Europa: wydarzenia tygodnia 49/2013

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 48/2013

• Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) postanowiła o pozostawieniu podstawowych stóp procentowych bez zmian. Tak więc benchmarkowa stopa procentowa kredytu refinansowego wynosi 0,25 proc. EBC obniżył stopę kredytu refinansowego o 25 pkt bazowych w listopadzie. Stopa oprocentowania depozytów wynosi 0,0 proc.
• Brytyjski premier w trakcie wizyty Chinach mówił wyłącznie o gospodarce (trudno było znaleźć w jego wypowiedziach wątki typowo polityczne, np. prawa człowieka...). Wielka Brytania rozwijając współpracę z Chinami, zadeklarowała, że będzie "najlepszym przyjacielem Chin w Unii". Podpisano szereg porozumień o współpracy w realizacji projektów dot. budowy kolei dużych prędkości oraz energii nuklearnej. Premier Cameron w Pekinie zadeklarował też wsparcie dla pomysłu utworzenia pomiędzy Chinami i Unią Europejską strefy wolnego handlu.
• W odpowiedzi na deklarację premiera Wielkiej Brytanii popierającą powstanie strefy wolnego handlu UE z Chinami Bruksela wyraziła pogląd, że o czym na "teraz nie jest jeszcze na to pora".
• Ukraina podpisała z Chinami porozumienia o współpracy gospodarczej o dalszym pogłębianiu strategicznego partnerstwa. Może też liczyć na chińskie inwestycje o wartości 8 mld USD. Wspólne przedsięwzięcia są planowane w energetyce, przemyśle stoczniowym i budowie infrastruktury.
• Ukraina planuje, że w 2014 r. cena zakupu gazu ziemnego będzie o 10 proc. niższa w porównaniu do tej, którą płaci teraz. Te nadzieje dotyczą zarówno gazu kupowanego w Rosji jak i dostarczany przez pozostałych kontrahentów. W 2014 roku tranzyt gazu przez terytorium Ukrainy ma pozostać na poziomie 90 mld m sześciennych rocznie. Kijów planuje też zmniejszenie krajowego zużycia gazu o kolejne 5 proc. (w ciągu ostatnich lat już zmniejszono je o 45 proc.).
• KE wyraziła zgodę, aby rosyjski koncern przejął pełną kontrolę (100%) na dwoma niemieckimi spółkami zajmującymi się przesyłem i sprzedażą gazu - Wingas i WIEH. wingas Działa na rynku hurtowej i detalicznej sprzedaży gazu w Niemczech, Austrii i Czechach oraz kilku innych krajach zachodniej Europy, posiada również magazyny gazu w Niemczech i Austrii. Gazprom przejmie też 100% udziałów w firmie WIEH, handlującej gazem w Niemczech. KE zgodziła się też na przejęcie udziałów w spółkach WINZ (poszukiwania i wydobycie ropy i gazu w Europie, Afryce Północnej, Ameryce Południowej i Rosji) i Wintershall Services (zapewnia pracowników platform i usługi serwisowe dla WINZ), a są one spółkami-córkami Wintershall (spółka córka BASF).
• Wkrótce Gazprom stanie się właścicielem gazociągu OPAL (obecnie jest to własność Wingas - 80% i E.ON Ruhrgas - 20%), który łączy Nord Stream z niemiecką siecią przesyłową i biegnie wzdłuż granicy z Polską do granicy z Czechami, gdzie łączy się z systemem przesyłu gazu tego kraju. Pozwala to na dostawy z Nord Stream gazu do Czech, a stamtąd - do Polski i na Słowację.
• Gazprom przejmie też 100% udziałów w firmie WIEH, handlującej gazem w Niemczech i kontrolowanej wspólnie przez Wintershall i Gazprom.
• KE zgodziła się też na przejęcie udziałów w spółkach WINZ (poszukiwania i wydobycie ropy i gazu w Europie, Afryce Północnej, Ameryce Południowej i Rosji) i Wintershall Services (zapewnia pracowników platform i usługi serwisowe dla WINZ), a są one spółkami-córkami Wintershall (spółka córka BASF).
• South Streem przygotowuje się teraz do wystąpienia DO KE o specjalne potraktowanie rurociągu, a więc głównie o wyłączenie gazociągu z zasad trzeciego pakietu energetycznego, który przewiduje m.in. dostęp konkurencyjnych dostawców do infrastruktury przesyłowej w UE. Takie częściowe wyłączenie otrzymał gazociąg Nord Stream.
• Watykan zamierza powołać własne ministerstwo finansów. Powstanie więc urząd planujący wpływy i wydatki budżetowe, oraz pilnujący dyscyplinę w tym zakresie. Obecnie te sprawy są w kompetencjach kilku watykańskich instytucji w tym takich jak administracja dóbr Stolicy Apostolskiej oraz Urząd Informacji Finansowej (to organ kontrolny). Te zmiany będą realizowane stopniowo. Warto tu zauważyć, że przedłużają się prace dwóch komisji powołanych przez papieża Franciszka; do spraw ekonomiczno-administracyjnej struktury Stolicy Apostolskiej i do spraw watykańskiego banku IOR. To kolejna z reform zaproponowanych przez złożony z 8 kardynałów zespół doradców papieża.
• Chińskich inwestycji ciąg dalszy. Portugalska grupa EDP sprzedała firmie China Three Gorges (CGT) za 640 mln euro 49 proc. udziałów w portugalskich parkach wiatrowych, oraz 50 proc. udziałów w dwóch elektrowniach wodnych w Brazylii.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GAZPROM UMACNIA SWOJĄ POZYCJĘ W UNII EUROPEJSKIEJ

Rosja w tym zakresie działa na kilku frontach. Po zakończeniu drugiego etapu budowy Nord Streem-u przygotowała sprzyjający grunt pod budowę w przyszłości jego trzeciej i czwartej nitki. W kolejnym kroku rosyjski Gazprom i włoskie ENI dopięły projekt South Streem i maja już zgody wszystkich krajów, przez który będzie poprowadzona ta magistrala. Teraz przejmują w pełni kontrolę nad niemieckimi gazociągami...

Ostatnio KE wyraziła zgodę, aby rosyjski koncern przejął pełną kontrolę (100%) na dwoma niemieckimi spółkami zajmującymi się przesyłem i sprzedażą gazu - Wingas i WIEH.

Niemiecka spółka Wingas jest kontrolowana przez Wintershall (własność BASF) i Gazprom. Działa na rynku hurtowej i detalicznej sprzedaży gazu w Niemczech, Austrii i Czechach oraz kilku innych krajach zachodniej Europy. Wingas posiada również magazyny gazu w Niemczech i Austrii.

Gazprom stanie się też właścicielem gazociągu OPAL (obecnie jest to własność Wingas-80% i E.ON Ruhrgas-20%), który łączy Nord Stream z niemiecką siecią przesyłową i biegnie wzdłuż granicy z Polską do granicy z Czechami, gdzie łączy się z systemem przesyłu gazu tego kraju. Pozwala to na dostawy z Nord Stream gazu do Czech, a stamtąd - do Polski i na Słowację. Te transakcje przewidują, że w zamian za udziały w Wingas niemiecka spółka ma otrzymać udziały w syberyjskich złożach ropy i gazu Achimov (25 proc. plus 1).

Gazprom przejmie też 100% udziałów w firmie WIEH, handlującej gazem w Niemczech i kontrolowanej wspólnie przez Wintershall i Gazprom. KE zgodziła się też na przejęcie udziałów w spółkach WINZ (poszukiwania i wydobycie ropy i gazu w Europie, Afryce Północnej, Ameryce Południowej i Rosji) i Wintershall Services (zapewnia pracowników platform i usługi serwisowe dla WINZ), a są one spółkami-córkami Wintershall (spółka córka BASF).

Jeszcze do niedawna 80 proc. rosyjskiego gazu płynęło do Europy przez Ukrainę. Konflikt gazowy pomiędzy Ukrainą i Rosją w 2009 r. zdecydował o poszukiwaniu nowych, mniej zawodnych dróg transportu gazu. To spowodowało, że zdecydowano także o budowie South Streem oprócz Nord Streem.

South Stream to wspólny projekt rosyjskiego Gazpromu i włoskiej firmy ENI. Według nich jest to paneuropejskim projektem. Jego długość to 3600 km i ma kosztować 15 mld euro. Ma zapewnić dostawy rosyjskiego gazu rządu 63 mld m sześc. gazu rocznie do Europy Zachodniej z pominięciem Ukrainy w. Trasa rurociągu prowadzi z Rosji przez Morze Czarne do Bułgarii, a następnie do Serbii, na Węgry, do Austrii i Słowenii. Wszystkie te kraje wydały już zgody na budowę gazociągu.

Według Gazprom-u i ENI gazociąg South Stream zmniejszy ryzyko tranzytowe gazu do Europy przez uniezależnienie się od transportu gazu przez terytorium Ukrainy.

Wiele wskazuje na to, że South Streem przygotowuje się teraz do wystąpienia o specjalne potraktowanie rurociągu, a więc głównie o wyłączenie gazociągu z zasad trzeciego pakietu energetycznego, który przewiduje m.in. dostęp konkurencyjnych dostawców do infrastruktury przesyłowej w UE. Takie częściowe wyłączenie otrzymał gazociąg Nord Stream.

Henryk S. KOLKA-TUSZYŃSKI, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.