Polscy politycy w strukturach UE

Przeczytaj także: Zarobki europosła wystarczą na kilka mieszkań w Warszawie

Od tego, czy Sikorski dostanie funkcję szefa unijnej dyplomacji, zależy także które z dwóch pozostałych wolnych stanowisk w instytucjach unijnych (szefa dyplomacji unijnej czy Przewodniczącego Rady Europejskiej i jednocześnie szefa eurogrupy) wezmą socjaliści oraz które z tych dwóch stanowisk obejmie kobieta. Kandydatką socjalistów na stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej jest Helle Thorning-Schmidt z Danii. Jedno z tych dwóch stanowisk powinno być objęte przez kobietę i przez kandydata socjalistów.

Po obsadzeniu fotela szefa unijnej dyplomacji zacznie się układanka pozostałych foteli w Komisji Europejskiej. Jeżeli Polska nie dostanie teki szefa dyplomacji unijnej, to będzie starała się o inny, ważny obszar. Dla Polski takim bardzo ważnym obszarem jest energia i jeszcze do niedawna mówiło się, że o ten fotel powinniśmy przede wszystkim się ubiegać. Ale skoro Polska dostała szefa parlamentarnej komisji ds. energii (Jerzy Buzek), to szanse na ten fotel spadły do zera. Ponadto ta teka jest teraz w rękach Niemiec i prawdopodobnie urzędujący komisarz Gunther Oettinger będzie chciał ją utrzymać w kolejnej kadencji. Dobrze byłoby uzyskać fotel komisarza ds. konkurencji, ale kraje starej Unii nie chcą oddawać tego fotela, bo dyrekcja ds. konkurencji to bardzo ważna, a jednocześnie najsilniejsza i najbardziej prestiżowa dyrekcja w KE, obecnie w rękach Hiszpanii (Joaquin Almunia).

Polska ma szansę dostać obszar rynku wewnętrznego i usług, który obecnie jest w rękach Francuzów (Michel Barnier) i o tę tekę w takiej sytuacji powinniśmy się ubiegać. Pretendentów do tego stanowiska mamy paru. Największe szanse ma Jan Krzysztof Bielecki, który mógłby objąć każdą z wyżej wymienionych tek i który jest bliskim współpracownikiem premiera Donalda Tuska. Jest wielu innych kandydatów, którzy mogliby liczyć na wsparcie premiera Tuska i rządu na stanowisko komisarza jak: Janusz Lewandowski, który mógłby kontynuować swą misję komisarza w KE, Radosław Sikorski, Jacek Rostowski, Jacek Saryusz-Wolski czy Piotr Serafin.

Inne stanowiska

Kluczową instytucją w Unii Europejskiej, która de facto decyduje o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest Komisja Europejska, ale nie tylko kolegium komisarzy, ale zwykli urzędnicy w niej pracujący. W Komisji Europejskiej pracuje prawie 24 tysiące urzędników, z czego prawie 1200 to Polacy, którzy stanowią niecałe 5% wszystkich urzędników. Udział Polaków w ludności UE to 7,6%, więc relatywnie jesteśmy niedoreprezentowani. Ale większa dysproporcja dotyczy stanowisk kierowniczych. Z Polski pochodzi 15 dyrektorów, podczas gdy np. z Francji ponad 6 razy więcej, z Belgii i z Niemiec 5 razy więcej, więcej jest też Włochów czy Hiszpanów. Nieco ponad 1/3 stanowisk obsadzonych przez Polaków w KE to stanowiska tylko asystenckie.

Zbyt silnie koncentrujemy naszą uwagę na tych najwyższych, najbardziej eksponowanych stanowiskach w instytucjach unijnych. Na nich skupia się uwaga mediów i polityków. Natomiast większość projektów i decyzji powstaje w UE na średnich szczeblach kierowniczych, na których mamy niewielu rodaków. Wydaje się, że nie mamy naszej krajowej polityki dotyczącej udziału Polaków w pracy w instytucjach unijnych, a taką politykę większość krajów intensywnie i skutecznie prowadzi, promuje swoich urzędników na stanowiska w KE. Bez poparcia politycznego rządu naprawdę bardzo ciężko otrzymać dobre stanowisko kierownicze. Wielu Polaków pracujących w KE to osoby z polskimi paszportami, które lata temu wyjechały z Polski i ich kontakty z krajem są dosyć powierzchowne. Dlatego też priorytetem Polski w najbliższych latach powinna być obsada kierowniczych stanowisk niskiego i średniego szczebla w Komisji Europejskiej.

Dr Jerzy Kwieciński, ekspert ds. rozwoju regionalnego i funduszy UE