Inwestycje przedsiębiorstw będą rosły powoli

Przeczytaj także: Polskie firmy narzekają na wysokie podatki

Czyli spadek depozytów nie oznacza wcale ich transferu na inne rynki finansowe. Może natomiast oznaczać posiłkowanie się środkami własnymi przy rozpoczynaniu większej skali (niż dotychczas) inwestycji. Twierdzenie takie jest o tyle uprawnione, że korzystaniu przez przedsiębiorstwa ze środków zgromadzonych na kontach w bankach towarzyszy znacznie większy niż w ostatnich kilku kwartałach popyt na kapitał, popyt na kredyt.

Inwestycje ciągną przetwórstwo przemysłowe i handel

Relatywnie słabe przekładanie się tych obserwowanych na rynku bankowym ruchów kapitału na wzrost inwestycji przedsiębiorstw w pierwszym kwartale 2011 r. może wynikać m.in. z tego, że ciągle jeszcze wartość strat netto, które firmy osiągnęły w stosunku do tego samego kwartału poprzedniego roku, jest na podobnym poziomie (7,3 mld zł). Jednocześnie nieznacznie, ale spadł odsetek firm, które zamknęły pierwszy kwartał 2011 r. ujemnym wynikiem finansowym. Oznacza to, że firmy, które zostały dotknięte kryzysem, do tej pory nie mogą sobie z tym poradzić, a ich straty są większe niż rok temu. To ciągle słabo widoczne oddziaływanie stanu (malejącego po stronie depozytów i rosnącego po stronie kredytów) kont bankowych przedsiębiorstw na inwestycje. Może to wynikać z tego, że firmy dopiero rozpoczynają proces inwestycyjny i nie widać jeszcze obciążenia kosztami (przede wszystkim amortyzacja) wyników finansowych firm.
Jeżeli rzeczywiście przedsiębiorstwa rozpoczęły inwestycje, to w których sektorach są lub będą one widoczne? Analiza struktury tworzenia wartości dodanej (składowej PKB) wskazuje, że tymi branżami, które w 2010 r. inwestowały są przemysł i handel. Udział tych sektorów w tworzeniu wartości dodanej dość istotnie (jak na zmiany w ciągu jednego roku) wzrósł – w przemyśle o blisko 8 proc. r/r, a w handlu o 3,2 proc. Oczywiście część tego wzrostu została osiągnięta przez lepsze wykorzystanie posiadanego przez firmy z tych sektorów aparatu wytwórczego. Jednak badania NBP dotyczące koniunktury wyraźnie pokazywały w 2010 r., że stopień wykorzystania aparatu wytwórczego jest wysoki. A to z reguły oznacza konieczność jego rozwoju, czyli inwestycji.
Co wydarzyło się w pierwszym kwartale 2011 r. w przedsiębiorstwach? Największe wzrosty przychodów odnotowało górnictwo (mroźna zima), opieka zdrowotna, dostawy wody, budownictwo i przemysł. Jednak nie zawsze ponadprzeciętnej dynamice przychodów towarzyszyła wyższa rentowność, np. sektor opieka zdrowotna i pomoc społeczna wzrósł w pierwszym kwartale 2011 r. (r/r) o prawie 21 proc., a jednocześnie nie osiągnął dodatniego wyniku finansowego. Podobnie było w grupie firm budowlanych. Bardzo zróżnicowana była w tych sektorach także płynność gotówkowa oraz liczba firm, które zakończyły pierwszy kwartał 2011 r. dodatnim wynikiem finansowym. Na podstawie tych informacji można wskazać sektory gospodarki, które mogły być motorem inwestycji w tym okresie – to ciągle przetwórstwo przemysłowe, handel oraz (mimo słabych wyników finansowych) opieka zdrowotna i pomoc społeczna.