Polska: wydarzenia tygodnia 19/2013

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 18/2013

• Polska eksportuje do następujących krajów; Niemcy - 35,7 mld euro , Wielka Brytania - 9,6 mld euro , Czechy - 8,9 mld euro, Francja - 8,3 mld euro, Rosja - 7,7 mld euro, Włochy - 6,9 mld euro, Holandia - 6,3 mld euro, Ukraina - 4,1 mld euro. Łączna kwota eksportu z Polski do 8 największych naszych partnerów to blisko 90 mld euro. Z czego ponad 1/3 to eksport do tylko jednego kraju. Polska importuje z następujących krajów: Niemcy - 32,1 mld euro, Rosja - 21,6 mld euro, Chiny - 13,6 mld euro, Włochy - 7,8 mld euro, Francja - 6 mld euro, Holandia - 5,8 mld euro, Czechy - 5,5 mld euro, Wielka Brytania - 3,7 mld euro.
• W tym roku budżet dopłaci do KRUS 15,9 mld zł, a ze składek od rolników wpłynie zaledwie 1,6 mld zł. Oznacza to, że 90 proc. tego, co wydaje KRUS, pokrywane jest przez pozostałych podatników. System rolniczy jest trwale niewypłacalny i nieefektywny. To skutek tego, że 98 proc. ubezpieczonych w KRUS opłaca bardzo niską składkę w wysokości 125 zł miesięcznie (osoby samozatrudnione płacą do ZUS ponad 1000 zł na miesiąc). Rolnicy za ten niski wkład zyskują prawo do wielu świadczeń m.in. emerytury, renty, renty rodzinnej, zasiłków chorobowych i macierzyńskich.
• EBOR obniżył prognozę wzrostu polskiego PKB w 2013 r. do 1,2 proc. z 1,5 proc. r/r prognozowanych w styczniu. Bank spodziewa się, że dynamika polskiego PKB w 2014 r. przyspieszy do 2,0 proc. r/r. EBOiR prognozuje, że w IV kw. 2013 r. wzrost PKB w Polsce wyniesie 1,5 proc. r/r, a CPI w 2013 r. wyniesie 1,5 proc.
• Rada Polityki Pieniężnej już po raz szósty w tym cyklu obniżyła stopy procentowe, tym razem o 25 punktów bazowych. Stopa referencyjna wynosi 3 proc. i jest najniższa w historii.
• Minister finansów Jacek Rostowski dopuszcza nowelizację budżetu mając obraz sytuacji po pierwszej połowie roku.
• Budżet unijny na ten rok ma "dziurę" ocenianą na 11 mld euro. Wymagane jest by także Polska dołożyła ok. 300 mln euro do tegorocznego budżetu unijnego.
• Stopa bezrobocia w kwietniu wyniosła 14,0 proc. (14,3 proc. w marcu). Liczba bezrobotnych wyniosła 2 mln 258,6 tys. osób i spadła wobec marca o 55,8 tys.
• Wkrótce rząd przedstawi ocenę funkcjonowania OFE i swoje propozycje dot. systemu emerytalnego. Andrzej Bratkowski z Rady Polityki Pieniężnej uważa, że OFE było błędem i jego zdaniem generalnie trzeba zmierzać to tego, żeby ten system wygaszać. Moim zdaniem wystarczy wprowadzić dobrowolność w wyborze OFE.
• Polska nie jest gotowa do podpisania umowy o jednolitym sądzie patentowym. W tej sprawie negatywne opinie m.in. organizacji przedsiębiorców. W grudniu ubiegłego roku Parlament Europejski przyjął pakiet przepisów umożliwiający wdrożenie jednolitego patentu w krajach UE, w tym w Polsce. By patent wszedł życie w tych państwach, musi zostać jeszcze ratyfikowana umowa ws. utworzenia sądu patentowego.
• Po nieudanych próbach znalezienia pokładów węglowodorów, nadających się do komercyjnej eksploatacji, Marathon Oil podjął decyzję o zakończeniu działalność w Polsce. Koncern wykonał dużą ilość odwiertów i miał aż 11 koncesji na poszukiwanie gazu z łupków. Taką samą decyzję podjął ostatnio kanadyjski koncern Talisman Energy.
• Ministrowie gospodarki Janusz Piechociński i cyfryzacji Michał Boni stwierdzili, że biznes cyfrowy jest wielką rezerwą naszej gospodarki. Sfera ta może odpowiadać w przyszłości nawet za 13 proc. PKB.
• Zdaniem Litwy Polska znowu wykazuje pewne zainteresowanie uczestnictwem w realizacji projektu budowy litewskiej, Wisagińskiej Elektrowni Atomowej. Nie oznacza to jednak, że w tym przedsięwzięciu miałaby uczestniczyć Polska Grupa Energetyczna. Pod koniec 2011 r. PGE zawiesiła zaangażowanie w to przedsięwzięcie.
• Iran zabiega o poprawę bilansu wymiany gospodarczej z Polską. W Warszawie była irańska misja handlowa. Irańczycy chcą też przygotować grunt pod rozwój relacji po ewentualnym zniesieniu sankcji (UE oskarża Iran o łamanie praw człowieka i potajemne prace nad bronią nuklearną). Iran ma ok. 75 mln obywateli, jest młodym społeczeństwem (60 proc. ma mniej niż 30 lat). Posiada drugie po Rosji złoża gazu ziemnego, szacowane na 28 bilionów metrów sześciennych. Jest potencjalnie sporym rynkiem zbytu i możliwym zapleczem surowcowym.
• W marcu 2013 roku po raz pierwszy od wielu miesięcy zmniejszył się stan zwałów niesprzedanego węgla. To skutek spadku wydobycia oraz znaczącego zwiększenia eksportu w pierwszym kwartale br., przy spadku sprzedaży krajowej o blisko 3 proc. Spadły też ceny węgla...

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GAZ ŁUPKOWY... UZASADNIONE NADZIEJE CZY ZŁUDZENIA

Nie ulega wątpliwości, że opracowanie unikalnej technologii eksploatacji złóż gazu łupkowego zrewolucjonizowało światowy rynek surowców energetycznych. Jej sukces na terenach Ameryki Północnej, a w rezultacie obniżka rynkowych cen gazu i przemiana USA z importera na eksportera spowodowała istotne zmiany na rynkach inwestycyjnych. Amerykańscy eksperci opublikowali także swoje oceny zasobów gazu łupkowego w Europie. Wskazali na tereny Polski, jako przyszłego największego zagłębia gazowego na Starym Kontynencie. Pod wpływem tych informacji polscy politycy już widzieli nasz kraj jako samowystarczalny energetycznie, a nawet w roli eksportera. Prognozowano też zasadniczą zmianę w stanie naszych finansów publicznych. Jak ten problem wygląda dzisiaj?...

Eksperci Państwowego Instytutu Geologicznego w marcu ubiegłego roku opublikowali pierwszy polski raport dotyczący szacunkowych zasobów gazu łupkowego w kraju (zarówno na lądzie, jak i na szelfie bałtyckim). Ocenili, że w najbardziej prawdopodobnym scenariuszu, w kraju jest 346-768 miliardów metrów sześc.

tego gazu. Z kolei maksymalna możliwa objętość tych zasobów – w ocenie PIG – to 1,92 biliona metrów sześc. Jednak zastrzegli, że dla określenia bardziej precyzyjnych prognoz, potrzeba znacznie więcej informacji. Chodzi tu o dane z pierwszych kilkudziesięciu otworów, które zostały wywiercone do końca pierwszego kwartału br.

Jak dotąd łącznie resort środowiska wydał 109 koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego – konwencjonalnych i niekonwencjonalnych (shale gas). Z zawartych umów wynika, że do 2021 roku firmy mające te koncesje planują wykonanie aż 306 nowych odwiertów, z czego 123 to otwory obligatoryjne. W poszukiwania gazu łupkowego włączyły się też czołowe polskie firmy, w tym Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo oraz PKN Orlen.

Spółka PGNiG zadeklarowała wykonanie do 2021 roku 96 odwiertów, a więc prawie jedną trzecią z dotychczas zgłoszonych w resorcie środowiska.

Według Andrzeja Sikory prezesa Instytutu Studiów Energetycznych w pierwszym okresie przygotowawczym na wszystkich obszarach koncesyjnych niezbędne są inwestycje rzędu 600 mld złotych! Zanim będzie można ocenić, czy wydobycie komercyjne gazu łupkowego będzie w Polsce opłacalne, należy przeprowadzić setki odwiertów. Do kwietnia wykonano ich zaledwie 44...

Z pola walki o niezależność energetyczną naszego kraju, ale też o zasadniczą zmianę sytuacji w polskich finansach publicznych ostatnio nie nadchodzą zbyt optymistyczne informacje. Minister środowiska potwierdził wygaśnięcie koncesji udzielonych na rzecz ExxonMobil Exploration and Production Poland (4 koncesje) oraz Lane Resources Poland (1 koncesja). Okazuje się, że dwie z tych koncesji, którymi dysponował ExxonMobil przejął PKN Orlen...

W ostatnich dniach firma Marathon Oil podjęła decyzję o zakończeniu działalności w Polsce po (w jej ocenie) nieudanych próbach znalezienia pokładów węglowodorów, w ocenie tego przedsiębiorstwa nadających się do opłacalnej eksploatacji. To wiadomości skłaniająca wszystkie pozostałe firmy poszukujące u nas złóż gazu łupkowego do zastanowienia. Szczególnie chodzi tu o opinię przedstawioną przez koncern Marathon Oil, który należał do firm najbardziej zaangażowanych w ten projekt i wykonał sześć odwiertów poszukiwawczych Lane Energy, a który miał aż 11 koncesji na poszukiwanie gazu z łupków (podobną ilość odwiertów wykonały kontrolowane przez Skarb Państwa firmy PGNiG i PKN Orlen).

Jakby tego było mało z poszukiwań gazu z łupków w naszym kraju zrezygnował również kanadyjski Talisman Energy. Tę informację opublikował San Leon Energy, przedsiębiorstwo zarejestrowane w Irlandii, który przejął polską spółkę i koncesje Talismana. Jednak należy tu dodać, że to przedsiębiorstwo jako oficjalny powód rezygnacji podało zmianę strategii i zaangażowanie się w poszukiwania i wydobycie ropy i gazu na obszarze obu Ameryk oraz Azji i Pacyfiku. San Leon Energy potwierdził chęć kontynuowania prac poszukiwawczych w Polsce.

Resort środowiska potwierdził też informacje, że w tym roku chęć zrzeczenia się koncesji zgłosiła firma Cuadrilla Polska, a prowadzi postępowanie w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia licencji należącej do Vabush Energy. Także firma Strzelecki Energia złożyła wnioski o przeniesienie na inne podmioty trzech koncesji.

Ruch na rynku surowców energetycznych nie jest niczym nadzwyczajnym, jednak niekorzystnym sygnałem jest wycofywanie się z Polski znanych w branży, zagranicznych koncernów. Niezależnie od przedstawianych powodów, rezygnacja trzech dużych koncernów zajmujących się poszukiwaniami i wydobyciem ropy i gazu na całym świecie jest niepokojąca. Nie sądzę, aby finansowy ciężar poszukiwań mogły przejąć na siebie polskie firmy...

Henryk S. Tuszyński, Grupa Doradcza CGKL sp. z o.o.