Czołg, pająk i operacja na kredyt. Tak żyje młody Polak

Przeczytaj także: Śmierć kota i samobójstwo. Jakie wymówki wymyślają dłużnicy?

Młodzi finansowo przewrotni

Przed nami wyniki badania „Życie finansowe młodych Polaków”. Ten wspólny projekt Stowarzyszenia Program Wsparcia Zadłużonych i BIG InfoMonitor dowodzi m.in., że świadomość ekonomiczna młodych Polaków jest dość mocno zróżnicowana. Okazuje się bowiem, że niemal 7 na 10 badanych nie za bardzo zdaje sobie sprawę z ryzyka generowanego przez zaciąganie zobowiązań finansowych i rzeczywistej skali tego problemu. Osoby, które zaciągają większe pożyczki, przeważnie zakładają wariant optymistyczny, a więc scenariusz, w którym dług spłacą środkami pochodzącymi z własnej pracy (55,2 proc.) oraz oszczędności - 44 proc.

Sytuacja wśród osób już dotkniętych problemami ze spłatą kredytów i pożyczek, różni się diametralnie. Ta grupa, aby pozbyć się zadłużenia, skłonna jest zapożyczać się dalej, a czasem nawet spieniężać posiadany dobytek. Z pewnością jest to dla nich bolesne doświadczenie, bo są bardzo krytyczni wobec osób, które nie radzą sobie finansowo.

– Młodzi Polacy prezentują zdecydowanie negatywny wizerunek „niesolidnego dłużnika”, jako osoby słabej, biernej, uległej, leniwej a nawet „głupiej”, z którą osobiście trudno się im identyfikować. Najczęściej upatrują przyczyn kłopotów w spłacie zobowiązań w nieodpowiedzialności, lekkomyślności, lenistwie i chęci łatwego życia na kredyt. Nie biorą natomiast pod uwagę niepowodzenia ze względu na zdarzenia losowe – mówi Roman Pomianowski, prezes Stowarzyszenia Program Wsparcia Zadłużonych.

Na pożyczanie młody Polak patrzy rozsądnie – uważa za uzasadnione zaciąganie zobowiązań na sfinansowanie zakupu środków trwałych np. mieszkania czy samochodu – prawie 89 proc. wskazań, ze względu na zdarzenia losowe – 79 proc. Stosunkowo często dopuszczają także możliwość zapożyczania się ze względu na trudną sytuację osób bliskich – 47 proc. oraz dla sfinansowania ważnych wydarzeń życiowych jak np. wesele - 46 proc. odpowiedzi. Zdecydowanie negatywnie odnosi się natomiast do zapożyczania się aby poprawić bieżący budżet – 35 proc. poparcia dla takiego pomysłu, nie mówiąc już o rekreacji, która jest powodem do zadłużenia się dla 19 proc. ankietowanych.

Niespłacone pożyczki i kredyty m.in. na dziwne zakupy

Pożyczki i kredyty są główną przyczyną kłopotów, jakie ma młody Polak. Zarówno w grupie wiekowej 18-24 jak i 25-34 najwięcej osób ma problem z terminowym regulowaniem pożyczek - niemal 248 tys. osób. Jednocześnie jak wynika z danych BIK, ponad 254 tys. osób ma też kłopoty z terminową obsługą kredytów (przy czym w części przypadków jedna osoba może mieć problem i z jednym z drugim). Niestety wbrew deklarowanym zasadom nie zawsze długi zaciągane są na naprawdę zasadne wydatki. Jak wynika z badania „Życie finansowe młodych Polaków” niektóre z zakupów za pożyczone pieniądze potrafią wprawić w zdumienie. Na liście wydatków, które mogą się wydać zaskakujące, znalazły się m.in. organizacja świąt Bożego Narodzenia i uroczystości rodzinnych jak choćby 18. urodzin, komunii dziecka czy zakup pierścionka zaręczynowego, ale także: ciągnik bez silnika, gry komputerowe, czołg, łódź, konie, psy rasowe, pająk, jachty, quady, zabawki dla dzieci. Spora grupa kredytowanych wydatków dotyczyła też inwestycji we własny wygląd i zdrowie, np. tabletki odchudzające, operacje plastyczne, zabiegi medycyny estetycznej, korekcja zębów, okulary, implanty piersi, sprzęt do manicure czy wyjazd do znachora w Brazylii. Młodym nie brakuje też odwagi do pożyczania pieniędzy na rozrywkę i wypoczynek jak: wyjazdy wakacyjne, zagraniczne wycieczki, loty balonem czy dalekomorskie rejsy.

Rachunki telefoniczne i długi wobec sądów

Wśród 18-24 latków drugim powodem, dla którego wpisywani są do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, gdzie widnieją przede wszystkim zaległości pozakredytowe, znajdują się rachunki telefoniczne. Młodzi 18-24 oraz 25-34 latkowie stanowią razem aż 45 proc. dłużników telekomów zgłoszonych do BIG InfoMonitor.

Choć może wydawać się to zaskakujące, sporą część długów osób w wieku 18-24 lata stanowią już także zobowiązania, z którymi wierzyciel udał się do sądu i zostały zgłoszone do BIG już na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Ale to niejedyny kontakt młodych dłużników z wymiarem sprawiedliwości, wśród 18-24 latków znajduje się aż połowa dłużników sądowych, czyli osób, które zostały wpisane do rejestru przez wymiar sprawiedliwości z powodu nieopłacenia sądowej grzywny czy kosztów postępowania sądowego.

Mimo, że najwięcej osób w wieku 25-34 nie spłaca terminowo pożyczek, to jednak wartościowo przewyższają je zobowiązania alimentacyjne. Kwota nieopłaconych na rzecz dzieci świadczeń przekroczyła tu 1,25 mld zł.

Podział na dłużników 18-24 lata oraz 25-34 lata pokazuje, że mimo rosnących doświadczeń, z wiekiem trudniej poradzić sobie ze zwiększającą się liczbą zobowiązań. W efekcie w BIG InfoMonitor oraz w BIK, z nienajlepszą historią kredytową, jest cztery razy więcej osób między 25 a 34 rokiem niż 18-24 latków.

Informacje o badaniu
*Badanie zrealizowano w 12.2016 r. na próbie 890 osób, analizę statystyczną oparto o 776 ankiet osób w wieku 18-35 lat – z czego w okresie „młodzieńczym” 18-25 lat - 66% i w okresie „wczesnej dorosłości” 34%. Dominujące zajęcia badanych to: studia 61% i praca zawodowa 38%.