. Jednak dla takiej transakcji potrzebna jest zgoda parlamentu Słowacji. Tego wymaga słowackie prawo, które nakazuje zachowanie kontroli państwa nad spółkami, które mają znaczenie strategiczne.

• W 2002 roku nad Renem zbankrutowało prawie 84,5 tys. firm. Dziś powiększył tę liczbę koncern Grundig. W latach 80-tych firma była jednym z największych europejskich producentów sprzętu elektronicznego, zatrudniała kilkadziesiąt tysięcy osób. Dziś zatrudnia ok. 3,8 tys. osób. Grundig upadł, gdyż przegrał rywalizację z azjatyckimi konkurentami.

• Philips Electronics w I kwartale bieżącego roku poniósł stratę netto rzędu 69 mln euro. Jego sprzedaż w tym okresie była niższa o 11% i wyniosła 6,5mld euro. Koncern realizuje program restrukturyzacyjny, w ramach którego firma zwolniła w I kwartale 2,5 tys. osób.

Mikrokomentarz do wydarzeń gospodarczych

---

Dwa razy w roku eksperci niemieccy prezentują oceny stanu aktualnego gospodarki niemieckiej i prognozy jej rozwoju. Raport przygotowują ośrodki badawcze: Niemiecki Instytut Badań Gospodarczych DIW z Berlina, Światowe Archiwum Gospodarcze HWWA z Hamburga, IFO z Monachium, Instytut Gospodarki Światowej z Kilonii, Instytut Badań Gospodarczych z Halle oraz Nadreńsko-Westfalski Instytut Badań Gospodarczych w Essen.

W opinii tych ekspertów niemiecki rząd od szeregu miesięcy podejmuje sensowne działania, lecz w dalszym ciągu nie widać oczekiwanych skutków gospodarczych. W opublikowanym ostatnio wspólnym raporcie czołowe niemieckie instytuty po raz kolejny obniżają dotychczasowe prognozy tegorocznego wzrostu. Ostatnia ich prognoza to zaledwie 0,5% PKB.

W szczegółowym raporcie przygotowanym przez sześć instytutów ekonomicznych ożywienie gospodarcze w Niemczech odsuwane jest w przyszłość. "Niemiecka gospodarka tkwi w fazie długotrwałego osłabienia" - to główny wniosek raportu. Optymiści liczą na ożywienie dopiero w drugim półroczu 2003, a w przyszłym roku na wzrost gospodarczy nawet rzędu 1,8% PKB.

Głównym problemem społecznym Niemiec jest bezrobocie. Bez pracy w tym roku będzie średnio 4,45 mln osób, a w przyszłym roku wzrośnie liczba ludzi bez pracy do 4,5 mln. Nie widać też w tym roku szans na spełnienie wymagań paktu stabilizacyjnego (deficyt poniżej 3%). Tegoroczny deficyt budżetowy wyniesie 3,4%. Są jednak szanse, by w przyszłym roku zmniejszył się do 2,9%.

Zdaniem niemieckich ekspertów gospodarczych obecna sytuacja Niemiec wymaga poszukiwania skutecznych działań, które nie do końca muszą być wynikiem społecznego konsensusu. Zaprezentowany w marcu rządowy program ostrych cięć socjalnych "Agenda 2010" "zmierza właśnie w tym kierunku. Eksperci zalecają dalsze obniżki podatków i składek socjalnych.