Polscy przedsiębiorcy ukarani za Majdan

Przeczytaj także: Rośnie eksport na Wschód

Według Andrzeja Sadowskiego z Centrum im. Adama Smitha napięcie w stosunkach gospodarczych polskich firm z rosyjskimi może rozładować wyłącznie wyłoniona w majowych wyborach nowa władza w Kijowie, która zawalczy o integralność terytorialną i nie dopuści prorosyjskich separatystów do przejmowania budynków administracji rządowej i samorządowej w Doniecku, Charkowie, Ługańsku oraz mniejszych miastach na wschodzie Ukrainy.

– W tej chwili obserwujemy niestety rozpad struktur państwowych na Ukrainie, co jednoznacznie szkodzi gospodarczym kontaktom polsko-rosyjskim i polsko-ukraińskim. Skoro żołnierze ukraińscy w ogóle nie reagują na przejmowanie przez zwykłych bandytów w strojach wojskowych budynków administracji publicznej na wschodzie kraju, to oznacza, że państwo de facto nie działa. Jak w takich warunkach prowadzić biznes? – pyta Sadowski.

Ucieczkę polskiego biznesu z niepewnego Wschodu widać wyraźnie, gdy patrzy się na liczby. Według Głównego Urzędu Statystycznego eksport polskich towarów na Ukrainę zmniejszył się o 11,6 proc. rok do roku do 667,2 mln dolarów w okresie od stycznia do lutego 2014 r., a liczony w euro odnotował spadek o 13,8 proc. r/r do 488,9 mln euro. Z kolei, jak poinformował wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński, w okresie od początku roku do 18 marca polski eksport do Rosji spadł o 7,3 proc. w stosunku do analogicznego okresu w 2013 r. Trend spadkowy jest tak dynamiczny, że nawet najświeższe dane polskich urzędów wydają się nieaktualne. Z informacji Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej wynika, że tylko w ostatnich tygodniach wartość polskiego eksportu na Ukrainę w porównaniu do tego samego okresu w ubiegłym roku spadła o około 30 proc. Polscy przedsiębiorcy mówią już o efekcie domina: Rosja, wywołując coraz większe napięcie polityczne na Ukrainie, wywołuje coraz głębszą dewaluację hrywny, a to skutecznie odstrasza eksporterów. Sprzedaż czegokolwiek za Bug przestaje być po prostu opłacalne.

Widmo potężnego kryzysu

Aktualnie w Rosji prowadzi działalność 214 podmiotów prawa handlowego z udziałem polskiego kapitału. Na Ukrainie działa 118 polskich firm. Pierwsza setka takich przedsiębiorstw w Rosji wypracowała w 2012 r. przychody na poziomie 1,82 mld euro (7,60 mld zł). Z kolei pierwsza setka na Ukrainie osiągnęła przychody rzędu 1,18 mld euro (4,93 mld zł). Taki jest potencjał polskich firm na Wschodzie, a w zasadzie był, bo funkcjonują one w coraz mniej przyjaznym otoczeniu.

Gdyby nasi przedsiębiorcy chcieli znów osiągać takie wyniki, musieliby liczyć na cud, czyli na wycofanie się ze wschodniej Ukrainy ukrytych pod maskami separatystów rosyjskich komandosów oraz tzw. prawdziwych Rosjan z Krymu. Tylko wówczas można by ogłosić powrót do „stanu przedmajdanowego” w kontaktach gospodarczych Polski, Ukrainy i Rosji. Ale cudu raczej nie będzie. Bank Credit Agricole przeprowadził niedawno symulację, która miała pokazać międzynarodowy efekt ewentualnej, regularnej wojny Rosji z Ukrainą i bezpośredni wpływ takiej konfrontacji na naszą gospodarkę. Pracujący nad badaniem francuscy finansiści założyli, że do wzmożenia konfliktu doszłoby w maju i taka sytuacja trwałaby cały trzeci kwartał tego roku. Ich zdaniem otwarta wojna wpędziłaby obydwa państwa w głęboką recesję. Ukraina odnotowałaby spadek PKB o 10 proc., zaś Rosja o 1,5 proc. Wymizerniała, osłabiona hrywna spowodowałby totalne zmniejszenie opłacalności eksportu na Ukrainę i niemal pewne byłoby też nałożenie przez Rosję kolejnych embarg na nasze produkty spożywcze. Wszystko to, według ekonomistów Credit Agricole, doprowadziłoby do obniżenia w 2014 r. rocznej dynamiki polskiego eksportu do 7,5 proc. wobec 9,3 proc. spodziewanych w scenariuszu bazowym, czyli stopniowej normalizacji. Jeśli liczyć idący za tym spadek popytu krajowego i wzrost inflacji w Polsce, znaleźlibyśmy się w samym środku potężnego kryzysu.