Polskie przedsiębiorstwa w 2011 wg PKPP Lewiatan

Przeczytaj także: Zdrowy rozwój polskiej firmy

W 2010 r. polskie PKB wzrosło prawdopodobnie o 3,7-3,8 proc. Według PKPP Lewiatan, podstawą tego wzrostu była konsumpcja oraz odbudowa zapasów przez przedsiębiorstwa. Konsumpcja przyspieszała w kolejnych kwartałach 2010 r. – z 2,2 proc. w 1. kwartale, do 3,5 proc. w 3. kwartale. To efekt wolnego, ale stałego wzrostu zatrudnienia oraz wynagrodzeń (w listopadzie zatrudnienie w przedsiębiorstwach 10+ było o 116 tys. osób wyższe niż w listopadzie 2009 r., a przeciętne wynagrodzenie było wyższe o 3,6 proc. r/r). Bardzo niewielki, ale dodatni wpływ inwestycji na wzrost PKB zapewniły wydatki ze środków publicznych, w tym przede wszystkim z funduszy unijnych. Inwestycje przedsiębiorstw drugi rok z kolei były niższe rok do roku (aczkolwiek w drugiej połowie roku ich wzrost był znacznie wyższy). Firmy natomiast odbudowywały zapasy. Czynnikiem negatywnie wpływającym na wzrost PKB był eksport netto – mimo wysokiej dynamiki eksportu, w drugiej połowie roku import bardzo istotnie przyspieszył, dając ujemną kontrybucję do PKB.

Jak zauważa PKPP Lewiatan, ponad 70 proc. PKB wytwarzane jest bezpośrednio przez przedsiębiorstwa. Dlatego to, co dzieje się w firmach jest kluczowe dla wzrostu polskiej gospodarki. A tu nie było spektakularnych przyspieszeń. Prognozujemy, że przychody firm wzrosły w 2010 r. o 5 proc., a koszty – o 4,4 proc. Po latach 2004-2008, gdy dynamika przychodów wynosiła co roku średnio powyżej 10 proc., to słaby wynik. Rok 2010 był dla firm mozolnym, ale skutecznym, wychodzeniem z osłabienia gospodarczego - jednak ponad 20 proc. przedsiębiorstw nie zdołało wypracować dodatniego wyniku finansowego. Firmy także bardzo ostrożnie podochodziły do inwestycji – po 6 miesiącach 2010 r. ich wartość była niższa w firmach 50+ o ponad 17 proc. niż w tym samym okresie 2009 r. Po 9. miesiącach było już nieco lepiej – wartość inwestycji firm była niższa o 10,6 proc. w relacji do trzech kwartałów 2009 r. Cały 2010 r. nie był niestety na plusie.
Natomiast przedsiębiorstwa 50+ charakteryzowały się bardzo wysoką płynnością gotówkową – przeciętnie każda firma średnia i duża była w stanie spłacić w każdej chwili prawie 40 proc. swoich krótkoterminowych zobowiązań – z jednej strony to efekt relatywnie niskiego poziomu tych zobowiązań (na koniec grudnia 2010 r. wartość kredytów całego sektora przedsiębiorstw była o ponad 700 mln zł niższa niż w grudniu 2009 r.), z drugiej – dobrych wyników finansowych firm 50+. Można założyć, że wynik finansowy netto firm średnich i dużych wyniósł w całym 2010 r. ponad 90 mld zł. Oznacza to, że przedsiębiorstwa w 2010 r. skutecznie panowały nad kosztami, dobrze zarządzały finansami, zachowały wysoką zdolność do spłaty swoich zobowiązań. Jednak nie inwestowały na skalę, która potwierdzałaby, że w ich opinii osłabienie gospodarcze mamy za sobą. Nie inwestowały mimo, że stopień wykorzystania posiadanych przez nie mocy wytwórczych wynosił przeciętnie 80 proc. (w budownictwie było to znacznie więcej). Oceniały bowiem ryzyko powrotu kryzysu, tym razem z powodu problemów z finansami publicznymi w większości krajów UE27, a także w wielu krajach na świecie, jako wysokie. Za wysokie uznawały również to ryzyko w polskiej gospodarce.