Europa: wydarzenia tygodnia 12/2014

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 11/2014

• Według Eurostat-u inflacja w strefie euro wyniosła w lutym 2014 r., 0,7 proc. r/r. W styczniu 2014 ceny konsumpcyjne wzrosły o 0,8 proc. r/r.
• Negocjatorzy Parlamentu Europejskiego i krajów UE osiągnęli porozumienie w sprawie wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (SRM), drugiego filaru unii bankowej. Dzięki porozumieniu rozporządzenie w sprawie SRM może być przyjęte jeszcze w tej kadencji PE.
• Unia bankowa ma uchronić euroland przed kolejnym kryzysem finansowym i oszczędzić kieszenie podatników, gdy upadają banki. Pierwszym filarem unii bankowej jest wspólny nadzór bankowy, który zacznie działać jesienią.
• Odpływ kapitału prywatnego netto z Rosji od początku br. sięgnął 50 mld USD. Od początku 2014 r. rosyjski bank centralny na wsparcie rubla wydał ok. 35 mld USD, ale jego rezerwy walutowe banku centralnego oceniane są na ok. 490 mld USD. Rosji nie grozi kryzys bilansu płatniczego w krótkim czasie. Jeśli jednak odpływ pieniądza utrzyma się w obecnym zakresie np. przez najbliższe półrocze, lub przyspieszy, to bilans znacznie się osłabi. W opinii analityków gospodarka rosyjska już teraz jest w słabej kondycji i pogorszenie możliwości finansowania może spowodować, że w 2014 r. spełni techniczne przesłanki recesji (spadek PKB przez co najmniej dwa kwartały z rzędu).
• Brytyjski rząd zapowiedział wprowadzenie ulg podatkowych dla firm eksploatujących złoża łupkowe na lądzie. Zgodnie z nimi firmy te zapłacą zaledwie 30-proc. a nie jak to ma miejsce w przypadku złóż konwencjonalnych 62-proc. podatek od przychodów. Oprócz tego projektom łupkowym przysługiwać będzie ulga w wysokości 75 proc. nakładów inwestycyjnych (obowiązywać będzie już na etapie poszukiwań, bez konieczności komercyjnego wydobycia).Rząd ma nadzieje, że te działania zwiększą inwestycje w wydobycie ropy i gazu na Morzu Północnym, które od początku dekady znacząco spadają.
• Wiele wskazuje na to, że Unia skoryguje swoją strategię energetyczną. Zajęcie Krymu spowodowało, że UE już zwiększyła import z Norwegii i Kataru. Nie jest wykluczona zmiana w amerykańskim prawie, umożliwiająca eksport amerykańskiego gazu łupkowego. Amerykański eksport może uderzyć w interesy Gazpromu. Obecna sytuacja uderzy w reputację tego koncernu, bo w większym niż dotąd stopniu "będzie on postrzegany nie jako wiarygodny dostawca, lecz jako narzędzie rosyjskiego rządu".
• Konflikt na Krymie spowodował, że niemiecki minister gospodarki Sigmar Gabriel wstrzymał w środę kontrakt koncernu zbrojeniowego Rheinmetall AG na dostawę do Rosji centrum szkolenia bojowego dla rosyjskiej armii. Koszt kontraktu to 120 mln euro.
• Rosja pokryje deficyt budżetowy Krymu, szacowany na 1,53 mld USD, pieniędzmi z rezerwy budżetu federalnego. Parlament Krymu uchwalił nacjonalizację znajdujących się na terenie Półwyspu Krymskiego ukraińskich spółek sektora naftowo-gazowego Czornomornaftohaz i Uktranshaz.
• Szef największego włoskiego koncernu energetycznego Eni (partner Gazpromu z South Streem-ie) ostrzegł Europę przed możliwością przerwania dostaw rosyjskiego gazu podczas następnej zimy.
• Rosyjski koncern naftowy Rosnieft zawarł umowę, dzięki której będzie miał kontrolę nad 13 proc. udziałów w koncernie Pirelli. Tym samym Rosnieft stanie się największym udziałowcem w tym znanym producencie opon.
• Federacja Rosyjska stworzyła nowe przeszkody dla eksportu ukraińskich artykułów spożywczych do Rosji. Straty ponoszą eksporterzy warzyw szklarniowych, a przede wszystkim plantatorzy ogórków, którzy sprzedają za wschodnią granicą Ukrainy połowę produkcji.
• Ukraina chce się stać hubem energetycznym Europy i jest gotowa przechowywać w swych magazynach do 15 mld metrów sześciennych gazu ziemnego dla europejskich spółek energetycznych. Ukraina ma już umowę z niemieckim koncernem energetycznym RWE na dostawy do 5 mld metrów sześciennych gazu, zaś ze Słowacji może otrzymać ilość rzędu 10 mld metrów sześciennych.
• Brytyjsko-holenderski gigant naftowy Royal Dutch Shell wycofał się z negocjacji w sprawie wydobycia gazu na Ukrainie. Shell odstąpił też od rozmów z Ukrainą o podziale produkcji gazu na szelfie czarnomorskim. Według szacunków, te zasoby gazu znajdujące się pod dnem morza wynoszą od 200 do 250 miliardów metrów sześciennych. Po rozpoczęciu wydobycia produkcja miała wynosić 5 mld metrów sześciennych rocznie.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

(PO)RACHUNKI MIĘDZY UKRAINĄ I ROSJĄ

Mówi się, że jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Niekiedy jakiś polityk mówi, że walczy o wartości, ale bardzo często sprowadza się to do walki o wpływy, przewagę czy władzę, a na końcu też chodzi o pieniądze... W tym komentarzu porozmawiamy o także pieniądzach, z konfliktem rosyjsko ukraińskim w dalszym tle...

Runda 1

- Ukraina żąda rozliczenia się z przejęcia majątku wspólnego po ZSRR przez Rosję...

- Rosja odpowiada, że wzięła na siebie zobowiązania (długi) po ZSRR...


Runda 2

- Rosja i Ukraina zawarły międzyrządowe porozumienie o warunkach bazowania rosyjskiej floty na Krymie. Umowa miała obowiązywać po 2017 roku do 2042 (z możliwością przedłużenia o kolejne pięć lat), a Ukraina otrzymała już wcześniej 11 mld USD.

- Rosyjski premier, że umowa nie obowiązuje i teraz Rosja będzie mogła upomnieć się o zwrot tej sumy...


Runda 3

- Za dzierżawę baz na Krymie Rosja zobowiązała się płacić Kijowowi 97 mln USD rocznie. Oprócz tego przyznała stronie ukraińskiej rabat na gaz w wysokości 100 dolarów za 1000 metrów sześciennych (obniżka do 410 USD za 1000 metrów sześciennych). W 2013 roku zniżka ta wyniosła 2,7 mld USD.

- Teraz Rosja nie widzi już uzasadnienia do utrzymywania w mocy rabatu...


Runda 4

- W obowiązującej umowie na dostawy gazu Ukraina zobowiązała się płacić ok. 500 dolarów za 1000 metrów sześciennych (po rabacie cena 410 USD za 1000 metrów sześciennych), a za rezygnację Kijowa z podpisania umowy o stowarzyszeniu z Unią Europejską, Moskwa przyznała stronie ukraińskiej dodatkową zniżkę, dzięki której od stycznia Ukraina płaciła 268,5 USD za 1000 metrów sześciennych (warunkiem jest bieżące płacenie za dostawy)

- W 2014 roku Ukraina planuje zakupić w Rosji 27-30 mld metrów sześciennych gazu, teraz już po ok.500 USD za 1000 m sześciennych, bo warunkiem rabatu jest spłacenie przez Kijów zadłużenia za gaz i niekumulowania nowego długu (Ukraina nie wywiązuje się z tego warunku)


Runda 5

- Rosja wylicza jeszcze 3 mld USD udzielonego w grudniu 2013 roku kredytu (sumarycznie Rosja obiecała kredyt w wysokości 15 mld, Ukraina przyjęła tylko 3 mld USD i z reszty zrezygnowała), a także wynoszące prawie 2 mld USD zadłużenie ukraińskiego Naftohazu wobec rosyjskiego Gazpromu.

- Ukraina nie wypowiada się na ten temat...


Podsumowania tego pojedynku dokonał premier Rosji Miedwiediew. Uważa on, że dzięki temu rabatowi od kwietnia 2010 roku Ukraina zaoszczędziła 11 mld USD, a łączny dług strony ukraińskiej za gaz Miedwiediew oszacował na 16 mld USD.

W 2014 roku Ukraina planuje zakupić w Rosji 27-30 mld metrów sześciennych gazu. Kijów zaproponował UE stworzenie w swoich magazynach zapasów gazu.

Odpowiedzi UE na razie brak...

Podejrzewamy, że będą kolejne rundy tego pojedynku na miliardy USD...


Henryk S. TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.