Polskie fundusze Venture Capital mocno w dół

Przeczytaj także: Polski rynek Venture Capital w I kw. 2019

Pod pojęciem venture capital kryje się kapitał wysokiego ryzyka przeznaczony na finansowanie funkcjonujących już na rynku firm technologicznych, mających wypracowany model działania i pokaźny potencjał do dalszego rozwoju. Jak wygląda polski rynek VC? Odpowiedzi poszukiwał Fundusz Inovo Venture Partners, który przeanalizował wszelkie informacje na ten temat opublikowane w latach 2017 – 2018.

„Rynek VC w Polsce jest mało przejrzysty, brakuje spójnych i konkretnych danych, które znajdują się w jednym miejscu. Zagranicznym inwestorom nieznającym dobrze polskiego rynku, trudno się odnaleźć w polskich realiach i dlatego rodzimym funduszom nie jest łatwo ich przyciągać i zachęcić do finansowania." - Julia Krysztofiak-Szopa, prezes Startup Poland.

Polska na tle innych krajów Europy

Jak dowodzą dane przedstawione przez stowarzyszenie Invest Europe, wartość inwestycji VC przeprowadzonych w Polsce w 2017 roku stanowiła zaledwie 0.011 proc. całości PKB. Lepszy wynik udało się osiągnąć m.in. Węgrom (0.021 proc.) czy Danii (0.032 proc.). Wyższa była również średnia europejska (0.039 proc.).

W Inovo Venture Partners zależy nam nie tylko na sukcesie naszych spółek, ale na rozwoju całego ekosystemu startupowego w Polsce i regionie. Aby rozwijać dany ekosystem trzeba przede wszystkim go rozumieć. Niestety publicznie dostępne dane są bardzo rozbieżne, dlatego postanowiliśmy połączyć dostępne źródła i stworzyć najlepszy możliwy naszym zdaniem obraz rynku. - Michał Rokosz, partner Inovo.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że rzeczywisty udział inwestycji VC w nominalnym produkcie krajowym brutto w roku 2017 jest bliższy 0.020 proc. Nie zmienia to jednak pozycji Polski w rankingu, co więcej, w 2018 roku wartość ta spada już do poziomu ok. 0.010 proc.

Polska a trendy globalne

Wydatki w sektorze venture capital w 2018 roku wyniosły 190 miliardów dolarów, co oznacza ponad 40 proc. wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Wbrew światowemu trendowi, w 2018 roku wartość polskich inwestycji tej klasy aktywów zmalała z 396 do 213 milionów złotych, co oznacza spadek o ok. 46 proc.

- Jest to związane z końcem okresu inwestycyjnego kilku lokalnych funduszy wspieranych przez Krajowy Fundusz Kapitałowy (KFK) i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). Ponadto, fundusze VC wspierane przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) nie otrzymały jeszcze środków, a co za tym idzie nie rozpoczęły inwestowania, dodaje Michal Rokosz z Inovo Venture Partners.

Czwarty kwartał 2017 roku okazał się być najbardziej aktywnym okresem inwestycyjnym ostatnich dwóch lat z rekordową wartością inwestycji przekraczającą 150 milionów złotych. Odnotować mogliśmy wejścia kapitałowe w spółki takie jak Brainly (53 mln zł), czy Estimote (24 mln zł). Z drugiej strony, rok 2017 okazał się być rekordowy pod względem liczby rund finansowania przekraczających wartość 15 mln zł, takie środki otrzymały: Docplanner (64.5 mln zł), Brainly (53.2 mln zł), Elmodis (20 mln zł), PerfectGym (19.3 mln zł), oraz Booksy (15.2 mln zł).

Nowe fundusze

W 2018 roku w Polsce zaobserwować można było utworzenie się kilku interesujących funduszy, które powinny wesprzeć lokalnych przedsiębiorców nie tylko kapitałem, ale także kontaktami i know-how. Fundusze te dzielą się na trzy grupy. Pierwszą są fundusze wspierane przez rodzinne firmy, tzw. Family offices: TDJ Pitango Ventures – wspólna inicjatywa polskiego przedsiębiorstwa TDJ oraz znanego, Izraelskiego funduszu Pitango, Manta Ray VC – fundusz venture capital utworzony przez Sebastiana Kulczyka oraz Fidiasz - fundusz venture capital prowadzony przez Krzysztof Domareckiego.
Do drugiej grupy należą fundusze dokapitalizowane przez European Investment Fund (EIF): Market One Capital oraz Innovation Nest. Trzecią grupą są międzynarodowe fundusze, które do tej pory nie inwestowały na wczesnych etapach, takie jak: Finch Capital - niderlandzki fundusz inwestujący w całej Europie, wspierany także przez Polski Fundusz Rozwoju oraz Speedinvest – austriacki fundusz, który dokonał już 2 inwestycji w polskie spółki.

Rok 2019 - polskie VC wstanie z kolan

Pierwszy kwartał 2019 roku okazuje się być znacznie lepszy niż ten sam okres w roku poprzednim. Do połowy marca polskie startupy zebrały ponad 75 milionów złotych, czyli więcej niż jakikolwiek kwartał w zeszłym roku. Do wiadomości publicznej dotarły dwie duże transakcje: Packhelp (38 mln zł) oraz Tylko (12 mln zł), a także kilka mniejszych rund (m.in. Fluentbe, Szopi.pl, Archdesk, Usarya Polska).

Powstało także kilka nowych funduszy (m.in. Inovo Venture Partners - Drugi fundusz czy Cogito Capital) gotowych wspierać spółki na nieco późniejszych etapach, a także wiele mniejszych funduszy utworzonych przy pomocy PFR - przy czym warto zaznaczyć, że kolejne tego typu fundusze właśnie się kreują.

- Na pierwszy rzut oka 2018 rok był bardzo niepokojący ze względu na duży spadek. Jeśli weźmiemy jednak pod uwagę że w zasadzie nie było w tym okresie publicznych środków, a za większość spadku wartościowego odpowiadała mniejsza liczba rund B, to obraz wygląda nieco bardziej optymistycznie. Na bazie naszych analiz planowanej podaży kapitału oraz jakości i etapu rozwoju polskich spółek jesteśmy przekonani, że w 2019 roku i najbliższych latach będzie dużo inwestycji na etapie rundy A,B i późniejszych, co będzie skutkować przebiciem łącznej kwoty 100 milionów dolarów rocznie. - Tomasz Swieboda, partner w Inovo.