Ubóstwo w Polsce 2013

Przeczytaj także: Kraje rozwijające się potrzebują wsparcia

Niepełnosprawność a zagrożenie ubóstwem skrajnym

Obecność osoby niepełnosprawnej w gospodarstwie domowym znacznie zwiększa ryzyko zagrożenia ubóstwem. Stopa ubóstwa skrajnego wśród osób w gospodarstwach domowych z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną wyniosła ok. 11%. Dla porównania, odsetek osób zagrożonych ubóstwem w gospodarstwach domowych bez osób niepełnosprawnych kształtował się w omawianym okresie na poziomie 6%.

Miejsce zamieszkania a zagrożenie ubóstwem skrajnym

Podobnie jak w poprzednich latach, zagrożenie ubóstwem w znacznie większym stopniu dotyczy mieszkańców wsi niż ośrodków miejskich. Różnica ta jest szczególnie wyraźna, gdy sytuację na wsi porównuje się z sytuacją w największych miastach (500 tys. i więcej mieszkańców). W skrajnym ubóstwie żyło w 2013 roku 4,6% mieszkańców miast (od ok. 1% w największych miastach, do 8% w miastach poniżej 20 tys. mieszkańców). Na wsi odsetek osób żyjących poniżej minimum egzystencji wyniósł 11,6%. Mieszkańcy wsi stanowili tym samym ponad 60% osób żyjących poniżej granicy ubóstwa skrajnego, podczas gdy udział ludności wiejskiej wśród ogółu ludności Polski wynosił nieco mniej niż 40%.

Wyraźne jest zróżnicowanie regionalne skrajnego ubóstwa. Największe odsetki osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej minimum egzystencji zaobserwowano w 2013 r. w województwach północno-wschodniej Polski, tj. województwie warmińsko-mazurskim (ok. 13%) oraz podlaskim (ok. 11%). Ponadto niemal co dziesiąta osoba była zagrożona ubóstwem skrajnym w województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, podkarpackim oraz pomorskim.

Zasięg ubóstwa skrajnego jest zróżnicowany nie tylko pomiędzy poszczególnymi województwami, lecz również w obrębie samych województw. Analizując szacunki dotyczące ubóstwa na poziomie województwa mazowieckiego, należy zwrócić uwagę na wartość wskaźnika dla województwa z wyłączeniem Warszawy. Otóż o ile wskaźnik ubóstwa skrajnego dla województwa mazowieckiego ogółem należy do najniższych w kraju, o tyle ten sam wskaźnik po wyłączeniu z szacunków stolicy przyjmuje już wartość znacznie wyższą, przekraczającą średnią dla Polski w 2013 r. Rozdźwięk ten wskazuje na duże różnice pomiędzy stolicą, a resztą województwa.

Czy gospodarstwa domowe żyjące w skrajnym ubóstwie spodziewają się poprawy swojej sytuacji materialnej?

W 2013 r. większość gospodarstw domowych o wydatkach poniżej minimum egzystencji (62%) nie przewidywała w ciągu kolejnych 12 miesięcy zmian swojej sytuacji materialnej. Częściej niż w co czwartym ubogim gospodarstwie domowym obawiano się pogorszenia materialnych warunków życia. Zmian na lepsze spodziewało się jedynie ok.12% rodzin żyjących w skrajnym ubóstwie.