Europa: wydarzenia tygodnia 14/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 13/2011

• Według Eurostat-u tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro wyniosło w czwartym kwartale 2010 roku 0,3 proc. kw/kw (w poprzednim kwartale i 2,0 proc. r/r.
• W Parlamencie Europejskim zgłoszono radykalne zmiany w finansowaniu budżetu UE. Proponują one odejście od składek narodowych. Budżet UE miałyby w 100 proc. zasilać wpływy z części VAT, podatku węglowego (od emisji CO2) i podatku od transakcji finansowych. Za trzy miesiące Komisja Europejska przedstawi wieloletni budżet UE po 2013 roku.
• Podstawowa stopa EBC wyniesie od 13 kwietnia 1,25 proc. To nie było zaskoczenie, decyzja była zapowiedziana już miesiąc temu. Bank Anglii utrzymał stopy na niezmienionym, najniższym w historii poziomie 0,5 proc.
• Po podaniu się portugalskiego premiera podał się do dymisji, a rząd wystąpił o zewnętrzną pomoc. Otrzyma ją z Unii Europejskiej i MFW, a analitycy szacują ją na ok. 80 mld euro. Jednak otrzymanie pomocy będzie uzależnione cięciami w wydatkach budżetowych. Portugalia będzie trzecim unijnym krajem (po Grecji i Irlandii), który skorzysta z antykryzysowego wsparcia.
• Eksperci Wskazują na Hiszpanię jako następny zagrożony kraj strefy. Opinii tej zaprzeczył prezes Międzynarodowego Funduszu Walutowego Dominique Strauss-Kahn. Jego zdaniem "Madryt podjął prawidłowe działania, by umocnić zaufanie rynków do swojej sytuacji finansowej" (wprowadzono szereg zmian w polityce w dziedzinie finansów, w systemie emerytalnym, w stosunku do rynku pracy i systemu bankowego. Mimo to niepokój wzbudza wysoki dług publiczny i brak ożywienia w gospodarce (w 2010 wzrost o 0,1 proc. PKB). W roku 2011 rząd przewiduje wzrost o 1,3 proc. (MFW przewiduje, że będzie to 0,6 proc., a OECD - 0,9 proc.). Duży niepokój wzbudza stopa bezrobocia (ponad 20%).
• Euro umacnia się wobec dolara od stycznia 2010 roku. w 14 tygodniu za jedno euro inwestorzy płacili 1,44 dolara.
• Według eksperckich instytucji PKB Niemiec wzrośnie w 2011 r. o 2,8 proc. Ten wzrost wynika zarówno z popytu zagranicznego jak i wewnętrznej koniunktury. Według ekspertów w 2012 r. wzrost gospodarczy Niemiec nieco osłabnie i wyniesie 2 proc. PKB. W zeszłym roku niemiecki PKB wzrósł o 3,6 proc. Bezrobocie w 2011 r. wyniesie 6,9 proc., zaś w przyszłym roku - 6,5 proc. W zeszłym roku bezrobocie w Niemczech wyniosło 7,7 proc.; bez pracy było ok. 3,24 mln osób.
• W związku z cięciami ratingu Portugalii przez agencje ratingowe portugalskie banki nie chcą kupować rządowych obligacji. Wywierają więc presję na premiera, by wystąpił do Brukseli o krótkoterminową pożyczkę 15 mld euro.
• Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje w sprawie regulacji dot. zarządzania spółkami. Chodzi tu w szczególności o sprawy związane z ładem korporacyjnym,a więc w jaki spółki giełdowe są zarządzane i nadzorowane.
• Bruksela chce, aby Stany Zjednoczone zmieniły ustawę o ujawnianiu przez europejskie instytucje finansowe danych o swoich amerykańskich klientach do amerykańskiego fiskusa (FATCA). Wg amerykańskiego prawa jeśli tego nie zrobią, 30-proc. podatek zostanie nałożony na ich dochody otrzymywane z USA. Ma ono zacząć działać od 2012 roku.
• Ukraina jest pod silną presją Rosji. Jej celem jest skłonienie Kijowa do przystąpienia do unii celnej z Białorusią, Kazachstanem i Rosją. Przystępując do unii może zaoszczędzić 8 mld USD rocznie tylko na gazie, jednak akceptując propozycję skomplikowałby obecnie prowadzone rozmowy o stworzeniu strefy wolnego handlu z UE.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

PORTUGALIA "NA DESKACH", A CO Z HISZPANIĄ?

Od początku roku obserwowaliśmy walkę Portugalii o przetrwanie bez pomocy z zewnątrz. Nie udało się. W tej sytuacji portugalski premier podał się do dymisji, a rząd wystąpił o zewnętrzną pomoc. Otrzyma ją z Unii Europejskiej i MFW, a analitycy szacują ją na ok. 75 mld euro. W wystąpieniu telewizyjnym premier Jose Sokrates uzasadnił to tym, że "nie chce pogarszać sytuacji kraju". Finansową pomoc zaoferowała też Brazylia i Chiny... Sytuacja gospodarcza kraju systematycznie pogarszała się już od dłuższego czasu. Deficyt budżetowy Portugalii wyniósł w 2010 r. 8,6 proc. PKB, a po odrzuceniu przez portugalski parlament programu oszczędnościowego premier podał się do dymisji. Zapowiedziano nowe wybory, ale to ani na krok nie zmieniło sytuacji. Stało się pewne, że Portugalia będzie trzecim unijnym krajem, który skorzysta z antykryzysowego wsparcia ...

Pogarszanie się sytuacji potwierdziły też agencje Ratingowe, np. Standard & Poor's obniżyła ocenę wiarygodności kredytowej Portugalii do poziomu BBB minus, który jest już tylko o stopień wyższy od "śmieciowego" (to status mówiący, że kupowanie obligacji danego kraju jest ryzykowne). Swoją ocenę i perspektywy portugalskiej gospodarki oceniły też rynki finansowe oceną rządowych obligacji. Warto tu przypomnieć, że wcześniej rynki płaciły za nie 4,33%, potem oprocentowanie wzrosło do 6%, a ostatnio oprocentowanie dziesięcioletnich obligacji rządowych wynosi dziś 8 proc. (niemieckich 3,3 proc).

Wystąpienie o pomoc finansową poprzedziło decyzję Europejskiego Banku Centralnego o podwyżce stóp procentowych (to pierwsza taka decyzja od początku kryzysu finansowego w 2008 roku).
Rząd oceniając przyczyny wystąpienia o zagraniczną pomoc stwierdził, że "kraj poprzez nierozważne działania wewnętrzne został wpędzony w trudną sytuację na rynkach finansowych", a chodziło mu o odrzucenie przez parlament rządowego programu oszczędnościowego. Rzeczywiście były to iście drakońskie decyzje, bo wśród nich był wniosek o m.in. obniżenie o 10 proc. największych emerytur, zamrożenie płac i ograniczenie refundacji leków.
Bez odpowiedzi jest dziś pytanie: który z członków Eurolandu po Grecji, Irlandii i Portugalii będzie następnym, który jako kolejny wystąpi o pomoc... Wielu analityków wskazuje na Hiszpanię.

Wskazywanie na Hiszpanię jako następny zagrożony kraj strefy euro wydaje się przedwczesne - taką opinię przedstawił ostatnio prezes Międzynarodowego Funduszu Walutowego Dominique Strauss-Kahn. Jego zdaniem "Madryt podjął prawidłowe działania, by umocnić zaufanie rynków do swojej sytuacji finansowej". Jak wiadomo Hiszpania wprowadziła szereg zmian w swojej polityce w dziedzinie finansów, w systemie emerytalnym, w stosunku do rynku pracy i systemu bankowego. Mimo to niepokój wzbudza wysoki dług publiczny i brak ożywienia w gospodarce (w 2010 wzrost o 0,1 proc. PKB). W roku 2011 rząd przewiduje wzrost o 1,3 proc. (MFW przewiduje, że będzie to 0,6 proc., a OECD - 0,9 proc.). Duży niepokój wzbudza stopa bezrobocia (ponad 20%).
W tym miejscu nie bez uzasadnienia można postawić pytanie: czy to wszystko wytrzyma strefa euro i Unia Europejska?